"Intelligentie moet wapenwedloop voorkomen"

Iedereen kent Hans Blix nog, de correcte Zweed die de VN onverstoorbaar bleef uitleggen dat zijn inspectieteam geen massavernietigingswapens in Irak had gevonden. Er werd niet naar hem geluisterd. Nu is hij bezig met de nieuwe internationale Commissie voor Massavernietigingswapens.

IPS: De haviken in de regering-Bush dachten dat u het bestaan van de wapens verborg om een oorlog te voorkomen. Intussen weet iedereen dat u gelijk had. Bent u nog gefrustreerd over die periode?


Hans Blix: Het is een grote tragedie. Er is niks mis met eigen inlichtingendiensten, maar het was een fout van de Amerikanen en de Britten om ons onderzoek niet serieus te nemen. Ze betaalden er zelf voor! Als we dan niets vinden, moeten ze zich afvragen hoe dat komt, of deze gasten dom zijn, of dat er misschien echt niets is. Als Washington en Londen ons langer onderzoek hadden laten doen, was het heel moeilijk voor ze geweest om nog tot oorlog over te gaan.

Wat zijn op dit moment de grootste bedreigingen waar massavernietigingswapens in het spel zijn? Is het terecht dat het Westen zich vooral bezighoudt met Iran en Noord-Korea, of zijn er nog andere bedreigingen?


De grootste bedreiging is misschien wel de groeiende spanning tussen Rusland en de VS. De militaire uitgaven bedragen op dit moment 1,3 biljoen dollar, meer dan de helft door Amerika. Het zou zo goed zijn als de helft daarvan kon worden ingezet om de planeet te beschermen.
Wat betreft massavernietigingswapens vormen alleen Noord-Korea en Iran een acute dreiging. Er is geen ander land zonder kernwapens dat zich niet aan het Non-Proliferatieverdrag houdt. Irak is in 1991 militair afgehandeld, Libië is bijgedraaid na sancties en beloften.

Lijken de problemen met Iran en Noord-Korea op elkaar?


Onderhandelen met Noord-Korea is niet eenvoudig. Het belangrijkste kenmerk hiervan is de nood aan veiligheid voor Noord-Korea, met de oorlog van 1950 nog in het geheugen. Ten tweede dat de VS aan het land bescherming heeft beloofd als het nucleaire conflict zou worden opgelost. Noord-Korea zou dan zijn status als paria kunnen kwijtraken.
Precies deze twee punten komen niet terug in onderhandelingen met Iran. De veiligheid van Iran is geen thema, noch de diplomatieke relaties. De toon van de VS is volkomen tegengesteld aan de toon jegens Noord-Korea. Ze zeggen enkel: “Eerst stop je het verrijkingsprogramma, dan gaan we praten.”
Als Iran of Noord-Korea kernwapens krijgen, zou dat een gevaarlijk domino-effect veroorzaken, bijvoorbeeld op Japan. Maar beide conflicten moeten op te lossen zijn. Dan zie ik geen andere kerndreiging aan de horizon.

Zou het logisch voor Iran zijn om kernwapens te ontwikkelen, omdat Israël ze ook heeft?


Ik denk niet dat het Iraanse programma een antwoord is op de kernwapens van Israël. Ze begonnen in de jaren tachtig met hun programma, dus als veiligheid hun doel was, dan moet dat om Irak zijn geweest. Terecht, want Saddam Hoessein begon toen ook met zijn programma.
Ik zeg overigens niet dat Iran aan kernwapens werkt. Er zijn wel goede redenen om te denken dat ze die intentie hadden - al is het bewijs niet sluitend. En – hoe goed ik ook de Israëlische afschuw voor president Ahmadinejad begrijp –Iran heeft geen verleden van geografische expansie. Wel van steun aan sjiitische bewegingen, maar niet van expansie.
Dan rest nog de kwestie van de niet-statelijke actoren. Maar die kunnen niet worden aangepakt met een wapenwedloop. Je kunt terroristen niet bestrijden met laboratoria of met vliegdekschepen in de Perzische Golf. Je zal meer moeten doen met politie, en met inlichtingendiensten.

Deze week heeft de Amerikaanse senaat ingestemd met het nucleaire verdrag met India. Bent u daar bezorgd over?


Als het gaat om kernenergie dan vind ik het wenselijk dat India, met zijn grote kernenergiesector, mee kan doen aan de mondiale ontwikkeling.
Wat betreft kernwapens vind ik de deal wel zorgwekkend. India heeft weinig uranium, maar niemand weet of dat uranium wordt ingezet voor wapens. In elk geval kunnen Pakistan en China denken dat India dat doet, en dat kan een wapenwedloop in de regio veroorzaken.
De motivatie van de VS voor de deal is hoogst ongelukkig: het omsingelen van China, dat blijkt duidelijk uit Cheney’s woorden. Ik denk dat we China niet moeten insluiten, maar moeten integreren in de wereld. Dat vind ik ook als het gaat om Rusland en de NAVO.

Wat is uw mening over het raketschild dat de VS wil installeren in Polen en Tsjechië?


Dat is een heel ongelukkige zaak. Volgens experts is het helemaal niet onmisbaar. Maar het systeem zal door Ivan met de pet in Moskou, wel als bedreiging worden opgevat.

Is het niet een beetje hypocriet dat Frankrijk en Engeland, met hun kernwapens, tegen Iran vertellen dat ze geen kernwapens mogen hebben?


Ik denk dat ze steeds meer zien dat ze moreel zwak staan wanneer ze zeggen dat hun eigen wapens er zijn voor het handhaven van de orde, en dat de wapens van anderen een bedreiging zijn.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.