Wereldbank is stuwende kracht achter doorbraak transgene landbouw in ontwikkelingslanden

Ondanks de weerstand in Europa en een rist ontwikkelingslanden, zetten genetisch gewijzigde gewassen hun indrukwekkende opmars voor. Vorig jaar werden 58,7 miljoen hectaren akkerland ingezaaid met transgene landbouwgewassen, schat de International Service for the Acquisition of Agri-Biotech Applications (ISAAA), een stijging met 12 procent tegenover 2001. De Wereldbank, de grootste ontwikkelingsfinancier, blijkt een belangrijke rol te spelen bij de verspreiding van de omstreden technologie in de landen van het Zuiden.


Meer dan één vijfde van de totale oogst aan soja, maïs, katoen en koolzaad die wereldwijd wordt binnengehaald, is al afkomstig van genetisch gewijzigd zaaizaad. Volgens de ISAAA, een pleitbezorger van de transgene landbouw, zal de marktwaarde van de transgene oogst in 2005 vijf miljard dollar bedragen. De snelste groei wordt opgetekend in Latijns-Amerika, Zuid-Azië en Afrika. Critici daar klagen dat hun verzet wordt weggeblazen door een machtige alliantie tussen de grote biotechbedrijven en ontwikkelingsfinanciers als de Wereldbank.

De biotechindustrie is nadrukkelijk aanwezig op verscheidene strategische functies bij de Wereldbank. Eija Pehu, een leidende wetenschapper van het departement Landbouw en Duurzame Ontwikkeling (ARD) van de Bank en een voormalige voorzitter van het Finse biotechbedrijf Unicrop, is bijvoorbeeld ook lid van de bestuursraad van de ISAAA. Ook Gabrielle Persley, een adviseur inzake biotechnologie van de Bank, vervult een leidende functie bij de ISAAA.

De ISAAA, die zijn taak omschrijft als de overdracht van relevante biotechnologietoepassingen aan ontwikkelingslanden, wordt onder meer gefinancierd door grote bedrijven uit de agro-industrie als Monsanto, Syngenta en Bayer Crop Science. De instelling heeft onderzoekscentra in Afrika, Azië en Noord-Amerika. De ISAAA heeft onder meer projecten lopen rond de introductie van transgene zoete aardappelen en bananen in Kenia en Vietnam, en heeft in een tiental andere ontwikkelingslanden gelijkaardige initiatieven achter de rug.

Robert Thompson, van 2000 tot 2001 het hoofd het departement Landbouw en Duurzame Ontwikkeling van de Bank, is nu voorzitter van de in Washington gevestigde International Food and Agricultural Trade Policy Council (IPC). Die instelling, nog een voorvechter van de biotechnologie, wordt gedragen door Monsanto, Archer Midland, Cargill, Kraft Foods International en Syngenta. Dat leest als een who is who van de multinationale bedrijven die de internationale zaad- en pesticidensector beheersen.

Ook het uitwisselingsprogramma waarmee de Wereldbank haar personeel onder meer voeling wil doen houden met de bedrijfswereld en omgekeerd bedrijven kennis doet maken met haar werk, blijkt gretig gebruikt te worden door de agro-sector. Via het programma kregen medewerkers van Dow, Aventis en Syngenta de voorbije jaren de kans in het departement Landbouw en Duurzame Ontwikkeling van de Bank te werken, terwijl de Wereldbank haar medewerkers tijdelijk onderbracht bij Rhone-Poulenc (intussen Aventis) en Novartis.

Indirect heeft de agro-industrie ook via de aandeelhouders een stevige vinger in de pap bij de Wereldbank. De VS, de grootste financier en dus de belangrijkste beslisser binnen de bestuursorganen van de Bank, is een fervent pleitbezorger van transgene gewassen. De biotechindustrie is goed vertegenwoordigd in de Amerikaanse regering, met name in het departement Landbouw.

De Wereldbank geeft per jaar ongeveer een miljard dollar uit aan landbouwprojecten. Volgens medewerkers heeft de Bank tot hiertoe ongeveer 50 miljoen dollar uitgegeven aan biotechnologische projecten. Dat geld zou wel eerder zijn uitgegeven aan initiatieven die de ontvangende landen in staat moeten stellen een goede regelgeving op te stellen voor de teelt transgene gewassen en de sector te controleren, dan aan concreet veldonderzoek.

Het Pesticides Action Network (PAN) wil deze maand een kritisch rapport publiceren over de samenwerking tussen de pesticidengigant Rhône-Poulenc en de Wereldbank in West-Afrika. In een persmededeling maakte Rhône-Poulenc zich sterk dat het partnerschap het bedrijf in staat zou stellen de markt voor cacao, koffie, rijst en groenten te penetreren, die goed is voor ongeveer 40 procent van de omzet aan bestrijdingsmiddelen in de regio. Volgens het PAN is de enge samenwerking tussen de Wereldbank en Rhône-Poulenc een rechtstreeks gevolg van de gelegenheid die Wereldbankmedewerker Alassane Sow kreeg om twee jaar voor Rhône-Poulenc te werken. Ook in Ghana, Kameroen en Senegal zou de Wereldbank landbouwprojecten rond biotechnologische producten hebben opgezet na de uitwisseling van personeel met bedrijven als Rhône-Poulenc en AgrEvo.

Door genetische aanpassingen kunnen in principe landbouwgewassen worden gecreëerd die bestand zijn tegen extreme droogte, verzilting of extreme insectenraat - problemen waarmee veel ontwikkelingslanden te kampen hebben. Maar volgens critici zijn de transnationale bedrijven uit de landbouwsector in de eerste plaats bijkomende afzetmarkten vinden voor de gewassen die ze ontwikkeld hebben voor grote boeren in de rijke landbouwlanden. Die gewassen zijn meestal niet aangepast aan de noden van kleine boeren in armere landen. Die landen hebben ook niet de middelen om de langetermijneffecten van de invoering van transgene gewassen op het milieu en de volksgezondheid na te gaan die critici voorspellen.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.