Wetenschappers en artiesten komen VS niet meer in

Dat een verkiezingsjaar in de VS deze contacten zo zou schaden, had ik niet verwacht, zegt de Cubaanse singer-songwriter Carlos Varela. Hij kreeg kort geleden geen visum voor een optreden in de VS. Varela is een van de bekendste vertolkers van Cuba’s Nueva Trova, het ‘Nieuwe Lied’. De zanger had zijn tweede reeks concerten in de VS gepland in maart. In Miami waren al 1700 kaartjes voor zijn optreden verkocht. Door deze politiek bereikt de VS alleen maar dat de bevolking in beide landen verder van elkaar verwijderd raakt, zegt Varela, die ook kritische liedjes over de socialistische regering van Fidel Castro schreef.

De VS geven geen uitleg over de weigering Varela een visum te verlenen. Maar bronnen in de Cubaanse gemeenschap in Miami zijn kritisch over Varela’s optredens in het het Venezuela van Hugo Chávez. De linkse Venezolaanse president ligt niet goed bij de rechtse Cubaanse ballingen in de VS en ook niet bij de regering-Bush.
De stemmen van de Cubanen in Miami worden als cruciaal gezien voor de uitslag van de verkiezingen in de staat Florida, in november.

Op de lijst met geweigerde Cubaanse artiesten staan echter ook genomineerden voor een Latin Grammy en een Grammy music award, filmmaker Fernando Pérez en de protestantse pastor Raúl Suárez.

Vorig jaar ontstond een verhit de debat in de VS, nadat het een groep Cubaanse intellectuelen onmogelijk werd gemaakt deel te nemen aan het jaarlijkse congres van de Latin American Studies Association (LASA).

Ze houden zich aan het boekje en passen strikt elke regel toe die door de economische sancties al decennia gelden, zegt een politieke analist in Havana, verwijzend naar het handelsembargo dat 42 jaar geleden werd ingesteld. De analist die graag anoniem wil blijven, werkt als Amerika-deskundige bij een wetenschappelijk instituut in Havana.

Geheel volgens die lijn heeft Washington maatregelen aangekondigd tegen bedrijven die geholpen hebben bij het regelen van bezoeken van Amerikaanse toeristen aan Cuba en tegen vaartuigen die geregistreerd zijn in de VS en Cubaanse havens aandoen.

In zijn vastbeslotenheid om stemmen te winnen bij de Cubaanse gemeenschap in Florida, trekt Bush zich niets aan van ‘spoor 2 van de Cuban Democracy Act en
hij schendt zelfs de Amerikaanse grondwet, zegt de analist. De Democracy Act verstrakte het VS-embargo in 1992. Maar spoor 2 van de wet is bedoeld om een vreedzame verandering van Cuba naar een ‘vrije samenleving’ te bevorderen door menselijke contacten. Onder spoor 2 vallen ook uitwisseling van informatiemateriaal, bezoek van conferenties en culturele uitwisseling.

Het idee was een vrije informatiestroom naar Cuba te creëren en zo bruggen te slaan tussen beide landen en het democratische bewustzijn bij de bevolking te bevorderen. Maar in plaats van het destabiliseren van de Cubaanse regering, heeft de wet in de VS geleid tot een groeiende weerzin tegen het embargo.

De culturele uitwisseling bloeide zodanig, dat honderden Amerikaans artiesten de afgelopen deelnamen aan jazzfestival in Havana en de tweejaarlijkse kunstmanifestatie. De laatste jaren bezochten tussen de 160.000 en 180.000 Amerikanen jaarlijks Cuba. Veel van hen reizen zonder officiële toestemming van Washington. Behalve culturele evenementen, zijn ook wetenschappelijke congressen in trek. Maar deze maand werd een groep van zeventig medische wetenschappers verboden naar Cuba te reizen voor een congres.

Al eerder verbood Washington de publicatie van wetenschappelijke artikelen uit Iran, Libië, Sudan en Cuba, met het argument dat publicatie het embargo tegen die landen schendt. Op overtreding van het publicatieverbod staat maximaal 50.000 dollar boete of tien jaar gevangenisstraf.

President John F. Kennedy (1961-1963) stelde in 1962 het handelsembargo tegen Cuba in. In 1996 verstevigde Bill Clinton (1993-2001) het embargo door de Helms-Burton Act te ondertekenen, een wet die genoemd is naar de beide auteurs, Jesse Helms en Dan Burton.

Helms-Burton biedt de mogelijkheid sancties op te leggen aan landen die zaken doen met Cuba, als zij daarmee de politiek van de socialistische regering steunen.