Wet is instrument is om oppositie te straffen, vrezen critici

Damascus onteigent miljoenen Syriërs op de vlucht

(Flickr Xinhua/Pan Chaoyue)

Een door de oorlog vernielde wijk in Homs, Syrië

De Syrische regering heeft een nieuwe wet bekrachtigd, waardoor miljoenen gevluchte Syriërs hun eigendommen dreigen te verliezen. De overheid wil ontwikkelingszones selecteren die zullen heropgebouwd worden. Wie in zo’n zone een woning heeft, kreeg aanvankelijk 30 dagen de tijd om dit te bewijzen door originele eigendomsdocumenten te voorzien. Wie daar niet in slaagt, verliest zijn woning aan de overheid. De termijn werd onlangs verlengd tot een jaar.

De Absentee Property Law

De Absentee Property Law, beter bekend als Wet nummer 10, is een uitbreiding van het in 2012 besliste Decreet 66. Hiermee wou de overheid de wildgroei aan illegale nederzettingen en ongeregistreerde bouwwerken in de snel groeiende metropool Damascus en haar buitenwijken tegengaan. De gebieden die door de overheid werden aangeduid als herbestemmingszone, zouden worden omgevormd tot residentiële zones, markten en publieke ruimtes.

Woningen zonder eigendomsbewijs zullen worden geveild ten voordele van de staatskas.

De wijziging die vorige maand werd doorgevoerd in wet nummer 10, is een uitbreiding van deze bevoegdheid naar de rest van het land. De overheid wil hiermee de door de burgeroorlog vernielde huizen en wijken heropbouwen. Wanneer zo’n ontwikkelingszone wordt geselecteerd, moeten de eigenaars van de woningen of een familielid zich binnen het jaar melden bij het Ministerie van Lokale administratie met de authentieke eigendomsdocumenten om dit te bewijzen. Indien dit niet afdoende kan worden aangetoond, dreigen ze hun bezittingen te verliezen aan de staat. Deze zullen dan worden geveild en de opbrengsten zijn voor de staatskas.

Volgens de overheid gaat de wet erom de wederopbouw van het land aan te vatten. Maar critici wijzen erop dat de oorlog nog steeds gaande is en er nog steeds wordt gebombardeerd, wat het onlogisch maakt om nu al te beginnen met de reconstructie. Ook al is de periode om je eigendom te claimen verlengd tot een jaar, het blijft moeilijk te organiseren voor miljoenen Syriërs die gevlucht zijn. Zij riskeren hiermee hun huizen te verliezen en permanent ontheemden te worden.

Ook vanuit buurland Libanon klinkt kritiek. Waarnemend president Saad Hariri zei dat met deze beslissing tienduizenden Syriërs gedwongen worden om in Libanon te blijven. Meer dan een miljoen vluchtelingen uit Syrië leven in Libanon, het land dat samen met Jordanië relatief gezien de meeste Syrische vluchtelingen heeft opgenomen. De meerderheid onder hen leeft in erbarmelijke omstandigheden in vluchtelingenkampen en is afhankelijk van voedselhulp van internationale organisaties.

Eigendom bewijzen zeer moeilijk

Momenteel zijn er zo’n elf miljoen Syriërs gevlucht voor de oorlog. Het gaat hier om Syriërs die naar een ander land zijn gevlucht, maar ook om degene die in eigen land naar een andere regio zijn getrokken. Niet iedereen die gevlucht is, heeft zijn of haar eigendomspapieren kunnen meenemen. Volgens de Norwegian Refugee Council, een humanitaire organisatie die vluchtelingen bijstaat, heeft slechts een op de vijf eigendomspapieren bij zich. 21% zegt dat hun documenten vernietigd zijn. Hele wijken werden in de as gelegd door vatenbommen en artillerievuur waardoor vele vluchtelingen en intern ontheemden hun eigendomspapieren verloren zagen gaan.

Velen kunnen of durven niet terug te keren, ook niet binnen de termijn van een jaar.

Sommige leefden in informele, niet-geregistreerde bouwwerken die nooit officiële eigendomsdocumenten hadden en werden gedoogd door de overheid. Velen zijn halsoverkop moeten vluchten en hebben geen eigendomsbewijs kunnen meenemen. Daarnaast zijn er ook mensen die wel over de juiste eigendomspapieren beschikken, maar aan wie de toegang ontzegd wordt aan de vele checkpoints. Weer anderen durven niet terugkeren uit schrik voor arrestatie omdat ze kritiek hebben geuit op president Assad of omdat ze de dienstplicht ontvlucht zijn.

Diana Semaan, Syrië-specialist bij Amnesty International, zegt dat deze wet als instrument gebruikt kan worden om de demografie te hertekenen en de oppositie te straffen. Vooral mensen die naar gebieden onder controle van de oppositie of naar het buitenland zijn gevlucht, riskeren hun bezittingen te verliezen. Hiermee worden er geen stappen gezet naar een duurzame vrede, aldus Semaan.

U.S. Department of State

Een van de vele vluchtelingenkampen voor Syriërs

De Syrische overheid wil terugkerende vluchtelingen aan een veiligheidsonderzoek onderwerpen, wat nog meer mensen afschrikt in het huidige klimaat van onveiligheid en mensenrechtenschendingen door de ordediensten. Het is daarom zeer waarschijnlijk dat velen hun huizen en gronden niet meer zullen durven opeisen.

‘De overheid moet op zijn minst legale middelen voorzien om de beslissing van de overheid aan te vechten voor een onafhankelijk instituut. Ook is er niks voorzien om huiseigenaren compensatie te geven voor de woonsten die zijn geplunderd door de milities van Assad’, aldus Semaan.

Vrouwen zijn extra kwetsbaar, omdat de eigendommen vaak op naam van hun echtgenoten of vaders staan. Ze kunnen wel als rechtenhouder fungeren, maar dan moeten ze naast eigendomspapieren ook nog eens over de volledige identiteitspapieren beschikken die aantonen dat zij verwant zijn met de mannelijke persoon die op de eigendomspapieren staat.

Drie vliegen in één klap

Vele waarnemers vrezen dus dat de nieuwe wet zal misbruikt worden om de oppositie tegen Assad te straffen en de eigen getrouwen te belonen voor hun loyaliteit. Assad slaat hiermee drie vliegen in één klap.

Door het in beslag nemen en veilen van deze woningen en gronden kan hij de door de jarenlange oorlog uitgeputte staatskas spijzen. Rijke zakenlui worden aan hem gebonden door het toewijzen van bouwcontracten en loyaliteit wordt afgekocht. En soldaten en militieleden worden beloond door in beslag genomen bezittingen als oorlogsbuit te schenken.

Andere regio’s worden gewaarschuwd om het verzet tegen Assad te staken of af te zien van toekomstige pogingen, willen zij een gelijkaardig lot vermijden.

Door deze wet kan Assad de demografie volledig hertekenen en zich laten omringen door getrouwen.

Door selectief de herbestemmingsgebieden uit te kiezen, versterkt Assad zijn geostrategische positie. Het zal makkelijker zijn om zijn strategische machtsbasissen te ontdoen van dissidenten en te herbevolken met sympathisanten en getrouwen. Sommige gebieden rondom Damascus, zoals Oost-Ghouta en Jarmuk, waren stevig in handen van de oppositie. Nu de laatste opstandelingen daar vertrokken zijn, kan hij beginnen met de demografie volledig te hertekenen. Het oude, diverse sociale weefsel wordt hertekend ten voordele van een nieuw, eenvormig, pro-Assad bastion.

Deze strategie is al eerder toegepast. Zo heeft Iran, een bondgenoot van Assad in deze oorlog, zwaar geïnvesteerd in de buurt rondom de Sayyadna Zaynab graftombe in Damascus, waar traditioneel veel soennieten woonden. Met de komst van sjiitische milities uit Iran, Libanon en Irak zijn honderden oorspronkelijke bewoners verdreven en is het nu een stevig bolwerk van de sjiieten.

Heropbouw om oorlogsmisdaden te verdoezelen

Volgens Semaan, wordt deze wet ook gebruikt om oorlogsmisdaden te verdoezelen. In 2016 werd Daraya, een buitenwijk van Damascus, door het Syrische regeringsleger volledig verwoest door onder meer de beruchte vatenbommen. Na een lange strijd werden de bewoners gedeporteerd en namen de troepen van Assad het gebied in. Daarna werd het platgegooid en begon men met de heropbouw.

Door het heropbouwen wordt belangrijk bewijsmateriaal van oorlogsmisdaden vernietigd.

Dit ondermijnt volgens Semaan het onderzoek naar de talrijke oorlogsmisdaden. Belangrijk bewijsmateriaal wordt door de heropbouw vernietigd of gewist. Dit draagt niet bij tot een duurzame vrede en stabiliteit.

De Syrische burgeroorlog duurt nu al meer dan zeven jaar, waarbij ruim een half miljoen doden zijn gevallen. Als deze wet effectief overal wordt geïmplementeerd, dreigen Syriërs de nieuwe Palestijnen te worden: bestolen van hun huizen en gronden en gedoemd om als vluchteling verder te leven.

 

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.