Wachten bij de muur

Op de Westelijke Jordaanoever schieten nieuwe Israëlische checkpoints als paddenstoelen uit de grond. Naast de gebruikelijke schots en scheef geplaatste betonblokken en provisorische wachttorens zitten vooral splinternieuwe voetgangerssluizen in de lift.
Bethlehem bij valavond. Een gure wind rukt aan het spandoek waarmee het Israëlisch ministerie van Toerisme de bezoekers verwelkomt.
De vrolijke kleuren en de vredesboodschap Peace be upon you steken fel af tegen de grauwe achtergrond van de acht meter hoge muur die Bethlehem afsluit van de rest van de wereld.
Voor de pelgrims in de touringcars is het vaak het eerste wat ze fotograferen, maar de rijen wachtende Palestijnen merken het nog nauwelijks op. Voor hen is dit dagelijkse realiteit. Gelaten wachten ze af hoe lang het deze keer zal duren voor ze aan de controlepost worden doorgelaten.
Neem nu Reman, een jonge Palestijnse vrouw: haar man, die als Israëlische Arabier over de juiste papieren beschikt, en hun twee kinderen mogen met de auto doorrijden, maar zij moet zoals de andere Palestijnen uit de Westbank het checkpoint te voet moet passeren.
En die doorgang, een splinternieuwe voetgangerssluizen, ligt ruim een kilometer verder. Hoewel ze als lerares Engels bij de VN organisatie UNWRA werkt, dient ook zij driemaandelijks haar doorgangsbewijs te hernieuwen.

De schone schijn


De nieuwe checkpoints zijn ontworpen om het menselijk contact tussen de Israëlische soldaten en de passanten tot een strikt minimum te beperken. Grote hekken gaan open en sluiten zonder dat het duidelijk is vanwaar ze bediend worden.
 De soldaten lopen boven de hoofden van de passanten op een speciale overloop, het geweer op de mensen onder hen gericht. First read these instructions, staat in het Hebreeuws, Arabisch en Engels op een groot bord te lezen, waarna met een al dan niet cynisch gevoel voor humor and then obey them volgt.
Minstens vier elektronische draaihekken, een metaaldetector, een controle van de identiteitspapieren met een computerscan en een passage langs het röntgenapparaat later, kunnen de Palestijnen verder.
Net als bij de andere checkpoints hangt het van de goodwill van de veelal piepjonge soldaat af of en wanneer mensen door mogen. Mannen tussen zestien en dertig moeten het meestal ontgelden.

Machsom Watch


‘Deze nieuwe terminals zijn een zoveelste schending van de mensenrechten’, zegt Yehudit Keshet van Machsom (Hebreeuws voor controlepost) Watch, een Israëlische mensenrechtenorganisatie die elke dag naar de checkpoints en grensposten trekt om verslag uit te brengen van alle onregelmatigheden.
Toen ze in 2001 begonnen, waren ze met drie. Vandaag telt de organisatie vijfhonderd leden. Allemaal vrouwen uit het hart van de Israëlische samenleving.
Vaak gaat het om moeders en grootmoeders wiens kinderen of kleinkinderen in het Israëlisch leger dienen. ‘Voor de automobilisten, vaak buitenlanders of geestelijken, maken de nieuwe checkpoints een efficiënte indruk. Weg zijn de van M16’s voorziene nukkige militairen, nu zien ze alleen een persoon in een hokje met een slagboom’, zegt Keshet.
Of de hoogtechnologische ijzeren hekken efficiënter zijn voor de passanten die de weg te voet afleggen, is nog maar de vraag. Zo stierf enkele weken geleden Rafida Thaer Bader, een driejarig Palestijns meisje, toen ze met haar hoofd klem kwam te zitten  tussen een automatisch ijzeren hek aan het Kharbitah checkpoint rond Ramallah.

Pervers neveneffect


Elke dag stuurt Machsom Watch delegaties van drie tot vier vrouwen naar de checkpoints om te observeren, te documenteren en de mensenrechten van de Palestijnen te verbeteren.
‘In de eerste twee betrachtingen zijn we tijdens ons vijfjarig bestaan wel degelijk geslaagd. Maar wat betreft de mensenrechten is de situatie er voor de Palestijnen zwaar op achteruit gegaan’, zegt Yehudit Keshet.
‘We hoopten dat we door onze aanwezigheid de schendingen van de mensenrechten zouden kunnen helpen verminderen, maar al snel hadden we door dat het systeem van checkpoints zelf aan de basis van het probleem ligt.’
De soldaten zijn niet zo happig op de komst van de dames. ‘Niemand wordt graag op de vingers gekeken’, zegt fotografe Esti Tsal die vrijwilligster is bij Machsom Watch.
‘Maar de regering beseft maar al te goed dat we haar eigenlijk een grote dienst bewijzen. Waar elders in de wereld kunnen burgers observeren bij militaire activiteiten, repliceert de regering op onze kritiek’, zucht Tsal. ‘Ja, we voelen ons vaak misbruikt.’
Sinds de vrouwen actief zijn, werden al heel wat veranderingen uitgevoerd aan de checkpoints. ‘Als er geen toiletten zijn aan een checkpoint, zijn wij de eerste om dat aan te klagen. Door onze rapporten zijn veel checkpoints ondertussen uitgerust met onder meer sanitaire voorzieningen en een afdakje tegen de brandende zon. Maar hierdoor krijgen de checkpoints een humaner aanzicht en dus tegelijk een vorm van legitimiteit. Een pervers neveneffect van onze acties, want eigenlijk willen wij de checkpoints weg’, zegt Esti Tsal.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.