VS halen verlenging uitzonderingstatus ICC binnen met chantage

VN-waarnemers vinden dat het debat op zich en de kritiek van enkele kleine staten aan het adres van Washington op zich een overwinning zijn. De resolutie betekent niet dat de uitzondering permanent geldig is, zo verklaarde de Peruaanse ambassadeur Oswaldo de Rivero in naam van de Latijns-Amerikaanse landen. De Jordaanse gezant prins Raad Zeid Al-Hoessein zei bezorgd te zijn over deze poging om een hele categorie mensen boven de wet te stellen.

Die scherpe woorden zijn verbazend gegeven de sterke druk die de Verenigde Staten her en der uitoefenen. De Bahamas hebben het geld voor de luchthaven nodig voor de uitbouw van de levensbelangrijke toeristische sector. Ook andere Caraïbische staten kregen te horen dat ze Amerikaanse fondsen dreigden te verliezen wanneer ze het verdrag van Rome, de grondslag voor het Strafhof, zouden ratificeren.

De VS proberen van zoveel mogelijk landen bilateraal de belofte af te dwingen geen VS-burgers uit te leveren aan het Strafhof. Daaronder Colombia, Kroatië en Macedonië, die van Amerikaanse militaire steun afhankelijk zijn om de openbare orde te handhaven. Ook zes nieuwe NATO-lidstaten, Bulgarije, Slovenië, Slovakije, Estland, Letland en Litouwen dreigen Amerikaanse steun te verliezen wanneer ze niet naar de pijpen van Washington dansen. In totaal hebben al 37 landen een niet-uitleveringsverdrag ondertekend.

De organisaties die de voorbije jaren campagne hebben gevoerd voor de oprichting van het Strafhof, zien niettemin signalen die wijzen op een groeiende steun voor het ICC. De grootste twee verliezers vandaag zijn de Veiligheidsraad en de Verenigde Staten, zo verklaarde William Pace van het Coalitie voor het ICC na afloop van de stemming in de Veiligheidsraad. De Verenigde Staten kregen minder dan ze wilden en verloren elke schijn van legitimiteit. De Veiligheidsraad heeft zijn bevoegdheden ruim overschreden.

Voor Yvonne Terlingen van Amnesty International in Londen is de resolutie illegaal en strijdig met het VN-handvest, het internationaal recht en het Statuut van Rome. Washington vreest naar eigen zeggen dat het Strafhof zal ingaan op politiek gemotiveerde aanklachten tegen VS-burgers. De specialisten in internationaal recht zeggen dat de Amerikaanse houding kan leiden tot een tweeklassenjustitie voor ernstige mensenrechtenschendingen.

De Amerikaanse vrees is niet enkel misplaatst, maar ook een belediging voor de 18 eerbiedwaardige rechters, de hooggekwalificeerde openbare aanklager en de landen die hen hebben verkozen, zegt Davi Danzig, woordvoerder van het Lawyers Committee for Human Rights in New York.