Weinig steun in Japan voor aanval op Irak

De Japanse premier Junichiro Koizumi reist volgende week naar Washington om
er de Amerikaanse president George W. Bush een hart onder de riem te steken
tijdens de herdenkingsplechtigheden rond 11 september. Maar veel verder
lijkt de Japanse solidariteit met de VS momenteel niet te gaan.

Vandaag (woensdag) publiceerde de krant Asahi Shimbun een opiniepeiling
waaruit blijkt dat 77 procent van de Japanners tegen een Amerikaanse aanval
op Irak is. Slechts 14 procent van de ondervraagden sprak zich voor een
dergelijke militaire actie uit. Als de VS daadwerkelijk in actie komen,
vindt nog steeds slechts 20 procent van de Japanners dat hun land de
Amerikanen moet bijstaan.

Er is sprake van een echte ommezwaai in de Japanse publieke opinie. De
Amerikaanse inbreng tijdens Golfoorlog van 1991 en vooral het offensief
tegen de Taliban in Afghanistan en de ‘oorlog tegen het terrorisme’ vorig
jaar, konden in Japan op instemming van een meerderheid van de bevolking
rekenen.

Voor de Japanse regering ligt de zaak niet zo eenvoudig, want goede
relaties met de VS zijn van levensbelang voor het land. Even veel
internationale kritiek als in 1991 hoeft Tokio niet te vrezen. De lauwe
ondersteuning die de internationale coalitie toen vanuit Japan kreeg, zette
in het buitenland veel kwaad bloed, al kwam Japan wel met 11 miljard dollar
over de brug. Maar nu verzetten ook andere grote landen als Frankrijk en
Duitsland zich tegen een eenzijdige actie van de VS tegen Irak zonder
instemming van de Veiligheidsraad.

Verscheidene Japanse politici hebben al laten weten dat ze tegen de
Amerikaanse plannen zijn om Saddam Hussein met geweld van de macht te
verdrijven. Maar premier Koizumi heeft nog geen duidelijk standpunt
ingenomen. Volgens professor Takeshi Inoguchi, een expert internationale
relaties aan de universiteit van Tokio, zit de Japanse regering gewrongen
tussen de noodzaak om een steeds kritischer publiek duidelijk te maken dat
Japan de VS niet meer zo slaafs volgt als de voorbije decennia, en de
strategische keuze om via een enge relatie met de VS een tegengewicht te
vormen tegen het regionale zwaargewicht China.

De Japanse regering zou het liefst de kool en de geit sparen door de VS
ervan te overtuigen het probleem Saddam Hussein op een andere manier op te
lossen. Masayuki Yamauchi, een professor aan de universiteit van Tokio die
de regering adivseert, pleit voor ‘zachte druk’ op de landen in het
Midden-Oosten die niet democratisch worden geregeerd. Voor de Japanse
schatkist is dat alvast de beste oplossing. Japan kan het zich niet
veroorloven weer miljarden op te hoesten als compensatie voor het feit dat
het volgens zijn grondwet geen soldaten op buitenlandse missies kan sturen.
Een nieuwe oorlog in het Midden-Oosten zou ook de noodlijdende Japanse
economie duur te staan kunnen komen meer dan 85 procent van de aardolie
die in Japan wordt verbruikt, komt uit de landen rond de Golf.