Zuid-Afrika wil “oorlogshonden” aan de leiband

De president van Equatoriaal-Guinea, Teodoro Obiang Nguema, beschouwt de 15 verdachten die in zijn lang opgepakt werden als een “voorhoede” van de groep van 64 die in Zimbabwe werd gearresteerd. Volgens Zimbabwe heeft de leider van Equatoriaal-Guinese oppositie, Severo Moto, de huurlingen 1,9 miljoen dollar betaald om president Nguema af te zetten. Equatoriaal Guinea is de derdegrootste olieproducent in zwart Afrika.

De gearresteerde mannen zeggen dat ze veiligheidsagenten zijn voor de bewaking van mijnen in Burundi en de Democratische Republiek Congo. Twintig van hen zijn Zuid-Afrikanen, de rest is afkomstig uit Angola, Namibië, Congo en Zimbabwe. Hun vliegtuig, een Boeing 727, zou zijn gehuurd door Zuid-Afrikaanse en westerse veiligheidsfirma’s. Zimbabwe, dat overhoop ligt met de VS en de EU, dreigt ermee de huurlingen te executeren.

De Zuid-Afrikaanse leden van het Pan-Afrikaanse parlement zijn zich naar eigen zeggen bewust van de centrale rol die hun land speelt in het huurlingenprobleem. “Het is onze taak ervoor te zorgen dat het Pan-Afrikaanse parlement deze zaak aanpakt”, zegt parlementslid Barend Geldenhuys. “De Afrikaanse Unie erkent geen staatsgrepen, ook niet met behulp van huurlingen”.

Zuid-Afrika speelt een actieve bemiddelende rol bij conflicten in Congo, Burundi, Liberia, Mozambique en Angola. Het land heeft echter zelf tot het huurlingenprobleem bijgedragen toen na de val van het apartheidsregime opeens talloze gespecialiseerde militairen zonder werk zaten. Zo’n 1000 ex-soldaten werken nu als veiligheidsagenten in Irak. Geldenhuys heeft daar geen probleem mee: “Onaanvaardbaar is hun medeplichtigheid bij een coup. Dat geeft Zuid-Afrika een slechte reputatie.”

Zuid-Afrika heeft strenge wetten ingevoerd om de zogenaamde “oorlogshonden” aan een de leiband te houden. De Zuid-Afrikanen die werden gearresteerd in Zimbabwe hebben mogelijk een inbreuk begaan tegen de Foreign Military Assistance Act. Deze wet verbiedt deelname aan militaire activiteiten in het buitenland zonder toestemming van de overheid.

Ook binnen de Organisatie voor Afrikaanse Eenheid (OAE), de voorloper van de Afrikaanse Unie, was samenwerking tegen huurlingen een thema. Zo leverde Uganda de Duitse vechtjas Rolf Stainer uit aan Sudan voor zijn betrokkenheid bij de opstand van de Anyanya-rebellen in de vroege jaren zeventig. De legendarische Franse huurling Bob Denard, die vooral op de Comoren actief was, werd bij herhaling veroordeeld. Onder Afrikaanse druk moest de voormalige Zuid-Afrikaanse huurlingenfirma Executive Outcomes zich terugtrekken uit Liberia en Sierra Leone.

Tenminste twee van de gearresteerde in Zimbabwe zouden banden hebben met Executive Outcomes. Volgens Angola behoorden de huurlingen tot het gevreesde “Buffelbataljon”, de speerpunt van het clandestiene Zuid-Afrikaanse offensief in Namibië en Angola. Het bataljon, waartoe ook heel wat Angolese vluchtelingen behoorden, werd door de Zuid-Afrikaanse regeringspartij, het ANC, ontmanteld.

Moyiga Nduru

xml=7

Ref: af ip hd