"We vernietigen ecosystemen nog voor we ze kennen"

Dat er te weinig gebeurt, komt onder meer doordat veel mensen niet weten wat biodiversiteit, verscheidenheid in soorten en ecosystemen, is. Uit een onderzoek in Frankrijk bleek dat 75 procent van de Fransen de betekenis van het woord niet kent.
“We zijn vergeten dat de natuur de bron van het leven op onze planeet is en dat de natuur de basisinfrastructuur verschaft voor alle economische activiteit en onze cultuur”, zei Julia Marton-Lefèvre, algemeen directeur van de Internationale Unie voor Natuurbescherming (IUCN).
Zestig procent van alle ecosystemen op de wereld staat onder druk en 30 procent van alle soorten dreigt uit te sterven.
“Het leven heeft zich in miljarden jaren ontwikkeld en wij zijn onderdeel van die ontwikkeling, we zijn ermee verweven. Maar we begrijpen maar weinig van die realiteit”, zei Edward O. Wilson, de eminente tachtigjarige bioloog van de Universiteit van Harvard. “Het zijn de kleine dingen, microscopische dieren zoals nematoden, die werkelijk de baas zijn in de wereld”, zei Wilson, die decennia geleden de term biodiversiteit introduceerde.

Overleven

Een theelepel aarde kan miljarden bacteriën bevatten, en misschien wel zesduizend verschillende soorten, en de meeste daarvan zijn onbekend. We weten wel dat elke soort een specifieke functie heeft, zei Wilson, maar meestal niet welke functie.
“Zo zit de wereld in elkaar. We zijn daarvan afhankelijk. De grote tragedie die zich momenteel ontvouwt, is dat door menselijk gedrag ontelbare soorten en ecosystemen vernietigd worden, nog voordat we zelfs weten dat ze bestaan.”
 
Het centrale probleem is volgens de bioloog hoe te overleven en tegelijkertijd het leven van de een miljard armsten in de wereld te verbeteren en de natuur te beschermen. “We weten hoe we dit probleem moeten aanpakken en we hebben de middelen ervoor”, hield hij de afgevaardigden voor.

Balans

De IUCN stelde ambitieuze nieuwe doelstellingen vast. Zo wil de organisatie dat tegen 2015 de beschermde gebieden op land zijn uitgebreid van 12 naar 15 procent. Minder dan 1 procent van de oceanen is momenteel beschermd. Afnemende vispopulaties en verdwijnende koraalriffen laten zien dat dringende actie nodig. In 2020 zou 15 procent beschermd moeten zijn, zei Marton-Lefèvre.
Wil er echt iets bereikt worden, dan moet het economische systeem dat de motor is achter het biodiversiteitverlies, ook onder de loep genomen worden, zei Victoria Tauli-Corpuz, voorzitter van het Permanente Forum voor Inheemse Zaken bij de Verenigde Naties.
“Marktmechanismen gaan niet samen met ecologie, cultuur, eerlijkheid en billijkheid. We moeten de werkelijke oorzaken van deze ecologische crisis aanwijzen, en die liggen bij het economische systeem”, zei Tauli-Corpuz tijdens de vrijdag afgesloten conferentie.
 
Dat systeem is volgens haar gericht op uitbuiting van de natuur. Inheemse bevolkingsgroepen gebruiken de natuur ook, voor voedsel, huizenbouw en soms om er geld mee te verdienen. Maar zij kennen de waarde “genoeg”, zei ze. “Ze hechten aan de balans tussen menselijke behoeften en het in stand houden van de natuur.”