Israëlische universiteiten gaan staken

Het academiejaar gaat in Israël binnen één week van start, toch heeft het merendeel van de Israëlische studenten de examens van het vorige academiejaar nog niet afgelegd. Langdurige stakingen van studenten en professoren in 2007 hebben ervoor gezorgd dat semesters verlegd werden en examenperiodes steeds opnieuw uitgesteld werden. De studenten protesteerden in het voorjaar tegen een geplande verhoging van het inschrijvingsgeld, terwijl de professoren in het najaar weigerden les te geven uit onvrede met hun salaris. Nu zijn de rectoren aan de beurt: ze hebben niet genoeg geld om onderzoek en onderwijs draaiende te houden wegens dalende budgetten.
“Voor meer dan zeven opeenvolgende jaren is het mes gezet in de budgetten voor hoger onderwijs, terwijl het aantal studenten meer dan verdubbelde”, zegt Ami Volanski, professor Onderwijskunde in Tel Aviv en auteur van een boek over hoger onderwijsbeleid in Israël. “Iedereen die bij de universiteit betrokken is, kan het verval aan den lijve ondervinden: het verval van het onderwijs, het tekort aan professoren en assistenten.”
“We kunnen onmogelijk het nieuwe academiejaar openen’, zegt Yaniv Rosenberg, de vertegenwoordiger van Menachem Megidor, voorzitter van de Raad van Rectoren (Council of University Presidents, CUP). “Het ministerie van Financiën moet meteen over de brug komen met het beloofde geld.”
Het nieuwe academiejaar start op zondag 2 november. Wegens de staking zullen tijdens de eerste week geen lessen doorgaan. Als de overheid na één week niet reageert, zullen alle universiteiten inclusief studiezalen en bibliotheken gesloten worden. “Het is zeer onwaarschijnlijk dat een akkoord bereikt wordt”, zegt Rosenberg. “De coalitiegesprekken zijn nog steeds aan de gang, waardoor er momenteel geen onderhandelingspartner is.”
Wetenschap als exportproduct
“Ik probeer het nieuws te negeren”, zegt Naomi, studente ingenieurswetenschappen aan het Technion in Haifa. “Vorig jaar was er een staking, het jaar ervoor ook en tussenin was een oorlog. Toen in de zomer van 2006 bommen op Haifa vielen, werden we verplicht terug naar huis te gaan, werden onze examens verlegd en het begin van het nieuwe academiejaar vervolgens uitgesteld.”
“De studenten worden gek”, zegt Efrat Brosilovski, woordvoerster van de Nationale Unie van Israëlische studenten (NUIS). “Dit is het derde jaar. We zullen niet meestaken, maar we steunen de rectoren in hun protest. De situatie is namelijk erbarmelijk: er zijn teveel studenten per klas, er is geen geld voor begeleiding van studenten en de boeken in de bibliotheek zijn hopeloos verouderd. De studenten krijgen niet het niveau van onderwijs dat ze moeten of kunnen krijgen.”
“Er is geen geld om te investeren in technologie en de aanwerving van nieuwe onderzoekers”, gaat Brosilovski verder. “Dat vertraagt het wetenschappelijk onderzoek. In dit land hebben we niets: geen diamanten, olie of gas. De overheid moet begrijpen dat toponderzoek en human resources onze enige troeven zijn.” Israël is het land met het hoogste percentage universitaire graden en wetenschappelijke publicaties ter wereld, maar het heeft de afgelopen jaren te lijden onder een toenemende brain-drain: doctorandi vertrekken naar Europa of de Verenigde Staten wegens de aantrekkelijke en beloftevolle werkomstandigheden. CUP organiseert maandag- en woensdagnamiddag betogingen in Jeruzalem. NUIS zal meedoen aan die betogingen.
Militaire budgetten
“Er is geen geld voor onderwijs omdat alles naar het leger gaat”, stelt Brosilovski. “Een derde van het jaarlijks budget gaat naar defensie, omdat we niet anders kunnen.” In 1973 bereikten de uitgaven voor defensie in Israël 45 procent van het bruto nationaal product. Sindsdien daalden de budgetten. Toch wordt nog steeds tienmaal meer gespendeerd aan defensie en binnenlandse veiligheid dan aan hoger onderwijs.
Chemiestudent Alon Koslof van de universiteit van Tel Aviv beaamt: “Er is geen geld om mensen te betalen om ons huiswerk of onze labrapporten te verbeteren. Ondertussen weet je dat exuberante bedragen naar het leger gaan om het bestaan van ons land in stand te houden. Dat is geen kritiek, dat is de situatie zoals ze is: we leven onder een donkere wolk en daar worden alle facetten van ons leven door beïnvloed.”
Koslof zal overigens de start van het nieuwe academiejaar moeten missen: na zijn laatste examen moet hij terug het leger in als reservist.