Wereld Sociaal Forum ook forum voor Senegalese frustraties

“Balayons le capitalisme” (“Laat ons het kapitalisme wegvegen”). Slechts enkele van de spandoeken in de openingsmars verwijzen rechtstreeks naar de aanklacht tegen neoliberalisme, die aan de oorsprong van het Forum ligt. Sinds de eerste editie in 2001 in het Braziliaanse Porto Alegre, is de boodschap van de andersglobalistische beweging veel breder geworden dan een alternatieve economische agenda.

De kritiek op het WSF is bekend: diverse ideeën spuien heeft er traditioneel voorrang op stroomlijning of het uitoefenen van concrete politieke invloed. Een blik op de uiteenlopende slogans tijdens de openingsceremonie doet vermoeden dat deze elfde editie geen uitzondering op de regel wordt. Dat het Forum vooral draait om het samenbrengen van mensen lijkt de participanten echter niet te storen, wel integendeel. “Ik ben naar hier gekomen omdat ik solidariteit belangrijk vind en niet bereid ben me van de wereld af te snijden”, zegt een Ivoriaanse vrouw, “Deze massa mensen verzekert me dat we er niet alleen voor staan als de oorlog uitbreekt in Ivoorkust.”

Voor de derde keer een ‘Afrikaans forum’

“Dakar wil verder gaan dan Bamako en Nairobi”, die respectievelijk in 2006 en 2007 het ‘Afrikaans Forum’ ontvingen, zo schrijft Flamme d’Afrique, de krant die traditiegetrouw verspreid wordt tijdens het WSF. Gelegen tussen brandhaarden als Guinee-Conakry, Mali, Mauretanië en Ivoorkust, wil Senegal zich tijdens dit forum duidelijk profileren als gastland voor migratiestromen. Vorige week werd in het teken van het WSF het ‘Mondiaal Charter van de Migrant’ ondertekend in Dakar met de boodschap dat de wereld een dorp is waar iedereen dezelfde plichten en rechten heeft, waaronder het recht op migreren.

Naast Mauretaanse en Malinese vluchtelingenorganisaties was ook de Maghreb sterk vertegenwoordigd tijdens de openingsmars. De Noord-Afrikaanse brandhaarden laten niemand ongeroerd, ook de Senegalezen niet. “Het is vanuit onze angst voor een dergelijke revolutie dat wij zelden op straat komen”, verduidelijkt één van de Senegalese participanten. “We willen niet dat de situatie hier in Senegal ooit escaleert zoals in Tunesië en Egypte, daarom zijn we hier vandaag.”

‘Sénégalaisement’ of tussen de lijnen lezen

Al symboliseert Senegal tijdens dit Forum eerder een haven van rust in een bewogen regio, toch zien ook Senegalezen de openingsmars als een gelegenheid om hun gal te spuwen.

Al symboliseert Senegal tijdens dit Forum eerder een haven van rust in een bewogen regio, toch zien ook Senegalezen de openingsmars als een gelegenheid om hun gal te spuwen. “Wade verdwijn!”, “Karim is slechts een kind”. Met de presidentiële verkiezingen van 2012 in het vooruitzicht, duiken overal politieke slogans op met betrekking tot president Abdoulaye Wade en de pogingen om zijn zoon Karim aan de macht te brengen. Dit, in combinatie met de stijgende elektriciteitsprijzen en de voortdurende stroomonderbrekingen, zorgt voor grote frustratie bij de Senegalese bevolking. Met het Ivoriaanse verkiezingsdebacle vers in het geheugen, kijken vele Senegalezen dan ook met angst vooruit op 2012: “Onze Afrikaanse leiders moeten beseffen dat het tijdperk van monarchen, die eeuwig aan de macht blijven, voorgoed voorbij is.”

“We protesteren Sénégalaisement”, zegt één van de deelnemers, “we zijn pacifisten”. Wie tussen de lijnen leest, ziet onmiddellijk dat dit Forum ook voor Senegalezen een momentum betekent en hen een kader biedt om ‘Sénégalaisement’ hun frustraties te uiten. Mijn vraag of Abdoulaye Wade dit Forum met trots ontvangt, wordt dan ook sceptisch onthaald door de Senegalese deelnemers: “Wade investeert al te graag in zijn reputatie als panafrikanist en in zijn standbeeld (standbeeld van de Afrikaanse Renaissance in Dakar, nvdr). Toch in elk geval liever dan in zijn bevolking.”.

De openingsdag van het Forum werd afgesloten met een speech van de Boliviaanse president Evo Morales, die enthousiast ontvangen werd door de deelnemers. “De Senegalese president Wade is in het buitenland op ziekteverlof en kan het WSF dus niet bijwonen”, verduidelijkt een voorbijganger.

Deze week zal uitwijzen of er toch een stroomlijning komt in het gamma van ideeën dat soms van ver, soms van dicht met migratie en diaspora verband houdt.