Zuid-Soedanese president bezoekt Israël

Kiir, die eigenlijk pas volgende week in Israël verwacht werd, arriveerde dinsdagmorgen plotseling op de luchthaven Ben-Gurion in Tel Aviv. De Zuid-Soedanese leider keerde terug van een internationale bijeenkomst die in de Verenigde Staten georganiseerd werd om de ontwikkelingsprioriteiten en investeringsmogelijkheden van het nieuwe Afrikaanse land te verkennen, en bracht Israël op zijn terugweg een eerste officieel bezoek.

Volgens Francis Nazario, het hoofd van de Zuid-Soedanese ambassade voor België en de Europese Unie, kwam Kiirs blitzvisite - zijn doortocht duurde slechts een dag - er op uitnodiging van Israël.

Op Kiirs diplomatieke agenda stond onder andere een onderhoud met Israëlisch premier Netanyahu en president Peres. Deze laatste prees Zuid-Soedan voor zijn onafhankelijkheidsstrijd tegen Soedan en beloofde Kiir om de nieuwbakken staat te ondersteunen. ‘Israël heeft Zuid-Soedan in het verleden gesteund en zal dat in de toekomst op alle gebied blijven doen, zodat het land zich verder kan ontwikkelen’, benadrukte Peres. ‘Voor ons is de geboorte van Zuid-Soedan een mijlpaal in de geschiedenis van het Midden-Oosten en in de bevordering van waarden als gelijkheid en vrijheid.’

Ook Netanyahu sprak zijn steun voor Zuid-Soedan uit en verzekerde Kiir dat een Israëlische overheidsdelegatie zijn land volgend jaar zal bezoeken om te bestuderen hoe de prille staat ondersteund kan worden.

Niet nieuw

Dat Israël en Zuid-Soedan er hartelijke diplomatieke contacten op nahouden, is geen nieuw gegeven. Zo erkende de Israëlische overheid de Zuid-Soedanese onafhankelijkheid reeds 24 uur na de officiële afkondiging ervan en beloofde Netanyahu Kiir in juli ook bijstand op het gebied van infrastructuur, communicatie en landbouw.

Voorts was in augustus een Israëlische delegatie onder leiding van Danny Danon, een politicus van de Likoed-partij, te gast in Zuid-Soedan. Kiir beloofde naar aanleiding van dit bezoek om de Zuid-Soedanese ambassade in Israël niet in de politieke hoofdstad Tel Aviv, maar wel in Jeruzalem te vestigen.

“Dat Israël en Zuid-Soedan er hartelijke diplomatieke contacten op nahouden, is geen nieuw gegeven”

Dit is een behoorlijk controversiële toezegging aangezien de status van Jeruzalem - een stad die voor drie wereldreligies heilig is - betwist is en een grote struikelblok vormt in de vredesonderhandelingen met de Palestijnse Autoriteit. Francis Nazario bevestigt dat Kiir deze belofte gemaakt heeft, maar merkt op dat er vooralsnog geen ambassade in Jeruzalem opgericht is.

Waarom Israël precies nauwe diplomatieke banden met Zuid-Soedan nastreeft, vormt voorlopig nog voer voor speculatie. Sommige waarnemers wijzen in de richting van de duizenden Soedanese vluchtelingen die in Israël vertoeven. Met de Zuid-Soedanese onafhankelijkheid bestaat voor veel van deze mensen nu immers het perspectief om naar hun land terug te keren. Anderen menen dat de Israëlische steun voor het overwegend christelijke Zuid-Soedan eerder moet gezien worden als een poging om de Arabische en islamtische invloed in Afrika het hoofd te bieden.

Soedan bezorgd

Ondertussen laat de Soedanese overheid er geen twijfel over bestaan dat het de toenadering tussen Zuid-Soedan en Israël angstvallig gadeslaat. Woensdag liet Al-Obaid Marawih, de officiële woordvoerder van de Soedanese minister van Buitenlandse Zaken, optekenen dat de regering bezorgd is over Kiirs bezoek aan Israël en dat het de mogelijke gevolgen ervan bestudeert. Marawih voegde daaraan toe dat het bezoek de Soedanese overheid aanbelangt omdat het een invloed heeft op Khartoem’s belangen en op de nationale veiligheid.

Hoewel deze woorden een dag later serieus afgezwakt werden door de Soedanese minister van Buitenlandse Zaken Ali Karti, is het duidelijk dat een toenadering tussen Zuid-Soedan en Israël niet naar de zin van Khartoem is.

Veel Soedanezen en Arabieren beschuldigen Israël ervan medeplichtig te zijn aan de splitsing van Soedan door de ondersteuning van separatistische rebellenbewegingen in het zuiden van het land. De Soedanese staat onderhoudt dan ook geen diplomatieke banden met Israël. ‘Soedan heeft Israël altijd als een vijand beschouwd omdat het een Arabisch land is en Israël de vijand van de Arabieren is. Wij zijn geen Arabisch land en voor ons is Israël geen vijand’, besluit Nazario.