“‘Landen uit het Zuiden starten ontwikkelingsprojecten in het Noorden (*)’
De wereldwijde organisatie SHN doet een oproep om projecten in te dienen die vanaf 2008 in het Noorden zullen kunnen plaatsvinden. SHN staat voor ‘South helps North’. Het is een verzameling van een 75-tal NGO’s en overheden uit Latijns-Amerika en Afrika die ontwikkelingsprojecten in het Noorden zullen opstarten.
Socio-culturele organisaties in Europa en de Verenigde Staten worden uitgenodigd om ontwikkelingsprojecten in te dienen. Deze initiatieven moeten vanuit het Noorden worden genomen, maar ze worden vervolgens met deskundigheid vanuit het Zuiden begeleid en opgevolgd. Er is ook ondersteuning voorzien van een netwerk van plaatselijke allochtonen, specialisten die nog niet al te sterk zijn beïnvloed door de Westerse gebruiken en gewoonten.
De volgende terreinen komen in aanmerking:
Basisvormen van sociale omgang: elkaar groeten, interesse tonen voor elkaar.
Verfijnde vormen van sociale omgang: aandacht voor het welbevinden van de ander, respect hebben voor mekaar, liefdevol met elkaar omgaan, fysieke contacten en knuffelen.
Solidariteit onder generaties (met speciale aandacht voor oudere generaties) en de mentale toestand van de jonge generatie (problematiek van overdreven ‘pampering’, gebruik van artificiële genotsmiddelen,…).
Geluksmeter: leren luisteren naar eigen gevoelens, ontwikkelen van buikgevoel, gelukkig zijn, lachen en plezier hebben.
Programma’s voor op het werk: collega’s als vrienden zien, leren spreken over persoonlijke zaken,…
Onthaasting in de praktijk: rustig worden en leren genieten van niets te doen.
Algemene contacten: leren vertrouwen hebben bij (eerste) informele contacten, niemand uitsluiten, bestrijden van eenzaamheid.
Bestrijding van afwijkend en overdreven consumptiegedrag.
Objectieven
Demba Saibadou, voorzitter van ‘South helps North’, somt de beoogde resultaten op: ‘We willen de hoge zelfmoordcijfers in het Noorden bestrijden en streven naar minder psychologische problemen die zich uiten als depressies, agressie en afwijkend gedrag. Verder hopen we ook wat te doen aan wat wij ‘compensatieverschijnselen’ noemen, zoals het overdreven consumptiegedrag. We zijn ons in het Zuiden meer en meer van bewust van onze eigen sterktes en dat wij dus ook iets te bieden hebben aan het Noorden. Daarom is dit initiatief onlangs opgestart. Op termijn creëren we meer bewustzijn en een daadwerkelijke solidariteitsgedachte. Een mogelijk uitvloeisel zou dan kunnen zijn dat mensen uit het Noorden bijvoorbeeld effectief ‘fair-trade’ producten gaan kopen.’
De ingediende voorstellen moeten weliswaar een theoretisch kader beschrijven, maar dienen heel concrete programma’s te bevatten. Saibadou licht mogelijke voorbeelden van activiteiten toe: ‘ training in omgangsvormen, positieve muziekterapieën (zingen en muziek beluisteren), intuïtieve dansopleidingen, ‘feel good’ gesprekken, workshops via de media, knuffelsessies, straatacties, training en maatregelen voor op het werk,…‘
De volgende thema’s komen niet in aanmerking: mensenrechten, gelijkheidprincipes, bestrijding van discriminatie en mishandeling. De projectvoorstellen moeten betrekking hebben op een aantal prioritaire landen in Noord-Europa en Verenigde Staten. SHN zoekt duurzame projecten, maar reserveert ook een aanzienlijk budget voor noodhulp. Hiervoor wordt een gespecialiseerd team in het Noorden uitgebouwd. In extreme gevallen voorziet men ook een terapeutisch spoedverblijf in het Zuiden. Voor meer informatie: www.southhelpsnorth.org.
Lovende reacties
Het initiatief van SNH is in de wereld van de ontwikkelingssamenwerking als een bom ingeslagen. Tal van personaliteiten uit de traditionele ontwikkelingslanden hebben zich al lovend uitgedrukt. Het is nog afwachten hoe er in het Noorden zelf zal worden gereageerd.
Ban Ki-moon, secretaris-generaal van de Verenigde Naties: ‘Dit is nieuw en revolutionair. Het draait het traditionele denken in ontwikkelingssamenwerking volledig om. Misschien kunnen we de huidige millenniumdoelstelllingen uitbreiden, met meer aandacht voor dit type hulp aan het Noorden.’
Balaji Ghandi, een Indische psychiater en financier van SHN: ‘Het initiatief van SHN is zeer belangrijk. Het kan zeer helend werken voor beide werelddelen. De landen in het Zuiden gaan zo beter hun eigenwaarde erkennen, de waarde van die ‘immateriële grondstoffen’, die ze in overvloed hebben. Het psychologisch effect van het kunnen geven is immers groot. Het proces van geven en nemen komt in evenwicht en dat is erg belangrijk. De mentale dominantie van de Westerse landen krijgt een tegengewicht.’
President Lula van Brazilië en bezieler: ‘Wij zien deze ontwikkelingsprojecten graag deel uitmaken van een totaalaanpak. In de toekomst zouden intercontinentale verdragen kunnen gesloten worden die ook rekening houden met deze nieuwe vorm van uitwisseling. Op dit moment is er veel beweging rond de internationale handelsverdragen tussen de Verenigde Staten en Europa langs de ene kant en de landen in het Zuiden langs de andere kant.
Denk bijvoorbeeld aan het TLC-akkoord dat een van deze dagen zal gesloten worden tussen Peru, Colombië en de VSA. Deze vrijhandelsakkoorden zijn haast eenzijdig gericht op het materiële. Ik stel voor dat we vanaf nu ook over niet-economische, immateriële verdragen onderhandelen. Dit zou ons land en de regio nieuwe, betere perspectieven geven op een evenwichtige relatie.
Cariño
Sommige Latijns-Amerikaanse en Afrikaanse landen wachten dus graag nog even af alvorens ze nieuwe handelsverdragen sluiten. De presidenten van Cuba, Venezuela en Bolivië trachten deze dagen hun Afrikaanse collega’s voor de nieuwe logica te winnen.
Lula: ‘Dit neemt niet weg dat wij pleiten voor betere voorwaarden in de huidige verdragen, bijv. een aangepaste prijs voor materiële grondstoffen. Maar ook onze immateriële grondstoffen moeten erkend worden. We willen daar een juiste prijs voor. Ik pleit bijvoorbeeld voor een vaste wereldprijs per eenheid – ik noem het voorlopig bijvoorbeeld een ‘kilo’ vriendschap. Begrijp me niet verkeerd. Uiteraard zijn wij in eerste instantie voor het principe: je kan beter iemand leren vissen dan de vis te geven. Maar zelfs noodhulp heeft een prijs. Met deze taal hopen we dat de meest radicale kapitalisten ons ook beter zullen begrijpen.’
De actie van SHN situeert zich voorlopig nog in het kader van de traditionele ontwikkelingshulp, dat zou echter snel kunnen veranderen. Bedoeling is dat de nieuwe ‘grondstof’ ook werkelijk kan verhandeld worden. Er is daarvoor intussen een internationaal technisch team samengesteld. Dat moet de nieuwe eenheden en een nieuwsoortig meetsysteem determineren.
De marktwaarde van een eenheid vriendschap, liefde, vertrouwen, genegenheid en respect moet vervolgens onderhandeld worden, zodat er in de toekomst een evenwichtige ruilhandel kan ontstaan tussen het Noorden en het Zuiden. Men is ook op zoek naar andere terminologie. Er wordt voorgesteld om het woord ‘cariño’** als eenheidsterm voor het ‘nieuwe product’ te gebruiken. En waarschijnlijk is de betekenis van het begrip ‘ontwikkelingslanden’ dan eveneens snel aan verandering toe.
Stijn Janssen
** ‘cariño’ is een Spaans woord waar de juiste vertaling van ontbreekt in de meeste andere talen. ‘Genegenheid’ leunt er waarschijnlijk nog het dichtste bij aan als woord.
Dit artikel is fictief. Voorlopig toch…