Verspreiden mainstream media nepnieuws over Aleppo? Of doen “alternatieve media” het nog meer?

Schrappen wat niet past: Aleppo is gevallen, bevrijd, heroverd of herenigd. De tragedie van Aleppo is ontaard in een open media-oorlog. We verdwalen in het doolhof van ideologische voorkeuren en zien daardoor de mensen niet meer, die door deze ideologische strijd verpletterd worden. Fake news blijkt overigens niet het monopolie van populistisch rechts te zijn.

Mensen in Oost-Aleppo verzamelen om met bussen naar Idlib onder rebellencontrole te vertrekken, niet naar West-Aleppo onder regeringscontrole

De media-oorlog keert zich sterker dan ooit tegen de media zelf. Langs rechts vliegt de beschuldiging “Lügenpresse”, langs links komt het label “MSM” (mainstream media). Dit gaat verder dan gefundeerde kritiek geven op de berichtgeving. Dit is een doelgerichte aanval op het vertrouwen van de burger in media en journalisten.

De beschuldiging “MSM” komt steeds dichter in de buurt van het akelige “Lügenpresse”, maar zowel links als rechts grossieren in beschuldigingen als “politiek correct”. Terwijl ze zelf in hun reacties daarop één voor één leugens en desinformatie verspreiden.

Het gaat hier om de slachtoffers van internationale staatsterreur én internationale verzetsterreur. Zowel de pro-regeringskrachten, als de gewapende oppositie waaronder Al-Qaeda, als IS zijn allemaal schuldig aan oorlogsmisdaden. Alleen de ene op veel grotere schaal dan de andere. Zelfs het aantal doden dat IS op het geweten heeft, valt in het niets vergeleken met de doden die de Syrische regering, Rusland en Iran veroorzaakten.

In elke oorlog is de waarheid het eerste slachtoffer, maar het cynisme waarmee valse informatie aan alle kanten van het conflict wordt verspreid, is misschien wel zonder voorgaande. Meer dan ooit tevoren zijn we blootgesteld aan de meest gruwelijke beelden door Russische en Syrische bombardementen, en martelingen tot de dood in Syrische gevangenissen, en toch slaagt propaganda erin om ons te doen twijfelen aan “wat er echt gebeurt”.

Dat komt doordat propaganda en informatie nu razendsnel rondgaan op sociale media en enorm veel verwarring creëren.

De propagandaoorlog wordt ook uitgevochten tussen twee groepen binnen de linkse beweging die door de oorlog in Syrië tegenover elkaar kwamen te staan.

De propagandaoorlog wordt ook uitgevochten tussen twee groepen binnen de traditioneel linkse beweging die door de oorlog in Syrië diametraal tegenover elkaar kwamen te staan: aan de ene kant de anti-imperialisten met hun kritiek op het westerse buitenlandbeleid; aan de andere kant de mensenrechtenverdedigers met hun kritiek op Arabische dictators.

Volgens de eersten zijn de tweeden naïef en spelen ze het Westen in de kaart omdat ze door hun kritiek op de dictators niet meer zouden zien dat het Westen die dictators enkel weg wil om de westerse invloedssfeer uit te breiden.

De anti-imperialisten zien alles wat er gebeurt in het Midden-Oosten door de bril van de geopolitiek, alsof het westerse buitenlandbeleid altijd het resultaat is van een lang op voorhand uitgedacht plan of een imperialistische samenzwering.

Ook de mensenrechtenverdedigers moeten oppassen dat ze niet vervallen in simplismen, dat ze zich niet laten verblinden door de gruwel van de dictator en dat ze de realiteit in al zijn complexiteit blijven vertellen.

Meer dan één waarheid

Verschillende mensen hebben me gevraagd wat ik vind van het stuk van Robert Fisk, There is more than one truth to tell in the terrible story of Aleppo. Het is belangrijk om het erover te hebben, omdat het stuk opduikt onder alle facebookposts waarin kritiek wordt geuit op de oorlogsmisdaden door de Syrische regering. Zowel radicaal links als extreemrechts delen zijn stuk massaal. Beide politieke stromingen, die elkaar rond Syrië goed kunnen vinden, verwijzen ook vaak naar Russia Today als een geloofwaardige nieuwsbron over Syrië.

Fisk is en blijft een absolute autoriteit, en zijn decennialange ervaring in het Midden-Oosten is ongeëvenaard. Ik vind het waardevol om zijn perspectief te lezen, dat, zoals hij zelf beweert, het eenheidsdenken in de zogenaamde mainstream media uitdaagt.

Fisk heeft al lange tijd goede contacten binnen het Syrische leger, van toen hij verslag uitbracht over de Libanese burgeroorlog in de jaren ’80. De laatste jaren ging hij regelmatig naar Syrië, steevast met een visum van de Syrische regering. Het is begrijpelijk dat Fisk dat wil kunnen blijven doen, maar als lezer moeten we ons bewust zijn dat dit zijn woorden kan beïnvloeden.

Net zoals we moeten beseffen dat ook de woorden van de reporters die verslag uitbrengen van in rebellengebied gekleurd kunnen zijn omdat ze daar ook alleen maar aanwezig kunnen zijn bij gratie van die rebellengroepen.

Robert Fisk beschuldigt de westerse media omdat ze vertrouwen op gekleurde bronnen van bij de rebellen. Hij rept met geen woord over even gekleurde bronnen van de regering.

Maar de laatste tijd blijft Fisk’s plaat een beetje hangen. Hij, en Patrick Cockburn die ook schrijft voor The Independent, beschuldigen in hun analyses de westerse media omdat die vertrouwen op de gekleurde bronnen van in rebellengebied. Ze reppen met geen woord over de even gekleurde bronnen van in regeringsgebied. Cockburn zegt dat westerse journalisten vehikels zijn van politiek gekleurde informatie, zonder erbij te zeggen dat Syrische en Russische journalisten dat zelf nog veel meer zijn.

Cockburn bekritiseert de hartverscheurende beelden van de slachtoffers van Syrische en Russische bombardementen, omdat er nooit beelden verschijnen van de Al-Qaeda strijders. Maar maakt dat de beelden van de slachtoffers minder belangrijk?

Het lijkt alsof Fisk in zijn stuk “onthult” dat Al-Qaeda onder de Syrische rebellen aanwezig is. Dat is nochtans al lang geweten. Dat Al-Qaeda in staat is tot wreedheden en misdaden is sinds 9/11 ook algemeen geweten.

De VN spraken over doden die op straat in Aleppo lagen, maar ze hadden geen bewijzen van wie de moorden had gepleegd. Wat ze wel wisten, was dat deze mensen geëxecuteerd werden met een handgeweer. Dat wijst op afrekeningen en wraakacties.

In Aleppo handelen twee groepen op basis van sektarisch-religieuze haat en wraak. De eerste groep: de tientallen sjiitische pro-Assad milities, gesteund door Iran, die al jaren belust zijn op wraak. De afgelopen vijf jaar werden sjiieten uit Libanon (Hezbollah), Irak, Iran en zelfs Afghanistan volgepompt met apocalyptische religieuze verhalen, propaganda en angst voor de soennitische rebellen, waaronder Al-Qaeda.

Hoe zij naar Oost-Aleppo kijken, is vergelijkbaar met hoe vele Israëli’s naar Gaza kijken: als een “vijandige entiteit” waarin iedereen terrorist is. De uitroeiingslogica is dan nooit veraf. Het wordt veel makkelijker om burgerwijken te bestoken met zware bommen en wraakacties tegen burgers te ondernemen. Zo is de propaganda van de Syrische regering tegenover Oost-Aleppo vergelijkbaar met de Israëlische propaganda tegenover Gaza.

Vreemde bondgenoten

Vreemd dat sommigen uit radicaal linkse hoek in één beweging roepen dat het Israëlische leger oorlogsmisdaden begaat én dat het Syrische leger zich verdedigt tegen terroristen.

De Canadese journaliste Eva Bartlett wringt zich in deze bochten. Haar toespraak “bij de VN” werd massaal gedeeld als “de waarheid die iedereen nu moet lezen”. Perfect gecoördineerd volgens de beproefde Trumpiaanse tactiek: ondermijn het vertrouwen in de “MSM”, een smalend bedoelde afkorting die zelfs Russia Today gebruikt voor mainstream media, alsof ze zelf niet gewoon een andere mainstream zijn.

Syrië beging gruwelijkere misdaden dan het door Bartlett zo bekritiseerde Israël. Maar Syrië verzet zich volgens haar tegen westers imperialisme en dat maakt blijkbaar veel goed.

Niemand die deze video deelt vindt het blijkbaar vreemd dat een “journaliste” zich leent aan een persconferentie georganiseerd door de Syrische missie bij de VN, de vertegenwoordigers van een regime dat meer doden op zijn geweten heeft dan IS, na bombardementen op burgers die veel vernietigender zijn dan de terecht bekritiseerde Amerikaanse shock and awe bombardementen op Bagdad in 2003, na grootschalige martel- en moordpraktijken in Syrische gevangenissen. Veel gruwelijkere misdaden dan het door Bartlett zo bekritiseerde Israël. Maar Syrië verzet zich volgens haar tegen westers imperialisme en dat maakt blijkbaar veel goed.

Dat weg-argumenteren helpt de Syrische regering om te verspreiden dat alle mensen die nog in Oost-Aleppo leven Al-Qaeda steunen. Wat niet klopt. Sommige mensen zijn blijkbaar niet in staat om gelijktijdig het cynische buitenlandbeleid van het Westen én de wreedheden van de zogenaamde vijanden van het Westen te bekritiseren.

Vreemd dat radicaal links enkel de Amerikaanse veto’s voor Israël bekritiseert als westers imperialisme, terwijl ze de Russische veto’s voor Syrië uitleggen als een verzet tegen westers imperialisme. In realiteit zijn zowel de Russische als Amerikaanse veto’s een uiting van imperialisme en belangenpolitiek in het Midden-Oosten.

Vreemd dat de Amerikaanse VN-ambassadeur Samantha Power vol verontwaardiging riep dat Rusland en Syrië zich moesten schamen, terwijl de Israëlische krant Haaretz schreef dat zij Israël heeft geholpen bij diplomatieke inspanningen tijdens Israëls vernietigende bommencampagnes boven Gaza. Wat Power in de veiligheidsraad vertelde, hield zeker steek. Dat ze het vertelde als vertegenwoordiger van de VS, rook naar hypocrisie. En zo heerst de cynische hypocrisie aan alle kanten van het conflict.

Zoek de vijf verschillen

De tweede groep in Aleppo die handelt vanuit sektarische haat en wraak, is Al-Qaeda. Dit wordt vandaag te weinig uitgelegd aan de bevolking: een deel van de rebellen in Oost-Aleppo was onze vijand in Afghanistan, Irak en Jemen. Maar voor Syriërs maakt het niet uit door wie ze gedood worden.

Ik onderhoud contact met een Syrische man in België, wiens vrouw en kinderen op honderd meter van de laatste frontlijn tussen regering en rebellen wonen. Ze zijn daar op dit moment. Ze wachten op het humanitair visum voor de oudste dochter. De Dienst Vreemdelingenzaken liet weten dat het nog drie maanden kan duren. De man vertelde: ‘Mijn gezin vreest niet alleen de pro-Assad milities. Ook van de rebellen hebben ze schrik.’

Het klopt dat er meer en sneller bericht wordt over de misdaden van IS tegen de burgers in het Iraakse Mosoel, omdat “wij” daar vechten tegen IS, dan over de misdaden van Al-Qaeda tegen de burgers van Oost-Aleppo, omdat “wij” daar aan dezelfde kant als Al-Qaeda staan.

Er wordt meer en sneller bericht over misdaden van IS tegen burgers in het Iraakse Mosoel, omdat “wij” daar vechten tegen IS, dan over misdaden van Al-Qaeda tegen burgers van Oost-Aleppo, omdat “wij” daar aan de kant van Al-Qaeda staan. Daar houdt de vergelijking op.

Maar de bezetting van de Iraakse stad Mosoel door IS is niet helemaal hetzelfde als de bezetting van Oost-Aleppo door Al-Qaeda. Fisk wijst erop dat het Westen tegen IS vecht in Mosoel; en dat Assad en Rusland tegen Al-Qaeda vechten in Aleppo. Het is niet helemaal duidelijk welk punt hij wil maken, maar het lijkt aan te sluiten bij het narratief van de Syrische regering: dat Assad en Rusland in Oost-Aleppo vechten tegen terroristen, net zoals het Westen in Mosoel vecht tegen terroristen. Assad wringt zich in bochten om zich op die manier aan de kant van “de goeden” te scharen.

Deze vergelijking van Fisk, het narratief van de war on terror, wordt nu overal gebruikt in radicaal-linkse en extreemrechtse kringen. Maar is de oorlog in Syrië wel enkel een war on terror? Neen, dat is zélf een simplistische voorstelling van de realiteit. Want er is wél een groot verschil tussen Mosoel en Oost-Aleppo. IS controleert Mosoel helemaal alleen en is de uitloper van fouten van de Amerikaanse bezettingsmacht in Irak. Al-Qaeda in Syrië controleert Oost-Aleppo verre van alleen, maar is slechts deel van een complex geheel van al dan niet islamistische en andere jihadistische rebellengroepen, waaronder groepen gesteund door de VS en Saoedi-Arabië.

Of we dat nu leuk vinden of niet, Al-Qaeda werkt in de feiten samen met Syrische rebellengroepen die deel zijn van de opstand tegen Assad. IS niet. Zelfs door deze nuance aan te brengen, zal ik beschuldigd worden van “heulen met Al-Qaeda”.

Neen, de oorlog in Syrië is niet de zoveelste oorlog tegen de terroristen van IS en Al-Qaeda. Ja, er zijn daar ook nog mensen die tot vandaag hopen op vrijheid, democratie, vrije verkiezingen, einde aan corruptie en onderdrukking. Dat verlangen, dat hoogtij vierde toen het conflict begon als een vreedzame opstand over alle etnisch-religieuze scheidslijnen heen, zit nog ergens diep verweven in de onwaarschijnlijke mix in Aleppo, maar het zit zeker niet bij IS in Mosoel.

Mogen we nog geloven dat die dromen, waarmee het allemaal begon tot de opstand door grootmachten werd gekaapt, toch nog een beetje leven in Aleppo? Eenzijdig het narratief van de strijd tegen terreur verspreiden, wist dat verlangen uit de geschiedenisboeken. 

Vreemd dat groepen die de uitwassen van de Amerikaanse war on terror zwaar bekritiseerden, nu in eerder zachte bewoordingen spreken over de “strijd tegen terreur” die de Syrische regering zou voeren. De Syrische regering voert een strijd tegen alle oppositie tegen hun regime, eerder dan tegen terroristen.

Verdeel en heers

Omdat het Westen de Syrische oppositie steunt, verspreidt radicaal links mee het narratief van Assad en Rusland. Maar de VS onder Obama was niet dezelfde als onder de neoconservatieven van Bush. De twijfelende non-strategie van Obama had in de feiten het effect van een verdeel-en-heers strategie, want er ontstond een wildgroei aan rebellengroepen. Te veel spelers willen de rebellen steunen en hebben allemaal hun eigen belang. Dat is een totaal geopolitiek falen, eerder dan een doelgerichte en gecoördineerde Amerikaanse strategie.

De Amerikanen hebben er zelf voor gezorgd dat de oppositie zwak en gefragmenteerd is, tegenover een Syrische regering die met haar bondgenoten (voorlopig nog) een verenigd front vormt. De Russische president Poetin ziet ook wel dat zijn vijanden verdeeld zijn. Hij grijpt zijn kansen. Dat is een andere realiteit dan het Koude Oorlog-verhaal van de strijd tegen Amerikaans imperialisme en kapitalisme.

Haat voor de VS en haat voor de islam verenigen radicaal links en extreemrechts achter Assad en Rusland.

De Syrische staat werd bezet door een clan die de rijkdom van het land steelt en de meerderheid van de bevolking onderdrukt hield. De strijd daartegen, de Syrische opstand van in het begin, zou een linkse strijd kunnen zijn. Maar het is opvallend dat radicaal links al van in het begin meer geïnteresseerd was in de grote politiek en hun grote ideologieën, dan in de strijd van basisbewegingen tegen dictatuur. 

Ook extreemrechts verspreidt hetzelfde narratief van Assad en Rusland. Zij zijn dan weer geobsedeerd door het feit dat Assad zogezegd een seculiere leider is die moedig standhoudt tegen islamisten. Het Assad-regime is niet seculier. Integendeel, Syrië kent een sektarisch regime dat religie gebruikt om mensen tegen elkaar op te zetten en een deel van de bevolking onder hun controle te houden. 

En dan komen we tot de vreemde vaststelling: haat voor de VS en haat voor de islam verenigen radicaal links en extreemrechts achter Assad en Rusland.

Vreemd is ook de bewering dat de Syrische regering zou vechten voor “de autonomie en soevereiniteit van Syrië”. Die soevereiniteit bestaat al jaren niet meer. Het Syrische leger blijft enkel overeind bij gratie van Russische en Iraanse steun. Zonder die steun is het morgen gedaan met Assad.

Het is een misvatting dat de Russische president Vladimir Poetin zou vechten voor de soevereiniteit van Syrië. Poetin gebruikt Syrië om zich op te dringen op het toneel van de geopolitiek. Assad kan hem gestolen worden, en dat zou Assad zelf in de toekomst wel eens zelf kunnen ondervinden, als Poetin misschien een deal zou sluiten met elementen binnen het Syrische leger om Assad op te offeren.

Dat de soevereiniteit van Syrië iets van het verleden is, bleek deze dagen nog eens. Rusland en Turkije onderhandelden over het staakt-het-vuren en de evacuatie van burgers en rebellen. De Syrische regering kwam daar niet aan pas. Het bestand werd dan, onder andere, gebroken door sjiitische milities gesteund door Iran. Ook daar had de Syrische regering geen hand in. De Syrische regering is simpelweg geen partij meer in onderhandelingen over de toekomst van Syrië, en dat door toedoen van de eigen bondgenoten. Tot daar het narratief dat Assad de onafhankelijkheid van Syrië kan verdedigen.

Hier zagen we dat de sjiitische milities in de toekomst een grotere stoorzender zouden kunnen worden, als de grootmachten bereid zijn een akkoord te sluiten. Misschien zagen we hier wel een conflict tussen Rusland en Turkije enerzijds, die een akkoord wilden sluiten, en Iran anderzijds, dat zich buitengesloten voelde. Daar gaat ook de bezorgdheid over wreedheden over, over de sektarische sjiitische milities die hun eigen strijd voeren los van de politieke strijd om Syrië.

“De waarheid over de oorlog…”

Waar ik moe van word, is dat sommigen zichzelf profileren alsof zij “de waarheid in pacht hebben”, alsof zij de “leugens van de mainstream media” ontmaskeren, alsof zij zeldzame kritische denkers zijn, dapper genoeg om de sluier van propaganda en eenheidsdenken op te lichten, alsof zij onthullen wat er “echt” aan de hand is. Als je titels leest als “wat de media je niet vertellen”, of “de waarheid over…”, kan je ervan op aan dat het meestal zélf om propaganda gaat.

Dat is de voortdurende redactionele lijn van de Syrische en Russische staatstelevisie, Russia Today, en iedereen die hun berichten geloofwaardig vindt gewoon omdat ze tegen het Westen ingaan. Die berichten worden gretig gedeeld op sociale media door mensen die denken dat ze de westerse propaganda kunnen ontmaskeren door met andere propaganda te schermen.

Deze houding past tegenwoordig goed in het verzet tegen de “elite”, een tactiek die ook Donald Trump toepast. En die zelfs in ons land wordt toegepast door bepaalde regeringspartijen die het vertrouwen in onze instituten, zoals de media en de rechterlijke macht, ondermijnen. Dat is riskant. Er is een verschil tussen enerzijds kritiek geven op de berichtgeving in andere media door je eigen werk te presenteren aan de lezer, en anderzijds doelbewust het vertrouwen in de andere media te ondermijnen door hen voortdurend aan te vallen op hun geloofwaardigheid, wereldvreemdheid, politieke correctheid, deel zijnde van een complot, enzovoort.

Ik wil niet meer voortdurend uithalen naar de andere media, ik wil niet meer meedoen aan de polarisatie die cynisme als een gif in onze samenleving verspreidt, aan het ondermijnen van het vertrouwen van de burger.

Het is bovendien een zwaktebod. Je eigen verhaal moet maar sterk genoeg zijn. Dan hoef je niet de geloofwaardigheid van de andere te ondermijnen om de lezer te bereiken. Als journalist vertel ik het verhaal in zijn veelzijdigheid, mét vermelding dat Al-Qaeda onder de rebellen zit. Maar ik wil niet meer voortdurend uithalen naar de andere media, ik wil niet meer meedoen aan de polarisatie die cynisme als een gif in onze samenleving verspreidt, aan het ondermijnen van het vertrouwen van de burger. Daar hebben we al genoeg van.

Het is perfect mogelijk om de gruwelen door alle partijen bij een conflict te belichten volgens de evenredigheid van die gruwelen in het conflict, én tegelijkertijd de geopolitiek en de belangen van het Westen uit te leggen, die meestal niet humanitair zijn. Maar sommigen verwijten de andere eenzijdigheid door zelf een eenzijdige, ideologisch gekleurde analyse te maken. Dat zal zeker niet de oplossing brengen.

Fake news aan tafel bij de VN-veiligheidsraad

Wat absoluut niet geruststellend is, is dat Assad en Rusland, net zoals de Bosnische Serviërs in Srebrenica in 1995, aan VN-waarnemers toegang weigeren, in dit geval tijdens de evacuatie van burgers en rebellen. De Bosnische Serviërs hadden de VN zelfs aangevallen. Speciale gezant voor Syrië Staffan de Mistura zei afgelopen dinsdag 13 december na de zitting van de VN-veiligheidsraad: ‘Rusland zegt dat ze een akkoord hadden met de rebellen, maar wij waren daarvan niet op de hoogte. Wij krijgen voorlopig geen toegang om toe te zien op de evacuatie.’

Ondertussen schermde de Syrische VN-ambassadeur Al-Ja’fari in diezelfde VN-veiligheidsraad met een oude foto uit Irak om te beweren dat het Syrische leger barmhartig is tegenover burgers in Oost-Aleppo. VRT-journalist Majd Khalifeh, deskundig in het ontmaskeren van “fake nieuws” op sociale media, achterhaalde het en schreef er het volgende over op Facebook: ‘Met een simpele methode via google kan je te weten komen dat het om een oude foto uit Irak gaat. Zo “moeilijk en uitdagend” blijft onze job als journalisten en fact-checkers. Fake news en valse informatie verspreiden zich niet exclusief op sociale media. Ze worden nu aan tafel bij de VN-veiligheidsraad verspreid.’

Waarom altijd de schuld van de ene wegpleiten door te verwijzen naar de andere? Spreek met minstens evenveel verontwaardiging over de Syrische als over de Amerikaanse regering.

Na een paar seconden verscheen een commentaar dat ook Colin Powell leugens verkondigde in de VN-veiligheidsraad, om de wereld ervan te overtuigen dat Saddam Hoessein massavernietigingswapens had. Gezien de onvoorstelbare chaos die voortkwam uit de Amerikaanse invasie van Irak, die zelfs ten grondslag ligt aan de huidige oorlog in Irak en aan het feit dat de vreedzame opstand in Syrië snel in de vernietigende oorlog in Irak gezogen werd, is de opmerking terecht. Maar waarom altijd de schuld van de ene wegpleiten door te verwijzen naar de andere? Ze doen allemaal hetzelfde. Spreek met minstens evenveel verontwaardiging over de Syrische als over de Amerikaanse regering.

En als de Syrische regering zo barmhartig is, waarom laten ze de VN dan niet toe? Het is zorgwekkend. Het Syrische leger mag dan nog barmhartig zijn, en het Russische leger mag dan nog een akkoord hebben bereikt met de rebellen voor een veilige uittocht uit Oost-Aleppo, zij controleren al lang niet meer de tientallen sjiitische milities die religieus gemotiveerd zijn en niet alleen vechten voor de politieke controle over de stad of voor de geopolitieke belangen van Poetin. Als deze milities oppositiewijken één voor één binnen trekken, wat gebeurt er dan?

Vals nieuws verspreidt zich snel

Ook bij mensen die sympathiseren met de Syrische opstand, is de gevoeligheid enorm. Gisteren wees ik een bevriende Bosnische activiste erop dat een foto die zij had gedeeld van een groep Syrische mannen voor een legersoldaat, met de commentaar dat zij standrechtelijk zouden worden geëxecuteerd, niet klopte. De mannen uit Oost-Aleppo, die misschien de rebellen steunen, stonden daar om gedwongen te worden ingelijfd in het Syrische leger. Natuurlijk, op dienstweigering staat de doodstraf, dus het zou best kunnen dat daar executies op gevolgd zijn.

Bosniërs zijn, om begrijpelijke redenen, erg gevoelig aan beelden van verzwakte mannen die in een rij opgesteld worden voor een soldaat. Maar de combinatie van die foto en dat commentaar was ook valse informatie. Ik zei haar dat propaganda woedt van alle kanten en dat we ons uiterste best moeten doen om ons aan de feiten te houden, hoe moeilijk dat ook is. Als we vasthouden aan de juiste foto’s met de juiste feiten kan het werk van journalisten niet zo gemakkelijk worden ondermijnd door mensen die de misdaden van Assad en Rusland weg-argumenteren.

Meteen werd ik uitgescholden voor Assad-apologeet, omdat ik een nuance aanbracht. Ook bij mensen die sympathiseren met de Syrische opstand, is de gevoeligheid enorm. 

Meteen werd ik zelf uitgescholden voor Assad-apologeet, omdat ik een kleine nuance had aangebracht. Mijn Bosnische vriendin legde me achteraf uit dat radicaal links in Bosnië de afgelopen maanden onophoudelijk pro-Russische propaganda had verspreid en dat Assad-apologeten voortdurend persoonlijke aanvallen hadden gelanceerd op Bosnische anti-Assad activisten. Daardoor zien ook deze anti-Assad activisten elke persoon die nuance aanbrengt als een Assad-apologeet. Mensen die anderen ervan beschuldigen verblind te zijn, raken zelf verblind door razernij.

En o ja, zelf behoort deze Bosnische anti-Assad activiste ook tot de nieuwe linkse beweging in Bosnië die met trots kijkt naar een aantal positieve elementen in het socialistische model van ex-Joegoslavië, en die zich verzet tegen het agressieve neoliberalisme en vriendjeskapitalisme dat Bosnië na de oorlog heeft overgenomen, wat ook de toekomst van Syrië zou kunnen zijn.

En nu?

We staan aan het begin van een nieuwe fase in de oorlog om Syrië. De gewapende oppositie verloor de controle over de laatste grote stad. Dit is geen overwinning van Assad. Een overwinning van Assad is trouwens voor altijd onmogelijk geworden, want het zou impliceren dat het deel van de Syrische bevolking dat de opstand steunt, zou aanvaarden om opnieuw onder het bestuur van Assad te leven. Wat niet zal gebeuren. Het verzet tegen Assad zal nu van gedaante veranderen. Misschien zullen we IS in het kwadraat zien verschijnen. Rebellen zullen zich hergroeperen op het platteland rond Aleppo en van daaruit een guerrillaoorlog beginnen, misschien met autobommen in het “herenigde” Aleppo.

De groene bussen die burgers uit Oost-Aleppo evacueren rijden met goedkeuring van de Syrische regering, niet naar West-Aleppo, maar naar Idlib. Dat betekent dat deze mensen liever in een andere stad leven, in plaats van in een ander deel van hun eigen stad. Dat ze in die andere stad onder controle van de rebellen doelwit blijven in vernietigende bombardementen door het Syrische en Russische leger. Ze willen niet leven onder controle van Assad.

Assad’s doel is bereikt: een politieke zuivering, een bevolkingstransfer met medewerking van het Internationale Rode Kruis, van burgers die de oppositie steunen, weg uit Aleppo. 

Assad vindt dat goed, want zijn doel is bereikt: geen religieuze, maar een politieke zuivering. Een bevolkingstransfer, met medewerking van het Internationale Rode Kruis, van burgers die de oppositie steunen, weg uit Aleppo. Zodat hij vanaf nu Aleppo kan beginnen heropbouwen als een trots baken van zijn regime waarin hij iedereen die in de stad blijft, kan voorstellen als aanhangers van zijn regime. Dat deed hij eerder al in Homs. Zo wordt de bewering “dat de hele bevolking Assad steunt” een self-fulfilling prophecy. In Syrië kiest de leider zijn bevolking, in plaats van de bevolking zijn leider. Het is begrijpelijk dat sommige mensen dat spel niet willen meespelen.

Het is ronduit gevaarlijk dat rebellen en burgers nu verzameld worden in de volgende stad, het volgende bolwerk van de oppositie, of de “terroristen”. De volgende vijandige entiteit waarvan de inwoners uitgeroeid of verder verplaatst kunnen worden. Of een vijandige entiteit die kan blijven bestaan als een eiland waar Assad naar kan verwijzen als eeuwige vijand waartegen hij Syrië beschermt. De volgende massaslachting kijkt nu al om de hoek. En ze heet Idlib.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.