Het verborgen gelaat van autoritair populisme in de Filipijnen

Het is een nachtmerrie die je niemand toewenst, zelfs je ergste vijand niet. Je meisje sterft wanneer ze drie maanden is, en zelfs bij de begrafenis mogen je beschermende kledij noch handboeien uit om het lijkje even vast te nemen. Om afscheid te nemen.

Het dochtertje van Reina Mae Nasino overleed op 9 oktober in Manilla, hoofdstad van de Filipijnen, terwijl Reina Mae in de gevangenis verbleef. Alle pleidooien van familie, mensenrechtenorganisaties en advocaten ten spijt kreeg ze zelfs voor het afscheid en de begrafenis maar tweemaal drie uur de toestemming om haar cel te verlaten.

Op de begrafenis werd Reina omringd door politiemensen in camouflagepakken; die beletten haar het dode kind aan te raken en raakten ook verwikkeld in een handgemeen met familie en omstanders, toen de moeder vragen van de aanwezige pers begon te beantwoorden.

Reina Mae Nasino (23) ontdekte pas dat ze zwanger was in de gevangenis, meer dan een maand nadat ze gearresteerd en opgesloten werd. Ondanks de omstandigheden gaf ze aan toch erg blij te zijn met het groeiende wonder in haar baarmoeder, in de hoop dat ze samen met haar vriend voor het kind zou kunnen zorgen.

‘Alsof een wapenarsenaal bewaard wordt als een doosje maandverband.’

Nasino’s advocaten dienden verschillende verzoeken in om haar in voorlopige vrijheid te stellen, in afwachting van een formele klacht en een proces. Een belangrijke reden voor die verzoeken was het verhoogde risico op COVID-19 in de gevangenis: honderden vrouwen leven er opeengepakt in slaapzalen die gebouwd werden voor vijftig gevangenen. Maar de moeite was tevergeefs.

Op 1 juli werd de baby geboren in het Fabella Memorial Hospital. River Masino woog geen 2,5 kilo en had daarom alle zorg, warmte en moedermelk nodig die ze krijgen kon. Toch gaf de rechter Reina geen toestemming om langer in het ziekenhuis te blijven en besliste hij dat het kind na een maand gescheiden moest worden van de moeder.

River werd half augustus overgedragen aan de moeder van Reina, Marites Asis. Enkele weken later kreeg de baby diarree. Eind september werd ze opgenomen in het ziekenhuis, waar een zware longaandoening vastgesteld werd. River overleed op 9 oktober rond 21 uur.

Reina Mae Nasino werd op 5 november 2019 gearresteerd in Tondo, in het kantoor van de linkse beweging Bayan. De Filipijnse nieuwssite Rappler vat de arrestatie zo samen: ‘Reina Mae was een van de zestig activisten die eind 2019 opgepakt werden tijdens een massale operatie tegen links, als deel van president Rodrigo Duterte’s Oorlog tegen Dissidenten.’

Het was bij het krieken van de dag dat Reina Mae Nasino van haar matras gelicht werd, die vijfde november. Haar loopbaan leest als een korte samenvatting van activisme in de Filipijnen: ze voerde als leerlinge actie tegen inschrijvingsgeld, werkte met de voddenrapers op ’s werelds grootste stedelijke vuilnisbelt Smokey Mountain, ze deed mensenrechten- en jongerenwerk met de verpauperde bewoners van Tondo, de grootste krottenwijk van Manilla…

De officiële reden voor de arrestatie was het bezit van illegale vuurwapens. Advocate Maria Sol Taule wijst er in een serie tweets op dat het huiszoekingsbevel helemaal niet sloeg op het gebouw waar Reina en twee andere activisten sliepen. Bovendien is de stelling dat er onder de tafel een kartonnen doosje met handgranaten gevonden werd te belachelijk voor woorden, zegt ze. ‘Alsof een wapenarsenaal bewaard wordt als een doosje maandverband.’ De Filipijnse politie maakt vaak gebruik van zelf neergelegde wapens of drugs om mensen te beschuldigen.

HERE’S WHY REINA MAE NASINO SHOULD NOT BE IN JAIL IN THE FIRST PLACE
(A THREAD) pic.twitter.com/mpQW2oEW5C

— Maria Sol Taule (@soltaule) October 10, 2020

Dit artikel werd geschreven voor het winternummer van MO*magazine. Voor slechts 32 euro kan je hier een jaarabonnement nemen! Je kan ook proMO* worden voor slechts 4 euro per maand. Je krijgt dan ook ons magazine toegestuurd en je steunt daarmee ons journalistiek project. Opgelet: Knack-abonnees ontvangen MO* automatisch bij hun pakket.