Wachten op Annapolis

De Annapolis-conferentie -een initiatief van president Bush- moet nieuw leven blazen in het geblokkeerde vredesproces in het Midden-Oosten. De Israëlische premier Ehud Olmert en de leider van de Palestijnse autoriteit Mahmoud Abbas zijn ter voorbereiding van de top, voor het eerst sinds zeven jaar, opnieuw aan de onderhandelingstafel gaan zitten. De top wordt pas een succes als de leiders een consensus bereiken over een tweestatenoplossing.
Volgens westerse beleidsmakers is dit het juiste moment voor een herneming van de vredesonderhandelingen die stilliggen sinds de start van de tweede Palestijnse intifada in 2000. Zowel Abbas als Olmert hebben een nieuw succes nodig om hun positie te versterken. Bovendien zijn de buurlanden Egypte, Saoedi-Arabië, Jordanië en de Verenigde Arabische Emiraten bang voor het nucleaire programma van Iran en van het islamistische terrorisme. Een nieuwe escalatie van het Israëlisch -Palestijnse conflict kunnen ze missen als kiespijn. Een oplossing voor het conflict zou ook de weg vrijmaken voor vrede tussen Israël en andere Arabische landen. 
De gesprekken tussen Abbas en Olmert lopen niet van een leien dakje. Ze voeren harde onderhandelingen over de toekomst. Abbas wil afspraken over de oprichting van een Palestijnse staat terwijl Olmert vooral geïnteresseerd is in “gezamenlijke belangen”. Ze raken het ook moeilijk eens over andere politieke problemen zoals de benarde situatie in Jeruzalem, de terugkeer van vluchtelingen, een wapenstilstand in de Westbank en Gaza, het teruggeven van nederzettingen en het bijstellen van grenzen. Als ze geen oplossing vinden voor deze problemen is een tweestatenoplossing ver weg. Beiden zeggen ook dat ze niet naar de conferentie gaan als ze niet tot een gemeenschappelijke verklaring komen.
De onenigheid tussen Abbas en Olmert belooft niet veel goeds voor de Midden-Oostenconferentie. Niet alleen bij de beleidsmakers rijst er twijfel, het gewone volk maakt zich ook zorgen. Volgens een recente opiniepeiling gelooft de meerderheid van de Palestijnen en Israëli’s niet in een goede afloop. Ze zijn bang dat het verleden zich zal herhalen. Toen de gesprekken in Camp David in 2000 mislukten, volgde er een tweede intifada die gepaard ging met een escalatie van geweld en bloedvergieten. Ook al is een uitzicht op vrede aanlokkelijk, als de conferentie mislukt, zullen de gevolgen niet te overschatten zijn.
De zwakke positie van de drie hoofdrolspelers is ook geen zegen voor de vredesonderhandelingen. De politiek van Bush krijgt tegenwind van alle kanten, van de EU op kop. Olmerts reputatie is zwaar geschaad door de oorlog met Libanon in 2006 en de corruptieschandalen die hem blijven achtervolgen.
Maar niemand van het Annapolis trio is zwakker dan Abbas. De verdeeldheid onder zijn volk  is groot. Zijn partij Fatah ligt in de clinch met Hamas, de islamitische verzetsbeweging. Hamas vindt dat Fatah een te gematigde koers vaart en is bang dat Abbas te veel toegevingen zal doen.
Bejamin Netanyahu, Likud-leider en eeuwige rivaal van Kadima-leider Olmert, zegt op zijn beurt dat het niet slim is om in zee te gaan met Abbas. Netanyahu beweert dat Abbas nooit zal kunnen waarmaken wat hij beloofd heeft omdat hij niet de onvoorwaardelijke steun van alle Palestijnen krijgt.
Ook al zijn de slaagkansen van de conferentie klein, veel waarnemers vinden het een grote stap vooruit dat er weer gepraat wordt over vrede na al het geweld van de afgelopen jaren.