Wachten op de BIM-commissie

‘We rekenen erop dat de wet tegen september in voege is, met het oog op het Belgisch voorzitterschap van de EU. Met dat voorzitterschap en alle problemen die zich daarbij voordoen, kunnen de inlichtingendiensten de wetgeving gebruiken’, zei minister De Clerck begin dit jaar nog in een interview met MO*.

‘Maximum enkele weken uitstel’

In principe wordt de zogenaamde BIM-wet op 1 september van kracht –een half jaar na de publicatie ervan in het Staatsblad. Maar de kans dat de Staatsveiligheid en de militaire inlichtingendienst ADIV al op de eerste schooldag uw telefoon afluisteren, is klein. Zo zijn twee uitvoeringsbesluiten van de wet nog niet gepubliceerd. Chris Lecluyse, directeur communicatie op het kabinet van De Clerck: ‘We wachten daarvoor nog op een advies van de Raad van State. Dat komt er eerstdaags aan, dus het zal maximum enkele weken uitstel opleveren.’

Daarnaast moet ook de bestuurlijke commissie van magistraten –drie effectieve en drie plaatsvervangende leden– nog samengesteld worden. Die ziet toe op de toepassing van de wet, en moet voorafgaand toestemming geven voor het aanwenden van specifieke (vb. doorzoeking van publieke plaatsen met behulp van technische middelen) en uitzonderlijke methoden (vb. binnendringen in een informaticasysteem). In mensentaal: die drie magistraten zullen dag in dag uit zeer belangrijke beslissingen moeten nemen over verregaande ingrepen op het privéleven van de Belgische burger.

Vier oproepen in het Staatsblad

Wie in de commissie wil zetelen, moet ouder dan veertig zijn, minstens vijf jaar ervaring hebben in materies zoals terrorisme, een veiligheidsmachtiging bezitten van het niveau ‘zeer geheim’ en mag de afgelopen vijf jaar niet hebben gewerkt voor het Comité I, het Comité P, de politie of een inlichtingendienst.

Volgens het kabinet-Justitie hebben intussen ‘een tiental’ personen zich kandidaat gesteld voor de functies. Het heeft wel wat voeten in de aarde gehad om voldoende kandidaten te vinden: in het Belgische Staatsblad zijn in totaal vier oproepen verschenen (in april, juni, juli en augustus). Met name vanuit de zittende magistratuur was er aanvankelijk weinig interesse –naar verluidt zouden de wedde (Moeten de commissieleden meer verdienen dan de federaal procureur?) en de afstand tot Brussel daarbij meespelen.

Continuïteit

Zolang er geen commissie is, kan die uiteraard geen beslissingen nemen over aanvragen van de Staatsveiligheid en de ADIV. ‘De ministerraad zal zo snel mogelijk een beslissing nemen over de samenstelling van de commissie. Als het kan, zal dat op 3 september gebeuren. De namen worden publiek als de beslissing gevallen is’, zegt Lecluyse. ‘In afwachting van het operationeel zijn van de commissie, zal de minister zijn verantwoordelijkheid nemen met het oog op continuïteit.’

De Belgische Privacycommissie pleit voor een snelle oplossing. Communicatieverantwoordelijke Mannuel Vincart: ‘We kunnen alleen maar hopen dat de commissie er zo snel mogelijk komt.’