Zeg niet te gauw, houtskeletbouw

We bellen een doe-het-zelf-zaak in Hoboken.  ‘Men heeft mij verteld dat ik moet opletten met formol in OSB-platen. Hebben jullie daar weet van?’  ‘Neen, meneer.Voor een vloer kan u dat gerust gebruiken, hoor!’. Bij alle doe-het-zelf-winkels, hetzelfde verhaal.  Gevraagd naar de schadelijke uitstoot van zo’n plaat, hoort men het in Keulen donderen.
Gebeld naar de Belgische fabriek van Norbord. Die produceert “SterlingOSB”, die onder meer bij Brico in de rekken ligt. Marketing-manager Koen Van Wezemael:‘Vroeger kon je een houtskeletbouw binnenlopen en bedwelmd raken door de formaldehyde. Vandaag is het verhaal van de tranende ogen voorbij. Wij hebben trouwens net een brochure klaar over onze SterlingOSB-Zero’, zegt hij fier. ‘Daar zit geen formaldehyde in, behalve formaldehyde die van nature in dennenhout zit en die je herkent aan de typische harsgeur’.
Filmpjes op YouTube tonen trieste bewoners van Amerikaanse campers en caravans, wiens kinderen aan de ademhalingstoestellen hangen. Boosdoener waren de houten planken van de mobiele huisjes. Om die te verlijmen, werd tot voor enkele jaren lustig met harsen op basis van formaldehyde omgesprongen. Marc Van Den Heede, professor aan de Gentse vakgroep Toegepaste ecologie en milieubiologie: ‘Het is een erg krachtig goedje, dat bij bepaalde concentraties leidt tot irritatie van de ogen, neus en keel, tot zelfs ademhalingsmoeilijkheden, misselijkheid en vanaf heel hoge concentraties, tot bronchiale spasmen, longoedeem en bewustzijnsverlies. Sommige mensen ontwikkelen door contact met deze stof een beroepsastma. Het International Agency for Research on Cancer van de WGO heeft formaldehyde in 2005 erkend als kankerverwekkend, net als asbest, benzeen en andere stoffen’.
Vandaag worden in Europa gelukkig voornamelijk “laag emitterende” platen verkocht, stelt Kris Wijnendaele ons gerust. Hij is secretaris-generaal van de beroepsvereniging European Panel Federation. ‘Alle Europese fabrikanten hebben in 2004 beloofd enkel nog OSB, MDF of multiplex te produceren die minder dan 124 microgram per kubieke meter uitstoot. Dat noemen wij klasse E1. Bijna 90 % van de in Europa verkochte OSB-platen beantwoordt aan die norm. Voor de import uit China, vooral de massale dumping van multiplex, durf ik mijn hand niet in het vuur steken. Daar zit wellicht E2 en zelfs E3 tussen.’
Maar zelfs ondanks de geruststelling dat je in doe-het-zelfzaken overwegend klasse E1 zal vinden, blijft voorzichtigheid geboden. Ons land heeft in tegenstelling tot bijvoorbeeld Duitsland en Oostenrijk de import van andere klassen niet verboden. Bovendien is de E1-normering misschien niet zaligmakend. ‘De gezondheidsrichtwaarde van de Wereldgezondheidsorganisatie, voor hoeveel formaldehyde er mag “rondzweven” in een ruimte, is in revisie’, weet Marc Lor van het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (WTCB). ‘Mogelijks wordt die richtwaarde van 100 microgram per kubieke meter verlaagd’.
Dus zelfs de huidige E1-norm voldoet niet? Volgens Wijnendaele loopt het zo’n vaart niet. ‘Volgens mijn informatie zal de WGO haar richtwaarde behouden en is er dus ook niets mis met de E1-norm. Wij willen zelfs dat meer landen alleen E1 toelaten, want dat beschermt onze producten tegen goedkopere import met hogere emissiewaarden’.