VS zetten in op constructief gesprek met Iran

Vandaag en morgen praten de grote mogendheden met Iran in Istanbul over het Iraanse atoomprogramma. Er wordt niet ingezet op een grote doorbraak, maar wel op kleine stapjes die voor wederzijds vertrouwen kunnen zorgen.

De hoop bestaat dat de gesprekken tot een nieuwe dialoog gaan leiden en wellicht tot een kleine maatregel die het wederzijdse vertrouwen vergroot. Dat zou bijvoorbeeld een ruil kunnen zijn van de Iraanse voorraad laagverrijkt uranium tegen nucleaire brandstof, nodig voor medische isotopen. Dat voorstel is eerder op tafel geweest.

“Gezien het wantrouwen dat we eerder hadden, is de bereidheid tot praten al een succes”, aldus Greg Thielmann, een voormalig medewerker van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken en nu werkzaam bij de Organisatie voor Wapenbeheersing (ACA).

Sancties

Washington wil nog niet praten over opheffing van sancties, maar is wel bereid om opnieuw te kijken naar het ruilvoorstel. Dat werd eerder, na overeenstemming met president Mahmoud Ahmadinejad, afgeserveerd door hardliners thuis. Toen Brazilië en Turkije Iran dit voorjaar toch weer zo ver hadden gekregen, wilde Washington niet meer, omdat Iran intussen veel meer verrijkt uranium zou hebben en de deal zou moeten worden aangepast.

De meningen in Amerika over de aanpak van Iran zijn verdeeld. Gisteren riep een aantal belangrijke Irandeskundigen, waaronder de voormalige Britse ambassadeur in Iran, de regering op om de diplomatieke weg “nieuw leven in te blazen” en “onrealistische eisen” te laten vallen. “Diplomatie is de enige houdbare manier om Iran tegen te houden en de gevaarlijke dwaasheid van een militaire confrontatie te vermijden.”

Ze verwezen naar de inschatting van Israëlische en Amerikaanse geheime diensten dat Iran tot 2015 zeker nog geen kernwapen kan bouwen. Dat komt door sancties, maar ook door de sabotage van de Iraanse installaties door een computervirus.

Het hoofd van de Mossad moest wel toegeven, naar het schijnt onder druk van premier Benyamin Netanyahu, dat bij deze schatting geen rekening is gehouden met eventuele assistentie van Noord-Korea. 

Troepenopbouw

Dit wordt door haviken in de VS aangegrepen om te pleiten voor een harde aanpak van Iran, inclusief troepenopbouw in de regio. Zij vinden dat geen enkele verrijking door Iran mag worden toegestaan, ook niet voor kernenergie, omdat ze de regering van het land niet vertrouwen.

Afgelopen november kwamen het onpartijdige Stimson Center en het Instituut voor Vrede met een rapport waarin meer dan veertig Irankenners verklaarden dat sancties en andere dwangmiddelen contraproductief zullen werken. Ze riepen de regering op om de strategie te wijzigen en ook andere gezamenlijke zorgpunten, zoals drugs, Afghanistan en energie, in de gesprekken te behandelen.