In Zarqa bloeit de radicale islam

Zarqa werd berucht als geboorteplaats van Abu Musab al-Zarqawi, die tot zijn dood in 2006 een belangrijke leider van het internationale terreurnetwerk Al Qaeda was. Ook Khalil Abu Mulal al-Balawi, de Jordaanse zelfmoordcommando die bij een aanslag op een Afghaanse CIA-basis zichzelf en zeven CIA-agenten doodde was afkomstig uit Zarqa.
Uit een onderzoek uit 2008 bleek al dat 5 procent van de Jordaanse bevolking sympathie heeft voor de terroristische activiteiten van mannen als al-Zarqawi en al-Balawi. Deze groep zou kunnen groeien als invloedrijke islamitische bewegingen politiek gezien geen ruimte krijgen.

Armoede

Zarqa was in de jaren zeventig nog tamelijk welvarend, dankzij de olie- en fosfaatindustrie. Toen in de jaren daarna de rijke elite naar de dure buitenwijken van de Jordaanse hoofdstad Amman verhuisde, zette het verval echter in. Volgens Mohamad Masri, onderzoeker van het Centrum voor Strategische Studies van de Universiteit van Jordanië, ligt hierin een deel van de verklaring voor de huidige radicalisering van de stad.
“Met het verdwijnen van de heersende elite, werd Zarqa een arme arbeidersstad.” De problemen boden de Jordaanse Moslimbroederschap vervolgens vruchtbare grond om in te werken. “De maatschappelijke activiteiten die de broederschap ontplooit hebben er zeker toe bijgedragen dat de stad een conservatiever karakter kreeg.” Die maatschappelijke activiteiten zijn de ondersteuning van duizenden wezen en arme families, financiële steun voor een landelijk netwerk van klinieken en het betalen van de opleiding van duizenden Jordaanse studenten. De hulp is beschikbaar voor de volgelingen van de Moslimbroederschap. Een derde van de activiteiten van het Islamitische Actiefront (IAF), de politieke arm van de organisatie, vindt plaats in Zarqa.
De Moslimbroederschap en het IAF hebben vooral grote aantrekkingskracht op het Palestijnse deel van de bevolking. Het merendeel van de volgelingen van het IAF komt uit deze groep. Volgens Masri voelt een groot deel van de Palestijnse bevolkingsgroep zich gemarginaliseerd en draagt ook dat bij tot de toenemende populariteit van conservatief-islamitische groeperingen.

Verkiezingen

In het straatbeeld is de invloed van de Moslimbroederschap volgens Masri duidelijk zichtbaar. Meer bedekte, sobere gewaden en de boerka zijn in de plaats gekomen van de kleding die vrouwen traditioneel droegen, met losjes om het hoofd geslagen sjaals en kleurrijke bedoeïenenjurken.
Ook het politieke beeld wordt meer en meer gekleurd door het conservatieve IAF. Masri denkt dat de partij een groot deel van de stemmen zou binnenhalen als er vrije verkiezingen zouden worden gehouden. De verwachting is echter niet dat dit bij de komende verkiezingen al het geval zal zijn. Dit kan leiden tot frustratie en een gevoel van marginalisatie bij de kiezer. Bronnen in Jordanië zijn ervan overtuigd dat radicale groeperingen daarvan zullen profiteren.