Zuiden haalt achterstand in

Sinds 1990 al stelt het UNDP bijna jaarlijks een rapport op dat de maat neemt van de menselijke ontwikkeling wereldwijd. Daarbij staat de “menselijke ontwikkelingsindex” (HDI) van elk land centraal. De index meet naast de economische ontwikkeling ook de ontwikkeling op het vlak van bijvoorbeeld onderwijs en gezondheid.

Vaste waarden

In de nieuwe HDI-ranglijst 2013 blijven de vaste waarden bovenaan staan. Net als twee jaar geleden zijn Noorwegen, Australië en de Verenigde Staten de landen met de hoogste menselijke ontwikkeling, gevolgd door Nederland op de vierde plaats. België staat op de zeventiende plaats, net na Israël en voor Oostenrijk.

Onderaan blijven de Afrikaanse landen dan weer oververtegenwoordigd: van de 26 landen die aan de staart van de ranglijst bungelen, is Afghanistan het enige niet-Afrikaanse land. De landen met de laagste menselijke ontwikkeling zijn Niger, de Democratische Republiek Congo en Mozambique.

Opgang van het Zuiden

Het rapport, dat als titel ‘De opgang van het Zuiden’ draagt, stelt wel een convergentie vast in menselijke ontwikkeling. “Alle landengroepen en regio’s kenden de laatste decennia een aanzienlijke verbetering in de onderdelen van de HDI, met een grotere vooruitgang in landen met een lage en gemiddelde HDI”, stelt het rapport.

Het rapport haalt enkele goede leerlingen aan die een opvallende vooruitgang boekten. Naast de bekende groeilanden als Brazilië, China en India gaat het over landen als Indonesië, Turkije, Bangladesh, Chili, Rwanda en Ghana.

Volgens het rapport tonen de succesverhalen van deze landen “hoe de ideeën veranderen over de manier waarop menselijke ontwikkeling bereikt wordt”. Uit de verschillende ontwikkelingspaden van deze landen komen enkele sleutelprincipes naar boven, waaronder een grotere rol van de staat, de toewijding aan sociaal welzijn en openheid voor handel en innovatie.

Het rapport ziet ook een grotere rol van landen uit het Zuiden op het wereldtoneel, zowel binnen als buiten het economische, maar stelt tegelijk dat Noord en Zuid sterk zijn verbonden en niet zonder elkaar kunnen.

Uitdagingen

Om de trend in stijgende menselijke ontwikkeling verder te kunnen zetten, zet UNDP vier grote uitdagingen centraal. De eerste is het aanpakken van de ongelijkheid, niet enkel op het vlak van rijkdom en inkomen, maar ook op het vlak van onderwijs en gezondheid. Volgens het rapport staat de ongelijkheid tussen man en vrouw hierin centraal: ‘De gezondheid en educatie van vrouwen zijn cruciaal voor de aanpak van de demografische en andere ontwikkelingsuitdagingen.’

Bij de demografische uitdagingen noemt het rapport de vergrijzing, die zich ook voordoet in Oost-Azië, en de grote groep Afrikaanse jongeren die toetreden tot de arbeidsmarkt.

Over de klimaatverandering en de hoge druk op het milieu en de natuurlijke hulpbronnen is het rapport duidelijk: ‘Als er niet dringend actie wordt ondernomen, wordt de toekomstige vooruitgang in menselijke ontwikkeling bedreigd.’

Verder waarschuwt het rapport voor meer sociale onrust door een gebrek aan politieke inspraak in tijden van stijgende werkloosheid en verslechterende economische omstandigheden.