VS gebruiken Liberia als breekijzer in verzet tegen Internationaal Strafhof

“Het belangrijkste is nu toch dat er zo snel mogelijk groen licht komt voor
een internationale vredesmacht die het staakt-het-vuren kan doen naleven en
weer leven kan blazen in een land dat aan het sterven is,” argumenteert
William R. Pace, de coördinator van de Coalitie. Dat internationale
samenwerkingsverband van niet-gouvernementele organisaties zorgde er vijf
jaar geleden voor dat 120 landen de statuten van het Internationaal
Strafhof ondertekenden.

Het Strafhof vervolgt daders van genocide, oorlogsmisdaden en misdaden
tegen de menselijkheid die niet in hun eigen land voor de rechter worden
gebracht. Het hof, dat in 2002 officieel werd opgericht, wordt niet door de
VS erkend. De VS vrezen dat Amerikaanse interventies buitenland bemoeilijkt
zullen worden doordat tegenstanders aan de lopende band klachten zullen
indienen tegen Amerikaanse militairen.

Mensenrechtenorganisaties gaan ervan uit dat zowel de rebellen als de
regeringstroepen in Liberia zich schuldig hebben gemaakt aan zware
oorlogsmisdaden. Een zaak voor het Internationaal Strafhof dus. “Daarom is
het wel bijzonder wrang dat de resolutie over Liberia van de VS een passage
bevat die ook neerkomt op een schending van het internationaal recht dat
betrekking heeft op dergelijke misdaden,” zegt Pace.

De VN-vredesmacht voor Liberia krijgt waarschijnlijk volgende week de zegen
van de VN-Veiligheidsraad. De troepen zullen niet eerder dan eind augustus
of begin september in Liberia aankomen. Daarom wordt aangenomen dat de raad
ook meteen de interventie van een regionale vredesmacht van de Economische
Gemeenschap van West-Afrikaanse Staten (Ecowas) zal goedkeuren. Woensdag is
er al een kleine verkenningseenheid van die troepenmacht in Monrovia
aangekomen, en vandaag (vrijdag) onderhandelen West-Afrikaanse ministers in
de Liberiaanse hoofdstad over de ontplooiing van de 3250 man sterke
hoofdmacht. De eerste 1500 soldaten zouden vanaf maandag worden ingevlogen;
de hele vredesmacht zou binnen drie weken operationeel kunnen zijn.
Daarnaast zouden de VN ook van plan zijn een deel van de vredestroepen die
nu in het naburige Sierra Leone gestationeerd zijn, naar Liberia te halen.
Hulpverleners stellen dat de situatie voor de 1,3 miljoen inwoners van
Monrovia dramatisch begint te worden. Noodhulp kan enkel op grote schaal
worden verspreid als de gevechten tussen de rebellen en het regeringsleger
ophouden.

VN-secretaris-generaal Kofi Annan legde er donderdag de nadruk op dat er
nog nooit eerder een immuniteitsregeling voor deelnemers aan een
vredesmacht is opgenomen in een resolutie van de VN-Veiligheidsraad.
“VN-blauwhelmen hebben zich overigens nog nooit schuldig gemaakt aan
oorlogsmisdaden in de verste verte niet.”

Washington heeft internationaal al veel kritiek gekregen dat het niet
eerder is tussenbeide gekomen in Liberia. Zelfs nu lijkt de inbreng van de
VS beperkt te zullen blijven. President George W. Bush heeft laten verstaan
dat de VS de interventie alleen logistieke en financieel willen steunen. De
Ecowas-vredeseenheid, die geleid wordt door Nigeria en verder ook soldaten
uit Mali, Senegal en Ghana zal omvatten, zou op 10 miljoen dollar
Amerikaanse steun kunnen rekenen. In Irak geven de VS 3,9 miljard dollar
per maand uit om orde op zaken te stellen. Volgens Annan heeft Nigeria hem
al laten weten dat 10 miljoen dollar te weinig is.

De VS hebben twee oorlogsbodems met marines voor de Liberiaanse kust er
hoogte van Monrovia, maar die houden zich enkel klaar om Amerikanen en
andere buitenlanders te evacueren.