Met een vriend als Monsanto hebben boeren geen vijand nodig

© Mathieu Asselin

De 74-jarige Mo Parr is een zadenzuiveraar. Hij wordt ingehuurd door boeren om afval te scheiden van zaden die hergebruikt moeten worden. Monsanto sleepte hem voor de rechter omdat hij volgens het bedrijf boeren ‘hielp en medeplichtig was’ aan het schenden van zijn patent. Het bedrijf kon de dagafschriften van Parr opvragen zonder zijn medeweten en kwam er zo achter wie zijn klanten waren. Een aantal van die boeren verbrak zijn contacten met Parr nadat ze waren opgebeld door Monsanto. Het bedrijf haalde voor de rechtbank zijn slag thuis.

Monsanto is een van de bekendste, en vooral beruchtste, multinationals ter wereld. De naam van het bedrijf roept meteen associaties op: zaden, ggo’s, glyfosaat (Roundup!) en rechtszaken. ‘Eind 2012 had Monsanto al 142 rechtszaken aangespannen tegen boeren wegen veronderstelde inbreuken op zijn Technologieovereenkomst en/of op zijn patent op genetisch gemanipuleerde zaden. Bij deze zaken waren 410 boeren en 56 kleine landbouwbedrijven betrokken’, schrijft kunstenaar Mathieu Asselin in zijn boek Monsanto®:Une enquête photographique.

Straks wordt de macht van het bedrijf, of van de advocaten die de patenten moeten verdedigen en verzilveren, wellicht nog een pak groter, als de voorgestelde fusie met Bayer doorgaat. Die fusie is 52 miljard euro waard en kreeg begin februari al groen licht van de Braziliaanse concurrentiewaakhond CADE. De bevoegde instanties in de EU en de VS hebben zich nog niet definitief uitgesproken.

© Mathieu Asselin

 

Bij de aankondiging van de monsterfusie stelden Werner Baumann van Bayer en Hugh Grant van Monsanto vorig jaar dat ‘de drijvende kracht achter de Bayer-Monsanto-combinatie het versnellen is van innovatie om boeren over de hele wereld te kunnen helpen met uitdagingen als klimaatverandering en voedselzekerheid’.

Matthieu Asselin, en hij niet alleen, gelooft niet dat het Monsanto om de boer gaat. In een artikel dat Hans Wetzels vorig jaar voor MO.be schreef, citeert hij onder anderen econoom en kandidaat-Congreslid Austin Frerick uit de Amerikaanse staat Iowa. Landbouw in Iowa is grootschalig en extreem productief. Er is veeteelt, maar er worden vooral grote hoeveelheden soja en maïs verbouwd. Een groot deel daarvan is genetisch gemanipuleerd.

Tegelijkertijd staan boerderijinkomens al jaren onder druk en zijn veel landbouwers armer dan ooit, zegt Frerick: ‘De zadenmarkt wordt volledig gecontroleerd door Monsanto en de prijzen voor zaad blijven maar stijgen. Anderzijds zorgt de efficiëntie van de productie voor overschotten en dalende prijzen. Boeren vallen tussen wal en schip, terwijl Monsanto optimaal profiteert. De onvrede hierover is precies wat de onvoorstelbaar snelle opkomst van Donald Trump mogelijk heeft gemaakt.’

De prijs van maïszaad is de afgelopen tien jaar verdubbeld, laten cijfers van het Amerikaanse Department of Agriculture (USDA) zien. Ook de prijs van gentechsoja is, hoewel minder scherp, gestaag door blijven stijgen. Onbetwiste zadengrootmacht Monsanto is voor Frerick dan ook de verpersoonlijking geworden van die problemen. ‘We moeten als samenleving goed gaan nadenken over wat we precies verstaan onder een monopolie. Economische macht wordt immers altijd ook politieke macht.’

© Mathieu Asselin

 

Troy Roush (foto hierboven) werd ten onrechte beschuldigd van het opslaan van zaden. De rechtszaak tegen Monsanto kostte hem 390.000 dollar aan juridische bijstand. Dat opende zijn ogen voor de verwoestende effecten van het huidige systeem voor de traditionele landbouw. Voor de duidelijkheid: Roush en zijn broers bewerken een boerderij van zo’n 2250 hectare, dus die “traditionele” landbouw verwijst niet naar grootmoeders tijd, maar naar een systeem dat niet gemonopoliseerd werd door zaden- en pesticidenmultinationals. ‘Genetisch gemanipuleerde zaden verwoesten het sociale weefsel van onze rurale gemeenschappen’, zegt hij.

© Mathieu Asselin

Roush kan echter niet meer terug naar conventionele zaden, als hij die al zou vinden. Als Monsanto’s dna eenmaal in de bodem zit, krijg je dat er bijna niet meer uit. En aangezien de dna-politie van het bedrijf geregeld tests doet, kunnen boeren zich dat risico niet permitteren.

In juli 2004 werden David Runyon en zijn familie in het vizier genomen door Monsanto. Ook zij werden ten onrechte beschuldigd van het gebruik van zaad dat onder Monsanto-patent viel. De advocaten van Monsanto dwongen David zijn bedrijfsboekhouding, inclusief belastingaangiften, aan hen door te geven.

© Mathieu Asselin

 

Vanaf 8 maart tot 10 juni stelt Mathieu Asselin zijn fotografische onderzoek naar de zadenmonopolist tentoon in het Antwerpse Fotomuseum. Monsanto®: A Photographic Investigation, Fotomusum Antwerpen, Waalsekaai 47, 2000 Antwerpen.

Dit artikel werd geschreven voor het lentenummer van MO*magazine. Voor slechts €28 kan u hier een jaarabonnement nemen!

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.