WHO-geschil en landconflict bedreigen suikerindustrie op Fiji

Australië en Brazilië hebben het gemunt op het suikerprotocol van de
Conventie van Lomé uit 1975. De lidstaten van de EU verzekerden hun
voormalige koloniën in Afrika, de Caraïben en de Stille Oceaan - de
ACP-landen - afzetquota voor suiker aan een gegarandeerde prijs. Veertig
procent van de suikerproductie in Fiji is bestemd voor dat Europese quotum.
De suikerindustrie in de Pacifische eilandstaat is goed voor 13 procent van
de tewerkstelling, 30 procent van de export en negen procent van het bruto
binnenlands product.

Wanneer het Europese quotum wegvalt, kost dat 200.000 suikerarbeiders hun
baan, zo verklaarde de Fijische ambassadeur bij de Europese Unie vorige
week op Radio Nieuw-Zeeland. De Aziatische Ontwikkelingsbank ziet de bui
hangen en trok in december 2002 650.000 dollar uit voor projecten om de
suikerwerkers een alternatieve bron van inkomsten te bezorgen.

Volgens Australië en Brazilië verstoort het Lomé-akkoord de normale
verhoudingen op de suikermarkt. In 1975 was Europa nog een netto-importeur
van suiker waren de ACP-quota bestemd voor binnenlandse consumptie. Nu
voert Europa echter zelf suiker uit, die zwaar wordt gesubsidieerd. De
suiker uit de ACP-landen wordt op de markt gedumpt om de prijs naar beneden
te halen, aldus Australië en Brazilië.

Australië is het er naar eigen zeggen slechts om te doen om de Europese
uitvoersubsidies weg te werken en ziet geen reden waarom Europa zijn
afnameverplichtingen bij de ACP-landen niet zou nakomen. Fiji vreest echter
dat Europa in geval van een nederlaag bij de WTO niet meer de beloofde
hoeveelheid suiker aan de afgesproken prijs zal willen kopen.

In 2007 vervalt het prijssysteem van de Conventie van Lomé en tegen dan
moet de suikerindustrie op Fiji op eigen benen kunnen staan. Premier
Laisenia Qarase maakte vorig jaar een vijfjarenplan bekend om de
suikersector te herstructureren, maar wordt geconfronteerd met problemen
van etnische aard.
De inheemse bewoners van Fiji, die de landbouwgronden bezitten, weigeren de
huurcontracten met de suikerboeren van Indiase origine te verlengen. De
overeenkomsten zijn bijna dertig jaar oud en binnenkort aan vernieuwing toe.

Veel Indiase Fijiërs houden het suikerambacht dan ook voor bekeken en
verlaten de eilanden. “Op die manier gaat heel wat expertise verloren”,
zegt Jagannath Sami van de Raad van Suikerriettelers. Zonder hen kan Fiji
de industrie onmogelijk rationaliseren, zoals premier Qarase dat graag zou
willen.

Door het slechte nieuws over de suiker duiken in Fiji opnieuw plannen op om
mahoniehout te gaan uitvoeren. Buiten Brazilië staan er nergens zoveel
volwassen mahoniebomen als op Fiji, 223.800 hectaren in totaal. Onder druk
van milieugroepen legde Brazilië de exploitatie van de mahoniebestanden aan
banden, waardoor Fiji nu een erg interessante prijs kan krijgen voor zijn hout.