“VS moeten Rusland als partner zien”

Het rapport roept onder meer op om de Amerikaanse pogingen te staken om Oekraïne en Georgië in de NAVO in te lijven. Men moet “andere opties ontwikkelen om de soevereiniteit van Oekraïne en Georgië te onderstrepen”.

“Het succes van een nieuwe, inschikkelijker benadering van Rusland is verre van verzekerd, maar we zijn ervan overtuigd dat het risico om de poging te wagen kleiner is dan de kost van een toename van de vijandigheid”, zeggen de experts. “De omvorming van de relaties tussen Washington en Moskou tot een partnership, hoe ongemakkelijk dat ook is, kan de Amerikaanse doelstellingen in gebieden van Iran tot Afghanistan en zelfs verder vooruithelpen.”

De experts vragen ook “een serieuze dialoog over wapenbeperking”, een “nieuw onderzoek” van het Amerikaanse plan om een rakettenschild te installeren in Polen en Tsjechië en “een echte inspanning om de gemeenschappelijke dreiging van Iraanse en andere raketten samen aan te pakken”.

Twee partijen

Het rapport werd gepubliceerd door het Nixon Centrum in Washington en het Belfer Centrum voor Wetenschap en Internationale Zaken van Harvard. De expertengroep bestond uit onafhankelijke deskundigen en voormalige topfunctionarissen uit zowel Republikeinse als Democratische regeringen, onder meer Thomas Pickering, die onder Bill Clinton VS-ambassadeur in Moskou was, en Jack Matlock, die dat onder Ronald Reagan en George H.W. Bush was. Ook de vroegere nationale veiligheidsadviseurs Robert McFarlane en Brent Scowcroft werkten mee aan het rapport.

Het rapport werd voorgesteld aan de Russische president Dmitri Medvedev en zijn veiligheidsadviseurs en aan de Amerikaanse vicepresident Joseph Biden en Obama’s veiligheidsadviseur James Jones. Door het curriculum van de experts zullen zowel het Witte Huis als het Kremlin het rapport grondig lezen.

Fel bekoeld

De relaties tussen Washington en Moskou zijn fel bekoeld sinds de korte oorlog in Georgië vorige zomer. Maar er zijn aanwijzingen dat Obama’s regering van plan is de plooien opnieuw glad te strijken.

Zowel vicepresident Biden als minister van Buitenlandse Zaken Clinton verklaarden dat Washington naar manieren zocht om – met de woorden van Biden – “de reset-toets in te drukken en de talrijke gebieden te herbekijken waar we met Rusland kunnen en zouden moeten samenwerken.” Er kwamen ook al signalen dat Obama’s regering het rakettenschild in Polen en Tsjechië in de koelkast wil stoppen.

Washington zoekt de steun van Moskou vooral om het Iraanse nucleaire programma af te remmen. De Russen kunnen ook van pas komen om de regering van Kirgizië inschikkelijker te maken ten opzichte van de Verenigde Staten: Kirgizië weigert de Amerikanen de toegang tot de luchtmachtbasis van Manas, een cruciale schakel in de bevoorrading van de troepen in Afghanistan.

Het nieuwe rapport is voorstander van zulke inspanningen en suggereert dat ze deel zouden moeten uitmaken van een allesomvattende strategie die gebaseerd is op “een veel duidelijker definitie van de Amerikaanse belangen en prioriteiten en een ernstige overweging van de Russische belangen.”

Realisten

De expertengroep werd gedomineerd door realisten, de meesten Republikeien, die net zoals het Nixon Centre zelf regelmatig overhoop lagen met de neoconservatieven en andere haviken in de regering-Bush. De verwachting is dat die strijd aanhoudt. Vooral de neoconservatieven wijzen al maanden op de vermeende Russische ambitie om de vroegere Sovjetstaten en de Europese energievoorraden onder controle te krijgen, een ambitie die op geen enkele manier verzoenbaar is met de Amerikaanse waarden en belangen, zeggen ze.

“Elke ‘groot akkoord’ dat de Verenigde Staten met Rusland sluit, zou in Moskou gezien worden als een teken van vertwijfeling”, schreef David Kramer onlangs, een neoconservatief die onder Bush het mensenrechtenbureau van het ministerie van Buitenlandse Zaken leidde.