Is Zuid-Afrika klaar voor het WK voetbal van 2010?

De meeste berichten klinken nogal optimistisch, maar als je zelf ziet wat er met het land gebeurt, dan moet je toch je twijfel niet helemaal weggooien, zegt ex-sportjournalist Jan Wauters die in Zuid-Afrika woont (beluister audio). Er is nu een plan om een snelbusdienst op te zetten maar dat ondervindt zoveel weerstand bij de taxidiensten, vooral bij de bezitters van die taxi’s, die een soort een eigen maffia vormen en er niet voor terugschrikken om elkaar de duvel aan te doen, er komen ook al eens moorden aan te pas.
Het zijn mensen die keihard vechten voor hun boterham die ze verdienen op de kap van de kleine man, die geen openbaar vervoer kent. Dat zal dus ook wel een probleem zijn dat nog niet zal opgelost worden voordat het wereldkamioenschap begint.

Organisatie

Er is ook wel twijfel over de capaciteit, over de toegang van de stadions, of men genoeg geschikt personeel vindt, mensen genoeg getraind zijn en discipline hebben, omdat alles toch een beetje rekbaar is in Zuid-Afrika. Met een beetje praten kom je van je boete af, als je in de problemen zit, is er altijd wel iemand die kan helpen, maar je geraakt opnieuw in andere problemen. In die zin is dat niet te vergelijken met een Europese organisatie zoals een paar jaar geleden in Duitsland of Engeland.
Zelfs Euro 2000 in Nederland en België was al zodanig geprogrammeerd, dat is onhaalbaar in Zuid-Afrika. Maar ze doen wel geweldig hun best. Ze zijn ook bereid om hulp te aanvaarden uit Europa, van Duitsland voor het bouwen en afwerken van de stadia, van de FIFA, die er alles aan gelegen is om dat WK toch tot een succes te maken. In die zin zal, met de hulp van buiten, een redelijk kans bestaan dat het nog goed komt met het hele gebeuren dat nu in de steigers staat. Er is vertraging in de afwerking van de bouw, er zijn voortdurend ook stakingen geweest waardoor de plannen niet zijn uitgevoerd zoals aanvankelijk geprogrammeerd.

Enorme boost

Het blijft onduidelijk, en je kan alleen maar hopen dat het goed afloopt voor Zuid-Afrika, want als dat het geval is, is dat natuurlijk een enorme boost voor Zuid-Afrika en kan het land meer zelfvertrouwen krijgen. Maar dat moet nog verdiend worden, het is nu alleen maar hoop op een verdere verbetering van de infrastructuur, van de discipline die nodig is om zoiets groots te organiseren.
Dat land hinkt nog altijd op minstens twee benen: het ene been in een soort eerste wereld, het tweede in soms een derde of vierde wereld. Dat is toch moeilijk te verzoenen met elkaar, voortdurend loop je op die tegenstellingen. En die zullen ook een rol spelen, niet alleen in de aanloop, maar ook tijdens die periode van de wereldbeker.
Of de bevolking er zoveel beter van zal worden? De zwarte mensen, de meerderheid geïnteresseerd in voetbal, veel meer dan de blanken, hebben over het algemeen weinig of geen geld. Ze zien ook zelden wedstrijden van niveau in hun eigen competitie, die vooral in leven wordt gehouden door sponsors en reclame maar met tamelijk geringe publieke belangstelling. Er zijn wel nogal wat stadia die nogal in de buurten liggen waar die zwarte bevolking overheersend is. Maar nog eens: het ontbreekt die mensen aan de nodige financiële middelen om erin op te gaan, om al die wedstrijden te bezoeken.

Massa’s naar Zuid-Afrika

Het is wel zo dat men in het algemeen een beetje naïef denkt dat er massa’s, misschien miljoenen, naar Zuid-Afrika zullen komen vanuit Europa, Zuid-Amerika, natuurlijk gaan er zich wel honderdduizenden verplaatsen naar Zuid-Afrika, maar of die mensen daar nu zoveel gaan besteden en zo tevreden gaan zijn, dat de Zuid-Afrikaanse economie er zo sterk bij zal oppeppen, ook daar mag je vraagtekens bij plaatsen.
Ik waag het ook te betwijfelen of later, als de wereldbeker voorbij is, die stadions nog enigszins gevuld zullen worden, of die commercieel uit te baten zijn. Dat wil men allemaal wel, maar is men daartoe in staat? Er is -ik moet het eerlijk erkennen- naast de pracht en praal die er is in Zuid-Afrika, enorm veel onvermogen om iets te realiseren, en vooral om dat op langere termijn vol te houden.
Kortstondig kan het wel, men zal zijn uiterste best doen om klaar te zijn, om de mensen te doen geloven in het welslagen van die wereldbeker. Maar wat er daarna van overblijft? Het zou wel eens kunnen dat er veel schulden zijn gemaakt, dat wat men heeft teweeggemaakt aan verwachtingen niet wordt ingelost, en dan krijg je eerder een kater dan dat het een zege zou zijn.

Verdeeldheid

Ondermeer door de stakingen is er ook al veel verdeeldheid onderling bij het publiek en de aannemers, daar is nog bij aan te tekenen dat, zolang die wereldbeker nog op komst is, die verwachting blijft dat het wel allemaal zal meevallen. En dat is ook waar: een deel van de bevolking trekt zich daaraan op, vooral de politieke leiding, want je moet zien dat het ANC eigenlijk het land beheert, die partij denkt vooral aan zichzelf en denkt: ‘wat goed is voor de partij, is goed voor het land.’
Maar dat is nog maar de vraag, natuurlijk, want er is en corruptie, en onvermogen, en er is die ongelijkheid tussen de bovenklasse, de leidende en soms corrupte klasse en die onderdanige midden- en lagere klasse, die niet in staat is zelf mee te werken aan dat beleid, om zich op te dringen aan de politieke leiders om tot verandering te komen. Alles is eigenlijk nog onzeker in Zuid-Afrika.
Sinds 2008 heb ik ook gezien hoe die economische opgang gestuit werd, er is nu die hoop van de wereldbeker, maar of dat genoeg is om die groei naar materiële welvaart en naar geestelijke ontwikkeling, of die voldoende zal zijn. Het blijft afwachten, en ik durf nergens een hand voor in het vuur steken dat het allemaal wel goed komt en of het op lange termijn ook een weldaad zal zijn voor Zuid-Afrika, ik ben daar lang niet zeker van.

‘Klaar voor het WK’

Kevin Davie, journalist van de krant Mail&Guardian, gelooft erin (beluister audio): ‘Van wat ik vandaag zie, kan ik alleen maar besluiten dat het land meer dan klaar zal zijn om het wereldkampioenschap te ontvangen. Er wordt massaal infrastructuur bijgebouwd.’