Wereldbank pleit voor deregulering

Sommige onderzoeksresultaten van de Wereldbank zijn verbijsterend. In Ierland kost het afhandelen van een faillissement gemiddeld zes maanden, in India meer dan 11 jaar. De registratie van een nieuw bedrijf kost niets in Denemarken, maar in Cambodja betalen zakenlui een bedrag dat overeenkomt met vijf keer het gemiddeld jaarinkomen per inwoner. Een nieuw bedrijf officieel aanmelden neemt twee dagen in beslag in Australië, en 203 dagen in Haïti.

Volgens de Wereldbank toont haar studie aan dat landen waar ondernemingen weinig regels krijgen opgelegd, de hoogste industriële en commerciële activiteit kennen en een goede kans maken veel hogere groeicijfers te doen optekenen dan landen met een sterk gereguleerde economie. Volgens de Bank zitten er in die tweede categorie vooral arme landen.

De Wereldbank heeft de situatie in een goede 130 landen onderzocht: welke regels gelden er voor het opstarten van een bedrijf, om contracten af te sluiten en de uitvoering ervan af te dwingen, wat is er nodig om een lening te krijgen en hoeveel rompslomp komt er kijken bij een faillissement.

Bolivia, Burkina Faso, Tsjaad, Costa Rica, Guatemala, Mali, Mozambique, Paraguay, de Filipijnen en Venezuela zijn volgens de Wereldbank de landen met de zwaarst gereguleerde economie - het zijn allemaal ontwikkelingslanden. Bij de kampioenen van de deregulering zit maar één arm land: Jamaica. De overige landen - Australië, Canada, Denemarken, Hongkong, Nederland, Nieuw-Zeeland, Singapore, Zweden en het Verenigd Koninkrijk zijn opvallend welvarend.

De Wereldbank stelt dat een teveel aan wetten en regels leidt tot een inefficiënte overheid, lange wachttijden, dure procedures en zelfs tot meer corruptie. Indirect houden die nadelen investeerders weg en doen ze de productiviteit dalen en de werkloosheid stijgen.

De auteurs van het rapport vinden dat overheden zich moeten beperken tot de allernoodzakelijkste procedures - de registratie van ondernemingen en de regelingen die nodig zijn om belastingen te innen en de sociale zekerheid voor werknemers te laten functioneren. Ze raden ook de informatisering van die hele administratie aan. Dergelijke wijzigingen hebben excellente resultaten opgeleverd in rijke landen als Canada en Singapore, in landen uit de middengroep als Letland en Mexico en in arme landen waaronder Honduras, Moldavië, Pakistan en Vietnam.

Critici stellen dat de Wereldbank het tegenovergestelde aanprijst van wat ontwikkelingslanden nodig hebben. De auteurs van het rapport hebben blijkbaar niet geluisterd naar de standpunten die meer dan 90 ontwikkelingslanden hebben ingenomen in Cancun, zegt Rick Rowden van Action Aid USA. De ontwikkelingslanden hebben expliciet gezegd dat niet willen weten van de deregulering waartoe opgeroepen wordt in de voorstellen voor een akkoord rond investeringen. Volgens Rowden eisen de rijke landen dat de ontwikkelingslanden maatregelen treffen die ze zelf in de beginjaren van hun industrialisering nog niet toepasten. Aldo Caliari van het Centre of Concern beschuldigt de Bank ervan het pad te effenen voor de rijke landen. De Wereldbank gebruikt dergelijk onderzoek vaak om de industrielanden te helpen bepaalde thema’s aanvaard te krijgen in de Wereldhandelsorganisatie.

De Wereldbank is van plan de komende twee jaar verdere rapporten aan het thema te wijden. In die nieuwe studies zullen ook bijkomende onderwerpen aan bod komen: het gemak waarmee eigendom kan geregistreerd worden, het omgaan met licenties en inspecties en de bescherming van investeerders. In 2006 worden ook de grensoverschrijdende handel, belastingen en de handhaving van recht en orde onder de loep genomen.