Luc Vankrunkelsven (Diest, 21 mei 1956 – Brazilië, 15 september 2023) was medewerker van Wervel, ambassadeur van Grootouders voor het klimaat en bracht jaarlijks verslag uit van zijn tou
T-shirts tonen verdeeldheid van Brazilië
In tegenstelling tot de meeste Belgen zijn Brazilianen, Fransen, Amerikanen nogal nationalistisch ingesteld. Tot voor kort konden Brazilianen dat onbevangen bij het voetbal uiten met hun alomtegenwoordige T-shirt in Braziliaanse kleuren: geel-groen. Ook in het dagelijkse leven kon je je zonder complexen in deze kleuren draperen.
Lula out. Bolsonaro in.
Sinds 2018 is dat anders. Ex-president Lula werd in het voorjaar naar de gevangenis afgevoerd. Het was duidelijk de enige manier om hem politiek te neutraliseren. Hij zou anders in de eerste ronde meteen tot president verkozen worden. Massale protesten in rode T-shirts volgden, terwijl de groeiende rechtervleugel op straat kwam met de nationale symbolen. Alsof anders-denkenden, meer links denkenden, tegen hun land zouden zijn.
Ondertussen is Jair Messias Bolsonaro tot Messias, euh president, verkozen. Op alle gebieden doet hij aan afbraakpolitiek: van inheemse volkeren over adviesraden i.v.m. waterbeheer tot vermindering van alles wat met herverdeling en sociale voorzieningen te maken heeft. Eerst was er complete verslagenheid, maar stilaan komt er verzet op gang. In de luchthaven van Parijs zie ik één man in een rode T-shirt staan: “Lula livre”, “Lula vrij”. Ik stap naar hem toe, benieuwd of verzet momenteel nog mogelijk is, want wordt je stem verheffen niet gecriminaliseerd?
Hij bevestigt de verslagenheid van de eerste maanden, maar beweert dat er nu terug heel wat mogelijk is. Hij herkent zich in de titel van het boek dat we nu in Brazilië gaan verspreiden: “De kikker die zich niet laat koken”. Metafoor voor een mens die opstaat, een volk dat zich niet laat doen.
Geweldloos verzet in een gewelddadig land
Bij aankomst in Brasília verblijf ik in ‘Oca do Sol’, een centrum dat vooral de waterkwestie behartigt. De huidige regering wil niet alleen verder petroleum privatiseren, maar alle commons; ook het water. In dienst van de Coca Cola’s, Nestlés en enkele andere multinationals van deze wereld.
Geweldloos om elkaar heen fietsen, kan misschien ooit terug de dialoog openen.
We praten wat over de vele manifestaties die de laatste maanden in Brasília en elders gehouden worden. Zo was er vorig jaar al een manifestatie i.v.m. “Lula libre”: links een zee aan mensen in een rode T-shirt; rechts een andere zee in Braziliaanse kleuren. Cris, vrijwilliger bij Oca do Sol, fietste in rode T-shirt rond de verzamelde massa in geel-groene T-shirt. Ze voelde zich als een kat tussen woedende honden.
Eigenlijk herhaalde ze, zonder het te beseffen, wat Franciscus van Assisi deed. Tijdens de kruistochten in de dertiende eeuw stapte hij rustig doorheen de vijandelijke legers naar de Sultan. Om elkaar als mens te ontmoeten.
Blijf op de hoogte
Voorlopig is hier alle dialoog tussen de twee kampen uitgesloten. Zelfs oude vriendschappen en families vallen uiteen omwille van Bolsonaro. Hetzelfde fenomeen zoals de Amerikanen de laatste jaren met het “verschijnsel Trump” ondervinden. En toch: geweldloos om elkaar heen fietsen, kan misschien ooit terug de dialoog openen.
Onlangs manifesteerden hier voor het congres 200 vrouwelijke leiders van inheemse volkeren…, niet toevallig de focus van een multimediaal project waar Wervel aan meewerkte. Allen welkom 30 september in Gent.
Een beetje later overspoelden meer dan 100.000 vrouwen Brasília, de zogenaamde “Margaridas” . Het zijn stuk voor stuk vrouwen die planten, zorg dragen voor de aarde en haar bewoners. Ze staan voor diversiteit, biodiversiteit en agrodiversiteit. Al hebben ze vele internationale machten tegen, ze maken indruk in heel Latijns-Amerika. Het is dan ook de grootste vrouwenmars van het continent.
Is het toeval dat vrouwen massaal het voortouw nemen in het verzet? Het klimaat is in beweging.
De Duitse theologe, Dorothee Sölle, voorzag het al jaren geleden: ‘Kies dan voor het leven’.
Maak MO* mee mogelijk.
Word proMO* net als 2798 andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.
Meer verhalen
-
Nieuws
-
Nieuws
-
Nieuws
-
Analyse
-
Wedstrijd
-
Analyse