Egyptische bemiddeling tussen Hamas en Israël op laag pitje

Het Egyptische koopvaardijschip werd zaterdag op ongeveer 30 zeemijl van de Libanese kust door een raket getroffen tijdens artilleriegevechten tussen Israël en de Libanese verzetsgroep Hezbollah. Nadat op het dek brand uitbrak, werd de bemanning van boord gehaald door een ander vrachtschip en aan wal gezet in de Syrische haven Tarsus. Het schip vervoerde cement van de Egyptische haven Damietta naar Tarsus, zo’n 200 kilometer ten noorden van Damascus.

De herkomst van de raket is nog steeds niet bevestigd. De pan-Arabische krant Asharq al-Awsat meldde in eerste instantie dat het schip getroffen was door Hezbollah, niet door Israël. De krant citeerde bronnen in het Egyptische ministerie van Transport, die stelden dat de Hezbollah-raket bedoeld zou zijn voor een Israëlisch gevechtsschip. In dezelfde krant beweerde de eigenaar van het schip, United Shipping, dat het “onmogelijk is om vast te stellen wie de raket heeft afgevuurd.”

Het Egyptische ministerie van Buitenlandse Zaken kan ook vier dagen later nog geen uitsluitsel geven over het incident. “Ik heb geen informatie over de herkomst van de raket”, aldus woordvoerder Alaa al-Hadidi. Sommige analisten in Caïro suggereren dat de overheid niets wil zeggen omdat de zaak politiek gevoelig ligt.

“Caïro wil geen van beide partijen de schuld geven”, zegt Emad Gad, deskundige in Israëlische kwesties aan door de Egyptische staat gerunde Al-Ahram Centrum voor Politieke en Strategische Studies. “Maar ik weet zeker dat de Egyptische veiligheidsdienst heel goed weet wie de raket heeft afgevuurd.”

De staatskrant al-Ahram besteedde nauwelijks aandacht aan de kwestie, maar suggereerde wel dat de raket van het Israëlische leger afkomstig was. “De Syrische autoriteiten redden twaalf Egyptische zeelieden nadat hun schip per ongeluk was beschoten door het Israëlische leger”, meldde de krant 16 juli in een kort bericht op de voorpagina. Gad vermoedt dat de bescheiden aandacht in de krant niet toevallig is. “Ze proberen de kwestie bagatelliseren”, zegt hij. “Of ze proberen eerst nog meer informatie boven water te krijgen.”

Sommige analisten suggereren dat Hezbollah wellicht met een raketaanval een signaal wilde geven aan Egypte, dat nauwe banden met de Verenigde Staten onderhoudt en een vredesakkoord met Israël heeft getekend.

Egyptische pogingen om een bestand tussen Tel Aviv en Hamas te bereiken in Gaza, verloren intussen aan kracht. Na de ontvoering van een Israëlische militair door Palestijnse militanten, op 25 juni, stelde Caïro voor dat Israël - op een niet nader gespecificeerde datum - een aantal Palestijnse gevangenen zou vrijlaten in ruil voor de vrijlating van de soldaat. De in Syrië gevestigde politieke tak van Hamas stemde niet in met dat voorstel.

De actie van Hezbollah, dat op 12 juli twee Israëlische militairen ontvoerde, bemoeilijkt de bemiddelingspogingen alleen maar, zegt Gad. “Hezbollah wil Hamas ertoe dwingen niet met Caïro samen te werken”, zegt hij. Het Hamaskantoor in Damascus, “dat waarschijnlijk nauw samenwerkt met Syrië en Iran”, zal volgens hem hoogstwaarschijnlijk weigeren in te gaan op Egyptische diplomatie.

Tijdens een bijeenkomst van ministers van Buitenlandse Zaken van de Arabische Liga afgelopen zondag in Caïro, waarschuwde secretaris-generaal Amr Moussa voor “een totale ineenstorting van de veiligheid in de regio” als de huidige crisis niet wordt bezworen.

In plaats van met een gezamenlijke Arabische verklaring, sloot de top af met drie aparte verklaringen over Libanon, Gaza en het vredesproces in het Midden-Oosten. Functionarissen van de Liga lieten doorschemeren dat een gezamenlijke Arabische verklaring niet mogelijk was als gevolg van meningsverschillen tussen ministers over de recente ontvoeringen door Hamas en Hezbollah.

“De belangrijkste boodschap van deze bijeenkomst van de Arabische Liga is dat er geen gezamenlijk Arabisch front tegen Israël bestaat”, zegt Gad. “In feite kwam het erop neer dat de Arabische ministers Hamas en Hezbollah de schuld gaven van de escalatie.”

Desondanks blijft de steun voor de Palestijnen groot in Egypte, zegt hij. De Palestijnen lijden zwaar onder economische sancties sinds de huidige Hamas-regering in januari aan de macht kwam. (JS/ADR)