Tien uitdagingen voor de Congolese landbouw

Het Congolese landbouwsysteem lijkt zich trager aan te passen dan snel veranderende afzetmarkten. Landbouwers, die geprangd zitten tussen tradities en een gebrekkige infrastructuur, zijn op zoek naar modernisering. Daarvoor zal het land tien uitdagingen moeten realiseren. Gewezen VRT-journalist Guy Janssens ging op uitnodiging van de ngo Trias naar Congo om poolshoogte te nemen.

  • © Trias/Isabel Corthier In ontwikkelingslanden zijn vrouwen de motor van ontwikkeling, en dat is niet anders in Congo. © Trias/Isabel Corthier
  • © Trias/Isabel Corthier Het verschil tussen winst en verlies kan bepaald worden door de gebruikte bewaartechnieken. © Trias/Isabel Corthier
  • © Trias/Isabel Corthier Door het gebruik van primitieve werktuigen verliezen familiale boeren veel tijd en energie tijdens de verwerking van hun oogst © Trias/Isabel Corthier
  • © Trias/Isabel Corthier Net zoals ondernemers hebben Congolese boerengezinnen nood aan krediet om hun economische activiteit uit te bouwen. © Trias/Isabel Corthier
  • © Trias/Isabel Corthier De jongeren in Congo zijn doorgaans slecht opgeleid, en dat is een belangrijke hindernis bij de uitbouw van een economische activiteit. © Trias/Isabel Corthier
  • © Trias/Isabel Corthier Het vervoer van landbouwgewassen vanuit het Congolese binnenland blijft problematisch. © Trias/Isabel Corthier
  • © Trias/Isabel Corthier Boeren die geen enkele binding hebben met de markt, zijn veroordeeld tot de overlevingslandbouw © Trias/Isabel Corthier
  • © Trias/Isabel Corthier Kwalitatief uitgangsmateriaal is een van de fundamenten voor een rendabele landbouw. © Trias/Isabel Corthier
  • © Trias/Isabel Corthier Conapac heeft als taak om het georganiseerde middenveld op de politieke kaart van Congo te zetten. © Trias/Isabel Corthier
  • © Trias/Isabel Corthier De familiale boeren moeten in Congo optornen tegen oude tradities die de macht van stamhoofden in ere houden. © Trias/Isabel Corthier

Landbouw is belangrijk in Congo. Boeren boksen er echter op tegen tal van problemen. De uitvoeringsbesluiten voor een nieuwe landbouwwet laten op zich wachten, de boeren bezitten de grond niet die ze verbouwen, de landbouwfinanciering verloopt niet correct en ook de infrastructuur zou een grondige facelift moeten krijgen. Dat geldt zowel voor het wegennet als de stockagemogelijkheden.

Een goed uitgebouwd transportnetwerk is enorm belangrijk voor de landbouwproducten. Als er al overschotten geproduceerd worden die in aanmerking komen voor de commerciële verkoop, dan moeten die naar grote centra gebracht worden. Wegenonderhoud is dus cruciaal, maar ook de opslagcapaciteit is van groot belang. Landbouwers werken best samen om gezamenlijke opslagplaatsen op te bouwen.

Grondbezitters

Wie de grond nu werkelijk beheerst, vormt een heikel punt in Congo. Het grondbezit is nog steeds gebaseerd op gewoonterecht. Enkele jaren geleden besliste president Kabila om een grondige hervorming van het grondbezit door te voren en zo conflicten tegen te gaan. Deze wetten zouden de landbouwers meer bescherming bieden. De bevoegde commissie deed tot hiertoe geen echte voorstellen om de huidige situatie te verbeteren.

Bovendien zijn er vaak “grensconflicten” door de afwezigheid van een kadaster. Conapac, de Congolese boerenorganisatie, riep de commissie op snel veranderingen door te voeren.

Landbouwfinanciering

Kleine ondernemingen overleven dankzij microfinanciering. Maar grote projecten riskeren over de kop te gaan na een mislukte oogst. Verschillende Congolezen hopen dat Fonada, het fonds voor landbouwontwikkeling, zal samenwerken met de commerciële banken en de instellingen die zich met microkredieten bezig houden.

Het is de taak van de overheid om het landbouwfonds te financieren. Maar die lijkt haar verplichtingen niet helemaal na te komen. De discussie over de landbouwfinanciering is dus nog volop aan de gang.

De Belgische Vereniging van Landbouwjournalisten stuurde in samenwerking met Trias twee journalisten (gewezen vrt-journalist Guy Janssens en Michiel Vervenne, journalist bij VILT-TV) naar Congo. Zij stonden hun Congolese collega’s bij die de resultaten van een landbouwcongres bekend maakten. Congo staat voor tien uitdagingen.

1. Belangenverdediging

© Trias/Isabel Corthier

Een aantal Belgische NGO’s, waaronder Trias, heeft de voorbije jaren mee de schouders gezet onder de versterking van Conapac, een representatieve boerenorganisatie op nationaal niveau. Het is de taak van deze organisatie om het georganiseerde middenveld op de politieke kaart van Congo te zetten.

2. Microkrediet

© Trias/Isabel Corthier

Net zoals ondernemers hebben Congolese boerengezinnen nood aan krediet om hun economische activiteit uit te bouwen. Meest aangewezen op het platteland zijn coöperatieve kredietformules die interessantere voorwaarden bieden dan woekeraars.

3. Transportinfrastructuur

© Trias/Isabel Corthier

Het vervoer van landbouwgewassen vanuit het Congolese binnenland blijft problematisch. Het vervoer moet grotendeels gebeuren langs waterwegen. Het ontsluiten van landbouwgebieden is een prioriteit voor de Belgisch-Congolese samenwerking.

4. Aangepast zaai- en plantgoed

© Trias/Isabel Corthier

Kwalitatief uitgangsmateriaal is een van de fundamenten voor een rendabele landbouw. Zo helpt Trias Congolese palmolieboeren aan stekjes om hun plantages te vernieuwen. De nieuwe bomen dragen vruchten op lage hoogte waardoor de boeren niet langer hun leven moeten riskeren door in de oude bomen naar boven te klauteren.

5. Nood aan mechanisering

© Trias/Isabel Corthier

Door het gebruik van primitieve werktuigen verliezen familiale boeren veel tijd en energie tijdens de verwerking van hun oogst. Dat verzwakt hun concurrentiepositie tegenover agro-industriële aanbieders uit binnen- en buitenland.

6. Nood aan bewaartechnieken

© Trias/Isabel Corthier

Het verschil tussen winst en verlies kan bepaald worden door de gebruikte bewaartechnieken. Wie in de tropen het vochtgehalte van cacaobonen niet onder controle krijgt, heeft geen toegang tot de Europese markt. En wie geen maniok kan drogen, komt zelfs op de Congolese markt niet aan de bak.

7. Aandacht voor marketing

© Trias/Isabel Corthier

Boeren die geen enkele binding hebben met de markt, zijn veroordeeld tot de overlevingslandbouw. Wie vooruit wil, moet het abc van de marketing kennen, ook in Congo.

8. Kansen voor vrouwen

© Trias/Isabel Corthier

In ontwikkelingslanden zijn vrouwen de motor van ontwikkeling, en dat is niet anders in Congo.

9. Toekomstperspectieven voor jongeren

© Trias/Isabel Corthier

De jongeren in Congo zijn doorgaans slecht opgeleid, en dat is een belangrijke hindernis bij de uitbouw van een economische activiteit. Trias ijvert voor een actieve participatie van jongeren in boerenorganisaties.

10. Coöperatieve spirit

© Trias/Isabel Corthier

De familiale boeren moeten in Congo optornen tegen oude tradities die de macht van stamhoofden in ere houden. Speculanten en agro-industriële groepen azen op hun landbouwgrond, net als buitenlandse investeerders. Enkel door hun krachten te bundelen, kunnen individuele boeren hun toekomst veilig stellen.

Dit artikel werd voor de fotoreportage bewerkt door Michiel Petitjean (tekst) en Koen Symons (fotokeuze)

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.