"Zuid-Afrika creëert alleen elite van zwarte vriendjeskapitalisten”

Het Zuid-Afrikaanse beleid om de zwarte bevolking meer economische macht te geven is mislukt. Dat zegt politiek econoom Moeletsi Mbeki, broer van de voormalige Zuid-Afrikaanse president Thabo Mbeki. Hij ziet alleen “een kleine klasse van onproductieve maar rijke zwarte vriendjeskapitalisten”.
In zijn boek Architects of Poverty. Why Africa’s Capitalism Needs Changing is Moeletsi Mbeki niet mals voor de politieke elite van Zuid-Afrika. Die verplicht de bedrijven om tegen 2014 een kwart van hun aandelen aan zwarte eigenaars te verkopen, maar dit beleid van zogeheten black economic empowerment (BEE) heeft gefaald omdat het slechts een beperkt aantal zwarten ten goede komt, zegt Mbeki. In plaats van een groot aantal zwarte ondernemers heeft Zuid-Afrika nu “een kleine klasse van onproductieve maar rijke vriendjeskapitalisten die bestaat uit al dan niet gepensioneerde ANC-politici.”
Volgens Mbeki was het BEE-beleid geen uitvinding van het ANC maar werd het gecreëerd door de blanke economische oligarchie om de zwarte leiders voor zich te winnen. Het verzekerde de oligarchen van een plaats dichtbij de macht, waar het economiebeleid wordt geformuleerd en overheidscontracten worden toegekend.
Moeletsi Mbeki: “BEE was nooit een goed systeem. Het was nooit bedoeld om de massa vooruit te helpen. Het was bedoeld om de leiders van de verzetsbeweging om te kopen of in hun rangen op te nemen. BEE kan niet voor de meerderheid werken. Het was alleen bedoeld om de belangen van enkelen te dienen.
“De mensen beginnen nu te reageren tegen de ongelijkheid en keren zich tegen de lokale ambtenaren, die als een onderdeel van de elite worden beschouwd: ze zijn verkozen door het ANC, dat zijn beloftes niet nakomt.”
En toch won het ANC eerder dit jaar bij de verkiezingen?
Mbeki: “Het ANC is zijn tweederdemeerderheid kwijt. Het verloor steun in alle provincies behalve in KwaZulu Natal. Het ANC koopt de armen om met uitkeringen - 13 miljoen mensen in dit land krijgen een uitkering.
“Het land kampt met een klassenconflict binnen de zwarte bevolking. Aan de ene kant heb je de politieke elite, aan de andere kant de massa. Zuid-Afrika is nog steeds een regenboognatie, maar het groeiende klassenconflict heeft het potentieel om te escaleren.”
Zuid-Afrika wordt door sommigen als voorbeeld gezien voor andere Afrikaanse landen. Is die perceptie dan niet gerechtvaardigd?
Mbeki: “De Zuid-Afrikaanse privésector is extreem machtig. Daarom vind je bedrijven als Shoprite, MTN en Standard Bank in veel Afrikaanse landen. Die bedrijven bieden een goede dienstverlening en kwaliteit en beschermen hun merken goed.
“Maar de Zuid-Afrikaanse staat gaat erop achteruit. Er is veel corruptie, de gezondheidszorg staat op instorten en het onderwijssysteem is ondermaats. Van 2000 tot 2008 zakte Zuid-Afrika twintig plaatsen in corruptie-index van Transparency International, van de 34ste naar de 54ste plaats. De corruptie groeit enorm snel en dat heeft zware gevolgen voor de armen. Geld dat voor de armen bestemd is, wordt misbruikt, waardoor de dienstverlening achterblijft.”
Sommigen zeggen dat blanken het land verlaten omdat ze door het BEE-beleid geen kansen krijgen.
Mbeki: “Zowel zwarten als blanken dragen de gevolgen. Er is geen reden om in het land te blijven als je weet dat de topbanen naar de elite en haar vriendjes gaan.”
Hoe moet men deze problemen aanpakken volgens u?
Mbeki “We moeten het kiessysteem hervormen. Parlementsleden zouden niet verkozen mogen worden via een systeem van proportionele vertegenwoordiging maar moet rechtstreeks hun kieskring vertegenwoordigen. Daardoor zullen ze makkelijker rekenschap afleggen voor wat ze doen. Op dit moment doen ze dat niet.
“Ook het onderwijssysteem moet grondig herzien worden. We hebben geschoolde arbeidskrachten nodig. Maar geld dat naar onderwijs zou moeten gaan, wordt nu gebruikt voor BEE-doeleinden en belandt bij politici die er grote paleizen en dure auto’s mee kopen.”

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.