Egypte legt kunstenaars het zwijgen op

De Egyptische autoriteiten hebben in de afgelopen maanden minstens twaalf kunstenaars gearresteerd. Ze willen daarmee kritiek op de regering via tv, film, in theater en literatuur tegengaan, zegt mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW).

In de afgelopen maanden werden een Egyptische dichter, een prominente popzanger, een toneelschrijver, buikdanser en diverse acteurs en filmmakers gearresteerd of vervolgd vanwege hun werk. Sommigen van hen werden beschuldigd van terroristische activiteiten. 

De regering hanteert al langer een repressieve lijn tegenover critici, maar scherpte in juli de regelgeving nog eens aan. Daardoor wordt het steeds moeilijker voor onafhankelijke kunstenaars en niet-gouvernementele organisaties om artistieke events te organiseren.

Satire

“Dat deze kunstenaars worden vervolgd vanwege hun expressie, laat zien dat de bewering van president Abdel Fattah al-Sisi dat zijn regering prioriteit geeft aan het bestrijden van terrorisme, een farce is”, zegt Sarah Leah Whitson, directeur Midden-Oosten en Noord-Afrika bij HRW. “De regering lijkt als belangrijkste doel te hebben de hele samenleving te intimideren en het zwijgen op te leggen, inclusief de creatieve sector.”

Op 31 juli veroordeelde een militaire rechtbank Galal al-Behairy, een dichter, tot drie jaar cel voor het “verspreiden van nepnieuws” en het beledigen van het leger. Aanleiding voor de beschuldigingen was zijn ongepubliceerde boek ‘De beste vrouwen op aarde’, waarin hij zich kritisch uitlaat over de veiligheidstroepen. Er loopt ook een onderzoek bij een civiele rechtbank wegens een satirisch lied dat hij schreef, gezongen door Ramy Essam, en dat populair werd op sociale media. Ook tegen Essam, die in het buitenland woont, is een arrestatiebevel uitgevaardigd.

Hoogverraad

Vorige maand moesten ook theaterdirecteur Ahmed al-Garhy, toneelschrijver Walif Atef en vier van hun collega’s voor de rechter verschijnen vanwege een toneelstuk. Dat ging over Suleiman Khater, een Egyptische soldaat die in 1985 zeven Israëli’s, inclusief vier kinderen, doodschoot bij de Egyptisch-Israelische grens in de Sinaï. 

Volgens de minister van Cultuur, Inas Abdel-Dayem, was er geen toestemming verleend voor het stuk en wordt er momenteel onderzoek naar gedaan omdat het “nepnieuws” zou verspreiden.

De arrestaties en rechtszaken kwamen er nadat al-Sisi op 1 maart in een toespraak had gezegd dat belediging van het leger of de politie gelijk stond aan “hoogverraad.” Hij gaf overheidsinstanties opdracht dergelijke uitspraken niet te tolereren.

Ook werd de censuur via nieuwe regelgeving aangescherpt. Sinds 11 juli gelden er strenge beperkingen op “de organisatie van culturele en artistieke events, zowel lokaal als internationaal, georganiseerd door overheids- of niet-overheidsinstanties.” In een ander besluit staat dat voor alle bijeenkomsten eerst een vergunning aangevraagd moet worden bij het ministerie van Cultuur.