Watertaxi’s voor schonere rivieren in Jakarta

De overheid verdient niets aan de taxi’s. Eén rondvaart brengt 6,60 euro op aan geld voor kaartjes, maar de verbruikte brandstof kost het dubbele. De winst moet dan ook elders behaald worden. Veel inwoners van Jakarta weten niet dat de watertaxi’s in juni werden geïntroduceerd als onderdeel van een milieucampagne. De regering wil de bevolking bewust maken van de noodzaak om de riviersystemen schoon te houden.
“Het doel van de watertaxi’s is om Indonesiërs zo ver te krijgen dat ze stoppen met de gewoonte om rommel in de rivier te gooien”, zegt Muhammad Khair, de dienstdoende beambte op de Halimun Pier. “Ze zijn ook bedoeld om mensen bewust te maken van de negatieve gevolgen die vervuiling van de rivieren heeft.”
De Indonesische rivieren zijn zwaar vervuild geraakt en worden steeds ondieper. Dat komt voor een deel omdat Indonesiërs graag hun huizen op de rivieroevers bouwen en hun vuilnis in het water dumpen. Er lopen dertien rivieren door Jakarta. Een van de meest vervuilde is de Ciliwungrivier. Die rivier doet tevens dienst als belangrijkste bron voor drinkwater voor de inwoners.
“De watertaxi’s zijn een leuke manier om het publiek iets te leren over het belang van schone rivieren”, zegt Donny Azdan, directeur van het directoraat waterbronnen en irrigatie van het Nationale Ontwikkelingsplanningsbureau. “Het kost veel geld om het rivierwater te zuiveren.” Volgens hem weigeren de mensen die op de rivieroevers wonen om op verzoek van de regering te verhuizen, omdat ze dan te ver van hun werk zouden komen te wonen.
Afval van alle soorten, inclusief industrieel afvalwater, komt terecht in de rivier. Lege plastic flessen en blikjes drijven op het troebele water van de Ciliwung. Schippers navigeren meestal op intuïtie met hun motorboten tussen de rommel door. De afgelopen weken bleef het gebruik van de watertaxi’s niet zonder problemen. Soms vielen de motoren uit omdat de schroef vastliep in het afval.
Het stadsbestuur van Jakarta heeft 2,3 miljoen euro uitgetrokken voor het schoonmaken en uitbaggeren van de rivieren in de stad. Van dat bedrag is ruim 15.000 euro per jaar bestemd voor het in bedrijf houden van de twee watertaxi’s, die elk 28 passagiers kunnen vervoeren.
Velen zien de strijd tegen de watervervuiling als een verloren strijd, omdat er geen wetgeving bestaat die het dumpen van rommel in rivieren verbiedt. De vervuiling van de rivieren van Jakarta is zo ernstig, dat waterbedrijven moeite hebben om de inwoners van voldoende schoon water te voorzien. Zeventig procent van het potentieel aan regenwater vloeit in Jakarta in de oceaan, omdat de rivieren in de stad te ondiep zijn en beperkte capaciteit hebben het regenwater op te vangen.
De lage waterstanden in de Ciliwung hinderen motorboten ook, omdat ze alleen kunnen varen op plaatsen waar het water tenminste een meter diep is. Anderzijds vormt een te grote stijging van het water ook een probleem, omdat boten dan niet meer onder bruggen door kunnen. “De watertaxi’s zijn eigenlijk te groot voor de rivieren”, zegt de 35-jarige schipper Andiri.
“We hebben op de tv iets over de watertaxi’s gezien, ze zien er mooi uit”, zegt Lia, een 34-jarige moeder die al langer dan een uur met haar twee kinderen, een nichtje en een neefje in de rij staat voor een rondvaart op zaterdagmiddag.
De meeste passagiers van de watertaxi’s zijn ouders met een laag inkomen die hun kinderen een ontspannen tochtje in een motorboot willen bezorgen. Een rondvaart kost 24 eurocent per persoon. “Als je een ritje met de watertaxi maakt, is het net alsof je in een pretpark bent”, zegt de 26-jarige Krisna, die in een restaurant werkt en twee weken geleden een ritje maakte met zijn twee neefjes. Onderweg nam hij foto’s van bekende gebouwen en plaatsen.
Voor de veiligheid is onder elke stoel een opblaasbaar zwemvest te vinden. Op gelamineerde kaarten, die lijken op die in vliegtuigen, staan veiligheidsinstructies.
Watertaxi’s waren oorspronkelijk bedoeld om het verkeer in de hoofdstad te ontlasten. Jakarta voert al jaren een ‘drie-in-één-beleid’, dat inwoners aanmoedigt vaker te carpoolen en gebruik te maken van het openbaar vervoer. De gouverneur van Jakarta, Sutiyoso, zei bij de introductie van de watertaxi’s te hopen dat ze onderdeel worden van een geïntegreerd openbaar transportsysteem dat de verkeersproblemen in de stad oplost.
Weinig inwoners nemen dat plan echter serieus. “Ik ga liever met de bus dan met een watertaxi”, zegt Efrid, een 20-jarige student. “Als ik met een watertaxi ga, dan stink ik alsof ik uit een riool kom.”