Zimbabwaanse politica baant de weg voor vrouwen

Als enige vrouw tussen de mannen in donkere pakken, viel ze op tijdens de recente onderhandelingen over politieke machtsdeling in Zimbabwe: Priscilla Misihairabwi-Mushonga, onderhandelaar namens de MDC-M, een factie van de Movement for Democratic Change (MDC) van Morgan Tsangirai.
Toen op 15 september onder gejuich de overeenkomst tussen de Zanu-PF van president Robert Mugabe, de MDC en de MDC-M werd getekend, zag ze in de zaal nergens een plakkaat van de vrouwenbeweging. “Dat stelde me teleur,” zegt ze.

Haar reactie zegt iets over haar activistische hart en leven. Misihairabwi-Mushonga (41) is geen typische doorsnee politica die langzaam omhoog klimt via de partijgeledingen. Ze werd gevormd in de vrouwen- en mensenrechtenbeweging, begin jaren negentig, toen de burgerbeweging ruimte opeiste in het land dat in feite een eenpartijstaat was.

Misihairabwi-Mushonga  richtte in 1989 het feministische Women and Aids Support Network op en later van de National Constitutional Assembly (NCA), een organisatie die de campagne voor een nieuwe grondwet organiseerde. “Haar committent en vastbeslotenheid raakte me”, zegt NCA-voorzitter en vroegere medeactivist Lovemore Madhuku.

Haar mentor en inspirator was feministe Margaret Dongo, ooit betrokken bij de vrijheidsstrijd en later parlementslid voor de Zanu-PF, die de regerende partij durfde te bekritiseren en in 1995 als onafhankelijke parlementariër verder ging. Misihairabwi-Mushonga werd in 1996 gekozen als raadslid in Harare. In die jaren werd de burgerbeweging sterker en er ontwikkelde zich een nieuwe partij uit, de MDC. Misihairabwi-Mushonga stortte zich volledig in die partij. In 2000 en 2005 werd ze in het parlement gekozen, tijdens verkiezingen die werden gekenmerkt door geweld, marteling, moord en intimidatie van de oppositie.

Splinterpartij



Een feministe in het parlement heeft de vrouwenbeweging geholpen, zegt Luta Shaba, directeur van Women’s Trust, een ngo in Harare. “Ze heeft ons laten zien hoe we politici en politieke partijen bij ons werk kunnen betrekken. Dat heeft een groot verschil gemaakt.”

Eind 2005, toen Arthur Mutambare brak met de MDC, werd Misihairabwi-Mushonga plaatsvervangend algemeen secretaris van de factie. Ze raakte haar zetel in het parlement tijdens de verkiezingen van dit jaar kwijt, maar zou benoemd kunnen worden in het nieuwe eenheidskabinet.

De keerzijde van haar carrière is het gebrek aan tijd, als gevolg van lange dagen en frequente reizen. “Ik kan met niet herinneren wanneer ik voor het laatst een hele week thuis ben geweest”, zegt Misihairabwi-Mushonga, die getrouwd is, een 16-jarige zoon heeft, een stiefdochter en ook twee nichtjes van haar overleden broer in huis heeft.  

De steun van haar man en familie helpt. Ook de pinkstergemeente waar ze lid van is en haar vrienden zijn een bron van energie op moeilijke momenten, zegt ze, bijvoorbeeld toen de onderhandelingen leken vast te lopen omdat een compromis tussen de aartsrivalen Robert Mugabe en Morgan Tsvangirai onmogelijk leek.

Patriarchale cultuur



Een andere uitdaging tijdens de onderhandelingen lag in het feit dat ze continu omringd was door mannen. “Zelfs tijdens de top van de SADC (Zuidelijk Afrikaanse Ontwikkelingsgemeenschap, red) waren alle regeringsleiders en ministers mannen, met uitzondering van de de Zuid-Afrikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Nkosazana Dlamini-Zuma.”

De uitsluiting van vrouwen toont de “patriarchale natuur” van de Zimbabwaanse politiek en “spreekt boekdelen over wat partijen denken over vrouwen”, zegt ze. Meer vrouwen betrekken bij onderhandelingen zou een positief effect kunnen hebben, zegt Misihairabwi-Mushonga. “Mannen hebben de neiging zich star op te stellen. Voor vrouwen is een compromis geen teken van zwakte.”

Ze hoopt dat meer vrouwen zich in de politiek wagen. “Vrouwen moeten hun kansen grijpen. Maar veel vrouwelijke activisten en feministen laten zich afschrikken door de harde politiek.” Dat komt onder meer door de stereotype beeldvorming over vrouwen, die hun zelfvertrouwen ondermijnt als het gaat om het uitoefenen van politieke functies, zegt ze.

Het geweld en de economische crisis waar Zimbabwe al acht jaar mee te maken heeft, moedigen vrouwen ook niet aan te kiezen voor politieke carrière. Maar als het politieke geweld stopt en de machtsdelingovereenkomst die Misihairabwi-Mushonga mee hielp onderhandelen stand houdt, dan zullen ongetwijfeld meer vrouwen haar pad volgen.


Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.