Zwarte handel in skeletten springlevend in India

De wereldwijde vraag naar menselijke skeletten is groot. In de Westerse landen worden overledenen snel begraven of gecremeerd, en de weinige lichamen die aan de wetenschap geschonken worden, gaan meestal naar de opleiding van studenten geneeskunde en worden vervolgens verbrand.
Tot 1985 was India de grootste uitvoerder van menselijke beenderen ter wereld met een geschatte jaarlijkse export van 60.000 schedels en skeletten. Na het verbod kwamen meer skeletten uit China en Oost-Europa, maar de kwaliteit bleek minder. De grote vraag voedt de illegale handel in menselijke skeletten. De voorbije jaren werden handelaren opgepakt in ondermeer Egypte en Madagascar, maar vooral in India lijkt de praktijk weer de kop op te steken.
Tweeëntwintig jaar na het verbod worden nog steeds op grote schaal skeletten uitgevoerd. Dat blijkt ondermeer uit een reportage van onderzoeksjournalist Scott Carney, die drie maanden lang de skelettenhandel in kaart bracht. De tweehonderd jaar oude keten start in afgelegen Indische dorpen en eindigt in Westerse onderzoeks- en onderwijsinstellingen.
In de lente van dit jaar rolde de Indiase politie nog een netwerk op in Purbasthali, een dorpje op zo’n honderd kilometer van Kolkata (Calcutta). Na een tip deed de politie een inval in twee ‘fabrieken’, waar ze een enorme voorraad menselijke resten aantrof.
Spilfiguur was Mukti Biswa, een lokale ‘skelettenbaron’ wiens netwerk zich uitstrekte tot buurland Bangladesh. Uit het onderzoek blijkt dat Biswa’s activiteiten publiek geheim waren in de regio. Dorpsbewoners deden meerdere keren hun beklag over de doordringende stank van de lichamen in ontbinding, maar de overheid gaf daar geen gehoor aan.
De Indiase producenten hebben over verschillende generaties de verwerking van de skeletten op punt gesteld. Eerst worden de lichamen in muskietennetten gewikkeld en een tijdlang in een rivier ondergedompeld, waar vissen en bacteriën een groot deel van het vlees verwijderen. De beenderen worden vervolgens schoon geschrobd en gekookt in een mengsel van water en natriumhydroxide. De gele botten worden tenslotte gebleekt in de zon.
Tussenhandelaren zorgen ervoor dat de botten geassembleerd worden tot skeletten en maken ze klaar voor de export. In sommige gevallen worden medische tekens aangebracht of worden stukken van de schedel weggezaagd zodat de binnenkant bekeken kan worden.
Biswa ontkende dat hij lichamen gestolen had van kerkhoven en beweert dat hij ze opgevist heeft uit de rivier of opgehaald had bij crematoria. Arme Indiase families kunnen een crematie vaak niet betalen en vertrouwen de lichamen van overleden familieleden daarom soms aan rivieren toe, die vaak een heilige status hebben.
De Indiase politie vermoedt dat de skelettenhandel in Purbasthali geen alleenstaand geval is, maar dat er ook in andere afgelegen streken nog een zwarte handel in menselijke resten overeind gebleven is.