Waterschaarste bedreigt ook rijke landen

Over de gevolgen van de klimaatverandering in de ontwikkelingslanden is al veel geschreven. Tegen 2020 kunnen 75 tot zelfs 250 miljoen Afrikanen af te rekenen krijgen met toenemend watergebrek. De opbrengst van niet-geïrrigeerde akkers kunnen in sommige Afrikaanse landen de komende tien jaar halveren

Maar rijke landen zijn ook niet veilig voor de veranderende waterhuishouding van de planeet. Californië, de op vier na grootste economie ter wereld, dreigt tegen het einde van de eeuw grote stukken landbouwgrond te zien veranderen in woestijngebied. De waterbevoorrading van grote steden wordt er heel moeilijk, waarschuwen de VN.

Wereldwijde watercrisis

Heel de wereld staat voor een watercrisis, zegt Mark Smith, hoofd van het Waterprogramma van de Internationale Unie voor Natuurbescherming (IUCN). De droogte wordt heel erg in landen of streken als Spanje, Australië en Californië. Nederland en andere laaggelegen gebieden zullen zich dan weer beter moeten wapenen tegen de oprukkende zee. “Het verschil met de ontwikkelingslanden is dat de getroffen gebieden vaak de mogelijkheid hebben om hun inwoners te beschermen en de risico’s te spreiden”.

Maar toch maken voorbeelden als Californië duidelijk dat het traditionele waterbeheer op zijn grenzen stoot, zegt Ger Bergkamp, directeur-generaal van de Wereldwaterraad. Andere regio’s stellen noodzakelijke ingrepen nog uit, maar Californië heeft te maken met problemen die we steeds vaker ook in andere delen van de wereld zullen zien.

Nieuwe cultuur

Volgens Bergkamp is er veel meer actie en samenwerking nodig tussen overheden, bedrijven en niet-gouvernementele organisaties om tot efficiënter watergebruik te komen, meer regenwater ondergronds op te slaan en water slimmer te verdelen onder alle gebruikers. “Er moet een nieuwe cultuur rond water groeien, als een waardevolle grondstof en de hoeksteen van duurzame ontwikkeling.”

De landbouw moet daarbij centraal staan. Wereldwijd gaat 90 procent van het water dat verbruikt wordt, naar de landbouw. De watercrisis in dan ook vooral een landbouwcrisis. De wereld zal moeten overschakelen op een dieet dat minder water vraagt. Om één kilogram rundvlees te produceren, is zestien keer meer water nodig dan voor één kilogram tarwe. Noord-Amerikanen en Europeanen verbruiken per dag en per persoon ongeveer 5000 liter water door wat ze eten. In Afrika en Azië, waar minder vlees wordt gegeten, bedraagt dat verbruik maar 2000 liter.