Dossier: 
Positieve aspecten van migratie versterken

Migratiepact is geen Belgisch probleem, het is een mogelijkheid tot internationale samenwerking

Mstyslav Chernov (CC BY-NC-ND 2.0)

 

Terwijl in België de discussie over de goedkeuring van het Global Compact for Migration in alle hevigheid verder woedt, ging gisteren in Marrakech al het Global Forum on Migration and Development van start. In de aanloop van de top voor de aanname van het Migratiepact gaan deze week meer dan 350 afgevaardigden van middenveldorganisaties en overheden van over de hele wereld in dialoog over migratie en ontwikkeling. Ik neem deel aan de bijeenkomst als vertegenwoordiger van 11.11.11 en ben dus volop in de gelegenheid om de stemmen uit Noord en Zuid, Oost en West te beluisteren. Dit mondiaal debat over de migratiecompact levert andere inzichten op dan de politieke wiskunde in de Wetstraat.

Het is niet juridisch bindend, het geeft geen extra rechten aan migranten in België, het verplicht ons niet om onze asielwetgeving aan te passen, …

In het Belgische debat over het Global Compact en ook tijdens de hoorzittingen gisteren in het parlement wordt gefocust op wat het Compact vooral niet is. Het is niet juridisch bindend, het geeft geen extra rechten aan migranten in België, het verplicht ons niet om onze asielwetgeving aan te passen enzovoort. Zo worden — terecht — een aantal onwaarheden over het Compact rechtgezet en twijfels beantwoordt.

Zo vergeten we bijna waarom het Global Compact for Migration net wél nodig is en ook ons land deze tekst dus moet steunen. Het Global Compact biedt voor het eerst een internationaal raamwerk voor samenwerking tussen landen van herkomst, transit en bestemming. 190 landen werkten daaraan mee. Dit globale perspectief lijkt echter volledig zoek in het Belgische debat. Wie de discussie volgt zou denken dat het enkel over migratie naar Europa gaat. Een veel gehoorde kritiek is dat het akkoord nu al mislukt zou zijn, omdat met Australië, de VS en enkele EU landen de “ontvangende migratielanden” het pact verlaten. Alsof er in Afrika, Azië en Latijns-Amerika geen ontvangende landen van migratie zijn.

In 2015 telde de wereld naar schatting 244 miljoen migranten. 34% daarvan (85,3 miljoen mensen) zijn mensen die van Zuidelijke landen naar het Noorden migreerden. 37% (90,2 miljoen) migreerde tussen arme landen in het Zuiden onderling. Gezien de gebrekkige dataverzameling in veel ontwikkelingslanden ligt het verschil allicht een stuk hoger. Meer dan 80% van de Afrikaanse migratie speelt zich af binnen het eigen continent. Cijfers die duidelijk maken hoe hard sommigen in dit debat naar de eigen navel staren.

Migratie als bron van welvaart en ontwikkeling

Veelzeggend is dat veel critici al meteen struikelen over de eerste paragraaf over de visie van het Global Compact:

Migration has been part of the human experience throughout history, and we recognize that it is a source of prosperity, innovation and sustainable development in our globalized world, and that these positive impacts can be optimized by improving migration governance.’

Migratie heeft niet alleen een impact op de migranten zelf, maar ook op de mensen die ze achterlaten, de landen waar ze terecht komen, de landen waar ze door reizen en de landen waar ze vandaan komen. Volgens internationale instellingen als Wereldbank, IMF, Oeso, FAO, UNDP en de Europese Commissie is die impact positief als ze goed wordt georganiseerd. Dat is ook een van de uitgangspunten van de 2030 Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (die overigens wel probleemloos door deze regering werden goedgekeurd).

Global Forum on Migration and Development

Om dat waar te maken, is het nodig de positieve effecten van migratie te versterken en uitwassen (gedwongen migratie, mensensmokkel, doden op zee, uitbuiting, misbruik, gebrekkige integratie of erkenning van competenties, …) tegen te gaan. Geen enkel land kan die uitdagingen alleen aan. Internationale samenwerking is de boodschap.

Het Global Forum on Migration and Development is een van de weinige internationale fora waar die dialoog vandaag plaats vindt. Het is een intergouvernementeel, informeel forum dat meer samenwerking rond migratie en ontwikkeling moet promoten en daar concrete acties toe voorstelt. Dit jaar (de elfde editie) is het GFMD bijna volledig gewijd aan het Global Compact for Migration.

Global Compact for Safe, Orderly and Regular Migration

Hoewel het Compact voor veel GFMD-deelnemers een stuk verder had mogen gaan hoopt iedereen dat het Global Compact deze internationale dynamiek op een hoger niveau kan tillen. De doelstelling is duidelijk: meer beleid, orde, veiligheid en transparantie in het beheer van migratie voor een betere uitkomst. Landen die het Compact steunen scharen zich achter haar 23 doelstellingen. Ze kunnen putten uit een veelvoud aan best practices om die in de praktijk te brengen.

Volgens sommige ontwikkelingseconomen is arbeidsmigratie het sterkste instrument voorhanden in de strijd tegen armoede.

Cruciale factor in een migratiebeleid dat werkt voor herkomst- en bestemmingslanden is de vraag naar en het aanbod van arbeidskrachten, rekening houdend met economische en demografische realiteiten. Volgens sommige ontwikkelingseconomen is arbeidsmigratie het sterkste instrument voorhanden in de strijd tegen armoede. Maatregelen die arbeidsmigratie — voor alle opleidingsniveaus — faciliteren krijgen een belangrijke plaats in het Global Compact. Ook in België is daar grote nood aan. Goed dat ook Minister van Ontwikkelingssamenwerking De Croo daar in zijn recente beleidsnota met een pilootproject eerste stappen in zet.

Het compact besteedt ook aandacht aan de “ethische rekrutering” van arbeidsmigranten. Een groot probleem voor Aziatische arbeidsmigranten die — vaak in slechte omstandigheden — tewerkgesteld worden in de golfstaten via soms torenhoge recruitment fees. Mensenrechtenorganisaties uit Azië hopen in het Compact een extra instrument te vinden om die aan te vechten.

GFMD deelnemers uit Haïti verwijzen vooral naar de passages over de rechten van werknemers zonder papieren. De uitbuiting van Haïtiaanse werkkrachten op suikerplantages in buurland Dominicaanse Republiek is namelijk een groot probleem. Er is een doelstelling omtrent de erkenning van diploma’s en competenties van migranten. Want migranten worden nog vaak tewerkgesteld onder hun competentieniveau. Er is aandacht voor de toegang tot informatie en communicatiemogelijkheden langs migratieroutes en het oprichten van contactpunten voor vermiste migranten.

Het Compact wil diaspora bijstaan in hun bijdragen aan ontwikkeling en investeringen in de herkomstlanden met bijvoorbeeld diaspora focal points. Een volledige doelstelling is gewijd aan het optimaliseren van de impact van remittances, de geldtransfers van migranten naar ontwikkelingslanden. Het belang daarvan is groot. Dit jaar zullen migranten naar schatting 485 miljard dollar naar ontwikkelingslanden versturen. Remittances vormen een onmisbare inkomstenbron voor naar schatting 750 miljoen mensen. Onderzoek geeft aan dat een stijging van 10% van remittances naar een land leidt tot een daling van 3,5% van het aantal mensen dat moet leven met minder dan 1 dollar per dag.

Demagogen en leiders

Dat politici die enkel geïnteresseerd zijn in het terugsturen van migranten zich moeilijk terugvinden in deze tekst is niet verwonderlijk. Ze gaan voorbij aan de essentie ervan: het vorm geven van een migratiebeleid waarbij alle betrokken erop vooruit gaan. Het uitdragen van die boodschap en dit beleid vraagt moed van beleidsmakers. Zeker nu. Om ambassadrice Louise Arbour de VN verantwoordelijk voor het Global Compact te quoten:

‘Bureaucrats can make the rational arguments. Demagogues can make the publicly appealing ones. Only great political leaders can make both.’

Flor Didden, beleidsmedewerker migratie 11.11.11

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.