Wittebroodsweken van Lula blijven duren

45 procent van de Brazilianen vindt de prestatie van de Braziliaanse president goed tot uitstekend, zo blijkt een onderzoek uitgevoerd eind augustus door Datafolha, het peilingbureau van de krant Folha de Sao Paulo. Lula scoort daarmee drie procentpunt beter dan bij de vorige Datafolha-peiling in juni. Slechts tien procent van de ondervraagden vindt dat Lula erg slecht of slecht presteert en 42 procent vindt zijn leiderschap middelmatig.

Het gunstige resultaat is opmerkelijk, want de regering-Lula wordt sinds haar aantreden acht maanden geleden geconfronteerd met een economische crisis. De werkloos staat op 13 procent en Brazilië maakt een recessie mee (het bruto binnenlands product kromp met 0,1 en 1,6 procent in de eerste twee kwartalen van 2003). De inkrimping is het gevolg van een verhoging van de rentevoet, een maatregel die de inflatie in toom moet houden. De regering-Lula haalt fiscaal de broeksriem aan net als zijn voorganger Fernando Henrique Cardoso (1995-2003).

De budgettaire discipline levert Lula’s Arbeiderspartij (PT) veel kritiek van links op. De PT wordt ervan beschuldigd maatregelen te steunen die ze vroeger veroordeelde. De omstreden hervorming van de sociale zekerheid, waarbij sterk gesnoeid wordt in de ambtenarenpensioenen, heeft voor hoogoplopende ruzies gezorgd binnen de PT.

Politicoloog Alessandra Aldé van de Universitaire Onderzoeksinstituut van Rio de Janeiro (IUPERJ) wijt de hoge populariteit aan de directe communicatie en begrijpelijke taal die Lula hanteert in zijn frequente speeches en in zijn officiële reclamecampagnes. Lula slaagt erin om de hoop op betere tijden in stand te houden bij de Brazilianen. Bovendien kan de president genieten van de welwillende verslaggeving van de media en dat, zegt Aldé, wijst erop dat Lula de conservatieve krachten niet tegen zich heeft.

De maandelijkse peilingen van het aan een zakengroep gelieerde Instituto Sensus bevestigen dat Lula het vertrouwen blijft behouden. In augustus kreeg Lula een positieve beoordeling van 48,3 procent - enkel in januari en mei deed Lula beter. Slechts 10 procent van de ondervraagden gaven de president onvoldoende en 38,6 procent vonden Lula een middelmatige president.

De intussen acht maanden oude regering krijgt nog opmerkelijk veel krediet. Meer dan veertig procent vindt dat de hoge werkloosheid de fout is van de vorige regering; slechts 9,2 procent legt de verantwoordelijkheid bij de ploeg van Lula.

De onenigheid in het linkse kamp verandert niets aan Lula’s populariteit. De president geniet ook de steun van de conservatieve kiezers, en dat maakt veel goed. Opmerkelijk genoeg beschrijft bijna één op drie Brazilianen in de Datafolha-peiling de regering-Lula als rechts. Tegelijk vindt één op vijf Brazilianen dat het land in handen is van een linkse regering; twaalf procent vindt dat de regering een koers vaart in het centrum van het politieke spectrum. Het verschil met het rode imago dat Lula bij zijn aantreden had, is opmerkelijk. In tegenstelling tot Venezuela zorgt het aantreden van een linkse president in Brazilië niet voor een politieke polarisering. De PT, die werd geboren uit een nieuwlinkse beweging in de jaren tachtig en tot voor twee jaar radicaal oppositie voerde, wordt blijkbaar niet meer beschouwd als een nest van links verzet tegen het grootkapitaal.