De wereld is een toverbal (en België een sukkelstaat, zegt men)

Twee mensen ontmoeten elkaar voor het eerst op een plek, die voor beiden onbekend is.

Ze groeten elkaar beleefd naargelang het moment van de dag. Goeiemorgen. Goeiemiddag. Goeieavond. Of een simpele hallo. Ze geven elkaar een hand of een knikje. Ze vertellen elkaar hoe ze heten en waar ze vandaan komen. Het is een bijna ceremonieel en vertrouwd gebeuren dat zich tijdens de conferentie meerdere keren zou herhalen.

Op de momenten dat het verwachte echter wordt verstoord door het onverwachte, wordt het boeiend genoeg om te schrijven over het UNAOC Global Forum, waar ik als VN-jongerenvertegenwoordiger de Vlaamse Jeugdraad vertegenwoordigde.

Wanneer ik zeg dat ik uit België kom, prijzen velen onze chocolade, ons bier, onze wafels en Tomorrowland. De meest enthousiaste reactie kreeg ik van de 50-jarige man met glinsterogen, die dagelijks het lunchbuffet verzorgde. Zodra ik het woord “Belgium” had uitgesproken, spreidde hij zijn korte armen met de pollepel nog in de hand en riep hij: “Jean-Claude Vandammmm!” Telkens wanneer ik hem zou tegenkomen, zou hij zijn duim omhoog steken en “I love Belgium” roepen. Het zal wel aan het generatieverschil liggen, dacht ik.

Ik kreeg echter ook minder aangename vragen, die me deden nadenken over de perceptie van België op internationaal niveau in de geesten van de gewone mens. Zijn jullie niet dat land met een taalconflict? Is het waar dat jullie een standbeeld van een pissend kindje hebben? Was dat België niet, dat het brutaalste koloniaal bewind in Congo voerde? Oh, België, dat land naast Nederland met die slechte wegen, toch?

‘We will pray for you’ zei een jongen, uit Ankara nota bene.

Bij aankomst heette één van de vrijwilligers van de organisatie me welkom en vroeg me uit welk land ik kwam. “Belgium.” Zijn brede glimlach werd meteen onderdrukt en er verscheen een ernstige uitdrukking op zijn gezicht. Ik begreep niet zo goed wat ik verkeerd had gezegd. ‘I am so sorry for what happened to your country.’ Bam.

Dat had ik niet zien aankomen. Zelfs jongeren wiens landen van herkomst frequenter en grootschaliger door terreur getroffen worden, drukten hun medeleven uit. ‘We will pray for you’ zei een jongen, uit Ankara nota bene. Het was een bevreemdende ervaring om te horen hoe sterk België met terrorisme gelinkt werd.

Het privilege om zo veel jongeren uit zo veel verschillende plaatsten op de wereld te ontmoeten, is er één waar ik heel dankbaar voor ben. Het zou egoïstisch zijn als ik al hun verhalen voor mezelf hield. Ik deel er daarom graag enkele met jullie.

I., een 18-jarige duizendpoot uit Ierland, was bezorgd over haar toekomst. Ze is actief als vrijwilliger in een tiental organisaties (!), combineerde lange tijd haar studies met een topsport-statuut in drie verschillende sporten (!), is net begonnen met een Bachelor in exacte wetenschappen, maar zou eigenlijk liever literatuur studeren en vraagt zich tegelijkertijd af of ze niet beter voor politieke wetenschappen had gekozen. Een overdaad aan gepieker door te veel keuze of door de enorme prestatiedruk van de westerse samenleving?

Ik geloof niet dat ik de woorden “corruptie” en “verkiezingen” zo vaak heb horen vallen als tijdens die drie dagen.

L. uit Kenia zou gedurende de hele conferentie telkens oproepen om niet te migreren, maar om in Afrika te blijven en het land te verbeteren. Ik geloof niet dat ik de woorden “corruptie” en “verkiezingen” zo vaak heb horen vallen als tijdens die drie dagen. Ik geloof ook niet dat ik ooit een persoon ontmoet heb, die vastberadener en hoopvoller was dan L.

K. strijdt als jonge vrouw in India voor vrouwenrechten en tegen het seksueel geweld tegen vrouwen. Haar haren zijn kort geknipt als teken van rebellie tegen het schoonheidsideaal van lange, donkere, glanzende haren van Indiase vrouwen waar ik alleen maar van kan dromen. Ze had een digitaal systeem gecreëerd waarbij slachtoffers van seksisme online meldingen kunnen invoeren zodat de schaal en de plaatsen van verbaal en non-verbaal seksisme in kaart konden worden gebracht.

A., een 28-jarige imam uit Nigeria, reist met zijn eigen deradicaliseringsprogramma onvermoeid het hele land rond om jongeren uit de klauwen van Boko Haram te redden. Hij praatte op een rustige, bijna hypnotiserende manier en wond zich een enkele keer op toen ik vertelde dat er in België imams zijn, die het Nederlands of het Frans niet beheersen. Het is een absurditeit die je in het buitenland niet uitgelegd krijgt.

J., een jonge vrouw, die eveneens uit Nigeria kwam, sloot zich bij het gesprek aan en vertelde zonder enige vorm van terughoudendheid hoe ze een tijdje geleden bijna het leven liet na een aanval van Boko Haram. Tijdens een bezoek bij haar vrienden op het platteland, werd het dorp, waar zowel moslims als christenen vreedzaam samenleefden, op brutale wijze aangevallen. Huizen werden in brand gestoken, vee werd gestolen, jonge mannen werden ontvoerd om te rekruteren, jonge vrouwen om opgeleid te worden als zelfmoordterrorist.

Ze verloor haar vrienden, maar kon zelf nipt gered worden door een 15-jarige militant van Boko Haram. Hij zei haar dat het hem speet en dat hij dit alles nooit heeft gewild. Het zijn zo van die momenten waarop je je afvraagt wat een mens nog menselijk maakt. J. haalde haar schouders op en zei: ‘Ze zijn niet allemaal slecht’. Ik wist niet wat ik moest antwoorden.

‘Het is allemaal voor niets geweest. We zijn terug bij af. De hoop is weg. De energie is op. De strijd is verloren.’

Het verhaal van M., een jonge tandarts uit Caïro, heeft het meest in me losgemaakt. Met zijn beroep verdient hij weinig in Egypte en kan zich geen eigen woning of auto veroorloven. Hij nam deel aan de opstanden op het Tahrirplein. Eerst tegen Mubarak, daarna tegen Mursi.

Elke revolutie was gebaseerd op een onstilbare hoop en een onuitputtelijke goesting om verandering te brengen. Elke revolutie resulteerde uiteindelijk in een diepe teleurstelling. Wanneer ik hem vraag naar het huidige beleid van Sissi, zucht hij diep: ‘Het is allemaal voor niets geweest. We zijn terug bij af. De hoop is weg. De energie is op. De strijd is verloren.’

Wat M. nu zal doen? ‘Zo snel mogelijk Egypte verlaten en naar de V.S. of Engeland proberen te gaan. Ik wil kunnen ademen’. Ik zag in hem de gelukszoeker die we hier verfoeien.

Wanneer je de realiteit uit verschillende perspectieven bekijkt, merk je dat de waarheid meervoudig is. Elk van ons bekijkt de wereld en zijn of haar leven op een eigen manier. Mijn leven is ook mijn realiteit. Mijn perspectief is mijn waarheid. Het gevaar bestaat er in als we ons leven als ieders realiteit zien en als we ons perspectief als de enige waarheid zien.