Wansmakelijke soap rond Palestina

Het VN-lidmaatschap is hoe dan ook ijdele hoop, want de VS plaatst in de Veiligheidsraad zeker zijn veto. Maar binnen de Unesco bestaat er geen vetorecht en haalden de Palestijnen moeiteloos de vereiste tweederdemeerderheid (107 voor, 14 tegen en 52 onthoudingen). De VS, die Israël nog nooit sanctioneerde voor zijn bezettings- en annexatiepolitiek door bijvoorbeeld de miljarden aan militaire en economische hulp aan het land op te schorten, kondigde onmiddellijk aan dat het zijn Unesco-bijdrage van 60 miljoen dollar voorzien voor november, niet zou storten.

Volgens de woordvoerder van het Witte Huis was de Unesco-stemming “prematuur en ondermijnt ze het gedeelde doel van de internationale gemeenschap voor een alomvattend, rechtvaardige en duurzame vrede in het Midden-Oosten”. Je moet maar durven. Was het niet net die internationale gemeenschap die voor het Palestijns lidmaatschap van Unesco heeft gestemd? Na decennia van bezetting en twintig jaar van vruchteloos onderhandelen, kan men bovendien nog moeilijk spreken over ‘prematuur’. Hoe het Palestijns lidmaatschap van een organisatie wiens werk er uit bestaat om waardevolle sites te beschermen bedreigend zou kunnen zijn voor de duurzame vrede in de regio, gaat zelfs Orwell’s petje te boven.

Obama plat op de buik

In februari sprak de VS al als enige zijn veto uit tegen een resolutie van de VN-Veiligheidsraad die Israël vroeg om onmiddellijk een einde te maken aan alle activiteiten in de nederzettingen op de Palestijnse gebieden. De VS-vertegenwoordigster gebruikte het klassieke argument dat de resolutie vredesonderhandelingen zou verhinderen. ‘Les excuses sont faits pour s’en servir’. Na de Unesco-stemming kondigde het Israëlische kernkabinet aan dat het bij wijze van strafmaatregel 2000 nieuwe wooneenheden, grotendeels in Oost-Jeruzalem zal bijbouwen. Op een internationale democratische stemming reageert Israël dus met de illegale diefstal van Palestijns grondgebied.

Hierop kwam geen enkele verklaring of signaal vanuit Washington dat dit het vredesproces in gevaar zou brengen. Vorig jaar had president Obama Israël in de Algemene Vergadering van de VN nochtans persoonlijk maar vruchteloos gevraagd om de uitbreiding van de nederzettingen voor enkele maanden langer te bevriezen. Netanyahu, die zich kan verzekeren van de steun van het overgrote deel van de politieke elite in Washington, liet de Amerikaanse president Obama toen plat op zijn buik gaan. “Neen”, zo klonk het afgemeten. De voorbarige Nobelprijswinnaar moest buigen en slikken.

Erfgoed

Het hele Unesco-gedoe maakt deel uit van een wansmakelijke soap. De VS en Israël hangen nu in de gordijnen omwille van de officiële toetreding van Palestina tot de Unesco, maar maakten nooit een probleem over het geld dat de Unesco jaren geleden al op tafel legde om het Palestijns erfgoed te inventariseren (dat nu met het lidmaatschap ook beschermd kan worden). De inventarisering gebeurt via het al jaren functionerende Unesco-kantoor in Ramallah op de Westelijke Jordaanoever.

En er valt wat te beschermen in dit gebied waar je bij wijze van spreken bij elke spadesteek op archeologische schatten stoot. De Palestijnse Autoriteit wil graag een twintigtal sites beschermen waaronder de Geboortekerk (van Jezus) in Bethlehem. Zou de conservatief-christelijke zionistische lobby in de VS wel beseffen dat de VS-aanval op Unesco niet erg in lijn ligt met het christelijke belang dat ze wellicht zelf hechten aan dit populaire pelgrimsoord? Hoe kortzichtig kan je zijn?

Steun aan Israël is strategische last

Uiteraard kan het Palestijnse streven om lid te worden van de Unesco niet los worden gezien van de context van de bezetting. Het neerslaan van de intifada (Palestijnse volksopstand) en de Israëlische kolonisatie van Palestijns gebied, gingen gepaard met heel wat destructie van het Palestijns erfgoed. In Nablus en Hebron werden waardevolle historische gebouwen beschadigd of vernietigd. Ook de Geboortekerk heeft geleden onder de maandenlange belegering tijdens de intifada. Eens erkend zal het Israëlisch leger hopelijk tweemaal nadenken vooraleer het zijn tanks over Palestijns werelderfgoed laat rollen.

In hun boek ‘De Israël-Lobby’ stellen de gerenommeerde academici Mearsheimer en Walt dat de onvoorwaardelijke Amerikaanse economische, militaire en diplomatieke steun aan Israël tot een strategische last is geworden. Ze bemoeilijkt de Amerikaanse verhoudingen met een aantal andere landen in de wereld, wat de VS op kosten jaagt. De VS-regering dreigt alle capaciteit te verliezen om een buitenlandse politiek te voeren die haar belangen verdedigt in een cruciale geostrategische en olierijke regio.

Moesten de Arabische regimes de werkelijke emanatie zijn van de collectieve volkswil, dan zou de VS het wel kunnen vergeten. De VS drijft zich in het isolement en met zich de landen die hun beleid bijna onvoorwaardelijk steunen. Bij de Unesco-stemming was Europa sterk verdeeld, maar koos België er wijselijk voor om de VS niet te volgen en dus voor Palestijns lidmaatschap te stemmen. Onze regering heeft er alle belang bij om deze lijn ook in de toekomst aan te houden.

Dit artikel verschijnt als edito in het november-december nummer van het Tijdschrift Vrede

Ludo De Brabander is woordvoerder van Vrede vzw