Het Westers Economisch Forum in Davos

Binnengeraken op het WEF is geen kwestie van simpelweg een ticketje kopen. Het evenement is invitation only en behalve voor een selectie journalisten, academici, religieuze leiders, sociale ondernemers en mensen uit de ngo-wereld kost een deelname aan het WEF volgens CNN zo’n 40.000 dollar, waarvan de helft opgaat aan lidmaatschap van het WEF zelf, een Zwitserse non-profit organisatie.

Zakenlui domineren

Van de 2.654 personen op de officiële gastenlijst komen er 1.726 uit de zakenwereld, goed voor 65 procent van de deelnemers. Een op vier van de deelnemers draagt als titel Chief Executive Officer (CEO). Het overwicht van de zakenwereld is dus duidelijk.

Het aantal CEO’s is weergegeven in het rood. Beweeg over de grafiek voor de exacte cijfers. Bron: The Guardian

Onder deze zakenlui bevinden zich ook heel wat bankiers en mensen uit de financiële sector. Grote banken als Goldmans Sachs, JP Morgan Chase, Deutsche Bank en Citigroup sturen elk een delegatie van zes of zeven mensen uit naar Davos. BNP Paribas vaardigt twee personen af.

Afwezigen

Dat het zwaartepunt van de genodigden op het WEF in de zakenwereld ligt, hoeft niet te verbazen. Het WEF is gegroeid uit een samenkomst van zakenleiders en wordt financieel gedragen door het lidmaatschap van 1000 grote en 200 kleinere bedrijven. Het WEF meet zich wel graag een wereldwijd karakter aan en beschrijft zijn reden van bestaan als gegrond in het inzicht dat ‘bedrijven niet opereren in een vacuüm, en dat de grote uitdagingen voor de mensheid moeten aangepakt worden door alle belanghebbenden in de samenleving.’ Maar hoever gaat het globale karakter van het WEF, dat ontkent een privéclubje te zijn voor de rijken en machtigen van deze wereld?

Vooreerst blijken heel wat landen in de wereld niet vertegenwoordigd op het WEF: de deelnemers zijn afkomstig uit 103 verschillende landen. Ongeveer de helft van de landen die onze planeet telt zijn zo niet vertegenwoordigd. En het gaat niet enkel om kleine landen: 22 landen met een grotere bevolking dan de Belgische tellen geen uitnodiging voor Davos. Het gaat voornamelijk om de paria’s van de internationale politiek (Iran, Noord-Korea, Afghanistan en Cuba) en Afrikaanse landen, waarvan Congo, Algerije, Oeganda en Soedan de grootste afwezige zijn. Samen tellen de landen die afwezig zijn in Davos meer dan 800 miljoen inwoners.

Angelsaksisch en Zwitsers overwicht

Ondanks de economische opmars van vele landen in het oosten en het zuiden, zijn de meeste en de grootste bedrijven in de wereld nog steeds westers en hoeft het dan ook niet te verbazen dat de meeste gasten in Davos afkomstig zijn uit landen in het Westen. Hoe groot het westerse overwicht en oververtegenwoordiging is, toont onderstaande grafiek. Deze geeft weer hoeveel vertegenwoordigers elk land dat aanwezig is in Davos teveel of te weinig heeft, vergeleken met een toewijziging van stoeltjes in Davos louter op basis van het bevolkingsaantal van een land of de omvang van de economie van het land (het bruto nationaal product).

Landen in het kwadrant rechtsboven hebben meer inwoners op de gastenlijst in Davos dan op basis van hun bevolkingsaantal of bnp zou verwacht worden. Landen in het kwadrant linksonder zijn ondervertegenwoordigd, zowel volgens aantal inwoners als volgens het bnp. Drie landen zijn duidelijk oververtegenwoordigd op beide vlakken: de VS, het Verenigd Koninkrijk en gastland Zwitserland. Meest ondervertegenwoordigd is China.

Ook India is in Davos ondervertegenwoordigd als het op bevolking aankomt, maar heeft meer genodigden ter plaatse dan wat op basis van het bnp zou kunnen verwacht worden. Veruit de meeste Indiërs in Davos zijn bedrijfsleiders, wellicht wordt in het Indiase bedrijfsleven de aanwezigheid op het WEF hoger ingeschat dan bijvoorbeeld het geval is in China. Verder valt nog het lage aantal Japanners in Davos op, verhouding met hun aandeel in de wereldeconomie.

Andere landen

Wanneer deze extreem over- en ondervertegenwoordigde landen buiten beschouwing worden gelaten, tekenen zich nog enkele interessante patronen af.

Rechts op de grafiek, oververtegenwoordigd naar bevolking, bevinden zich voornamelijk Europese landen (oranje), waarbij de grotere economieën (Duitsland, Frankrijk, Italië en Spanje) minder vertegenwoordigers hebben dan verwacht op basis van hun bnp. Links op de grafiek en ondervertegenwoordigd naar bevolking staat een heel peloton Aziatische, Afrikaanse en Latijns-Amerikaanse landen, waar Brazilië het meest opvalt door zijn ondervertegenwoordiging.

Zuid-Afrika, de Verenigde Arabische Emiraten en in mindere mate ook België zijn de drie landen die na de VS, het Verenigd Koninkrijk en Zwitserland op beide fronten oververtegenwoordigd zijn (rechtsboven op de grafiek). Voor België heeft dit te maken met de manier waarop genodigden aan landen worden toegewezen. Dit gebeurt niet zozeer op basis van nationaliteit, maar op basis van de thuisbasis van de organisatie van de genodigde. Door het grote aantal internationale instellingen in Brussel, waaronder de Europese instellingen, is België schijnbaar zeer sterk aanwezig in Davos.

Oude verhoudingen

De nieuwe economische machtsverhoudingen in de wereld zijn rond de tafels in Davos nog niet af te lezen. Hoewel twee van de vijf BRICS-landen, met name Rusland en Zuid-Afrika, met een sterke aanwezigheid in Davos hun nieuwe rol op het wereldtoneel goed in de verf zetten, zijn de andere drie BRICS (China, India en Brazilië) nog duidelijk ondervertegenwoordigd.

Met een gastenlijst die vandaag nog bestaat uit voornamelijk Angelsaksische en Zwitserse zakenmensen, zal het WEF niet af geraken van zijn imago van rijkemannenclub. Het ziet zichzelf graag als ‘een uniek platform om vooruitgang te boeken in enkele van de grootste problemen waar de wereld vandaag mee te kampen heeft’, maar hiervoor lijkt een grotere vertegenwoordiging van opkomende machten en niet-zakenlui zeker nodig.