Mens brengt andere primaten steeds meer in gevaar

Joseph King (CC BY-NC-ND 2.0)

Gorilla in DR Congo

Het leefgebied van primaten, soorten die nauw verwant zijn aan de mens, staat steeds meer onder druk. Verlies van leefgebied voor landbouw, jacht en de ontginning van grondstoffen vormen de grootste bedreiging.

Primaten zijn intelligent en fascinerend voor onderzoekers. Ze vormen een orde van de zoogdieren waartoe halfapen en apen (waaronder de mens) worden gerekend.

Primaten leven in complexe gemeenschappen en vormen een wezenlijk deel van ons ecosysteem. Ze zijn biologisch verwant aan de mens maar toch is het net deze laatste die door de toename van de bevolkingsgroei de grootste bedreiging vormt en niet-menselijke primaten in gevaar brengt.

Invloed van de mens

Een internationaal team van vooraanstaande primaatonderzoekers, waaronder Christian Roos van het Duitse Primaatcentrum (DPZ) in Leibniz, heeft de situatie onderzocht van veel bedreigde, niet-menselijke primaatsoorten in Brazilië, Madagaskar, Indonesië en de Democratische Republiek Congo. 

In hun studie onderzochten de wetenschappers de invloed van menselijke activiteiten op wilde primaatpopulaties.

De verwoesting van wouden ten voordele van de landbouw blijkt een enorme bedreiging voor veel soorten omdat zij zo hun habitat zien verloren gaan. Ook de jacht en de handel in bushmeat zijn verantwoordelijk voor de snelle achteruitgang van verschillende populaties.

Onmiddellijk handelen

Een simulatie van de uitbreiding van landbouwgrond vertelt dat tegen 2100 een achteruitgang van 78 procent mogelijk is van leefgebieden van primaten in Brazilië, 72 procent in Indonesië, 62 procent in Madagaskar en 32 procent in DR Congo. De wetenschappers vragen dan ook onmiddellijk maatregelen om de bedreigde soorten te beschermen. Ook doen ze aanbevelingen voor het behoud van primaten op lange termijn om het uitsterven van sommige soorten af te wenden.

Primaten leven in tropische en subtropische gebieden, voornamelijk in regio’s van Afrika, Zuid-Amerika, Madagaskar en Azië. De Internationale Unie voor Natuurbehoud (IUCN) somt momenteel 439 soorten primaten op. 65 procent daarvan (286 soorten) leeft in vier landen: Brazilië, Indonesië, Madagaskar en de DR Congo. Ongeveer 60 procent van deze dieren wordt met uitsterven bedreigd. 

Driekwart bedreigd

Bijzonder nijpend is de situatie in Indonesië en Madagaskar, waar 90 procent van de primaten zijn populatie zag afnemen en meer dan driekwart van de soorten bedreigd zijn.

Volgens de resultaten van de studie is het verlies van leefgebied de grootste stressfactor in Brazilië, Madagaskar en Indonesië. In DR Congo vormt de handel in bushmeat het grootste gevaar voor het voortbestaan van primaten. Ook de illegale verkoop van de dieren als huisdier en voor de medicijnenindustrie is een bedreiging.

Armoede, gebrek aan onderwijs, voedselonzekerheid, politieke instabiliteit en corruptie zijn elementen die mee aanzetten tot de uitbuiting van natuurlijke bronnen. Ook bemoeilijken ze de bescherming van primaten.

Industrielanden

‘De verwoesting van de natuurlijke omgeving via ontbossing en de uitbreiding van landbouwgrond en transportinfrastructuur, zijn een groot probleem’, zegt Christian Roos. ‘De industrielanden zijn met name verantwoordelijk omdat er van hen uit een grote vraag is naar ruwe materialen zoals soja, palmolie, rubber, hardhout en fossiele brandstoffen. De vier landen met het hoogste aantal primaten zijn goed voor 50 procent van de export van deze goederen naar China, India, De Verenigde Staten en Europa.’

Momenteel ligt in Brazilië en Madagaskar ongeveer 38 procent van de leefgebieden van primaten in beschermd natuurgebied. In Indonesië is dat 17 procent en in DR Congo 14 procent. In alle landen is de meerderheid van het leefgebied van primaten onbeschermd, wat een reële bedreiging vormt voor deze dieren.

De wetenschappers roepen dan ook op om meer leefgebied te beschermen en meer veilige corridors aan te leggen. Ook moet volgens hen de lokale bevolking meer bewust worden gemaakt van het belang van het voortbestaan van primaten. ‘Primaten zijn als de kanaries in een koolmijn’, zegt Roos. ‘Ze zijn belangrijk voor het herstel van stabiele ecosystemen en fungeren als een alarmbel voor de mens en als indicator dat deze leefgebieden op lange termijn onleefbaar worden.’

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.