Angst achtervolgt Pakistaanse schoolkinderen

Shahana Khan uit Peshawar huilt als ze vertelt over haar 15-jarige zoon Asfand, een van de 132 kinderen die op 16 december werden doodgeschoten door leden van Tehreek-e-Taliban. ‘Sinds zijn dood, heerst complete stilte in ons huis. Niemand praat nog. Asfand maakte altijd grapjes en liet ons lachen. Nu hij er niet meer is, valt er niets meer te zeggen’, zegt ze. Zijn vader Ajun Khan vult aan: ‘Hij was het zonnetje in huis. Zonder hem zullen we Eid al-Fitr (het feest aan het einde van de ramadan) in tranen vieren.’

Hoewel de leerlingen langzaam terugkwamen in de klas, heerst alom angst. 

De school waar de schietpartij plaatsvond, ging een maand na het drama weer open. Maandenlang durfden sommige familieleden van de slachtoffers niet terug te keren naar de plaats des onheils. Hoewel de leerlingen langzaam terugkwamen in de klas, heerst alom angst. Angst die een van de vele obstakels is tussen de Pakistaanse regering en zijn ambitieuze onderwijsdoelen.

Millenniumdoelen

In de afgelopen tien jaar, het decennium van de Millenniumdoelen (MDG’s) van de Verenigde Naties (VN), bleef Pakistan achter bij de meeste andere landen. In maart publiceerde het ministerie van Onderwijs cijfers over 2013 en 2014. Daaruit bleek dat de regering zeer waarschijnlijk niet het doel van universeel basisonderwijs voor iedereen zal halen voor het einde van dit jaar.

6,7 miljoen kinderen zitten in Pakistan niet op school

Pakistan telt 260.000 scholen, zowel particuliere als openbare scholen. Zo’n 1,5 miljoen onderwijzers geven daar les aan naar schatting 42,9 miljoen leerlingen. Volgens het rapport Pakistan Education for All 2015, dat samen met de Unesco werd uitgebracht, zitten 6,7 miljoen kinderen in Pakistan niet op school. Daarmee behoort Pakistan wereldwijd tot de landen met het hoogste aantal kinderen dat niet naar school gaat.

Momenteel gaan 21,4 miljoen kinderen naar een basisschool. Onderzoekers voorspellen echter dat meer dan 67 procent van hen uitvalt voordat de school is afgerond. Deze cijfers worden vooral beïnvloed door de belabberde toestand van het onderwijs in de noordelijke provincies.

Umar Farooq, onderwijsfunctionaris voor de Federaal Bestuurde Tribale Gebieden (FATA), zegt dat ongeveer 200.000 meisjes en jongens in zijn regio niet naar school gaan. Dat is grotendeels een gevolg van de systematische aanvallen van de taliban op het moderne, seculiere onderwijs. In de afgelopen twaalf jaar verwoestten de taliban 850 scholen, inclusief 500 meisjesscholen. “De FATA hebben van het hele land het laagste aantal inschrijvingen op basisscholen, slechts 35 procent”, zegt hij.

Opvangkampen

Toen de taliban zeer actief waren in de regio, steeg het uitvalpercentage tot 73 procent.

Voor de aanval in december vorig jaar, noemde de Global Coalition tot Protect Education from Attack, Pakistan al als een van de meest gevaarlijke landen om leerling of onderwijzer te zijn. De situatie in het land is qua veiligheid vergelijkbaar met Afghanistan, Colombia, Somalië, Soedan en Syrië.

Ishtiaqullah Khan, plaatsvervangend directeur van het FATA-directoraat voor Onderwijs, zegt dat het aantal inschrijvingen en de schooluitval fluctueren als gevolg van oplevingen van geweld. In de periode van 2007 tot 2013, toen de taliban zeer actief waren in de regio, steeg het uitvalpercentage tot 73 procent.

In de zomer van 2014, toen een militaire campagne van de regering tegen de taliban bezig was, belandden bijna een half miljoen mensen in opvangkampen in Noord-Waziristan. Talloze kinderen moesten hun school daardoor onderbreken. Uit een onderzoek van de VN in juli 2014 bleek dat 98,7 procent van de ontheemde meisjes en jongens uit Noord-Waziristan in de opvangkampen geen enkele vorm van onderwijs kreeg.

Trauma

Khadim Hussain, hoofd van de Bacha Khan Education Trust in Peshawar, zegt dat de taliban ‘welig tieren op ongeletterdheid’. Ze zouden zich richten op het onwetende deel van de bevolking. Om die reden, zegt hij, is onderwijs in Pakistan belangrijker dan ooit, als het meest duurzame wapen in de strijd tegen militanten.

‘De taliban tieren welig op ongeletterdheid’

Met de aanvallen op scholen in het achterhoofd is het geven van onderwijs echter makkelijker gezegd dan gedaan. De 14-jarige Jihad Ahmed, die de aanval in december overleefde, durft nog steeds niet naar school. Raees Shah, die net de basisschool heeft verlaten, moest meemaken hoe zijn beste vriend vorig jaar voor zijn ogen werd doodgeschoten. Hij heeft nog steeds moeite zich te concentreren op zijn schoolwerk.

In een poging het vertrouwen in het onderwijssysteem te herstellen, tekende de Pakistaanse premier Nawaz Sharif in februari een vijftienpuntenplan voor veilige scholen. Het plan van A World at School, een wereldwijde onderwijscampagne, wil onder meer religieuze leiders betrekken bij het promoten van onderwijs als tegengeluid tegen terroristische aanslagen. Ook moeten scholen beter beveiligd worden.