Stroom en drinkwater nog niet vanzelfsprekend in Irak

Ondanks herhaalde beloften van snelle verbeteringen blijven de drinkwatervoorziening en de elektriciteitsdistributie in Irak catastrofaal. Veel Irakezen ergeren zich er dood aan, maar sommige van hun ondernemende landgenoten profiteren van de gebrekkige openbare dienstverlening om geld te verdienen.

De Iraakse infrastructuur verslechterde in de jaren negentig zienderogen als gevolg van de internationale sancties die de internationale gemeenschap afkondigde na de Iraakse inval in Koeweit in 1990. Al tijdens de aanloop naar de invasie van Irak in 2003 beloofde de Amerikaanse regering dat de regimewissel ook tot een verbetering van de water- en elektriciteitsvoorziening voor de bevolking zou zorgen. Ook de nieuwe Iraakse bestuurders verklaarden herhaaldelijk dat ze werk zouden maken van betere nutsvoorzieningen.

Drinkwatertekort

Maar ruim acht jaar later blijken die beloften nog altijd maar heel gedeeltelijk  ingelost. “We produceren elke dag 2,5 miljoen kubieke meter drinkwater, en dat is een miljoen kubieke meter te weinig”, zegt Hashim Hassan, de adjunct-directeur van de Waterautoriteit van Bagdad. Hassan zegt wel dat zijn instelling projecten heeft lopen om de grootste tekorten voor de zeven miljoen inwoners van de hoofdstad tegen eind dit jaar weg te werken.

Volgens Hassan moet 80 procent van het distributienetwerk in de hoofdstad worden opgekalefaterd – herstellingswerkzaamheden die nu aan de gang zijn. Er zijn ook plannen om over heel de stad honderd compacte pompstations in te zetten die de verdeling van drinkwater kunnen verbeteren tot de grotere eenheden weer volledig kunnen worden ingeschakeld. Er worden ook verscheidene waterzuiveringsinstallaties uitgebreid, onder meer in Sadr City, een armenwijk die ongeveer drie miljoen inwoners telt.

Weggegooid geld

De Iraakse experts knarsetanden als ze denken aan al het geld dat de VS de voorbije jaren hebben uitgetrokken voor infrastructuurplannen die nauwelijks aarde aan de dijk brachten. Het Amerikaanse Bechtel kreeg sinds 2003 1,8 miljard euro voor heropbouwwerkzaamheden in Irak, maar de meeste opdrachten die het bedrijf aanvaardde, draaiden uit op mislukkingen. Bechtel was onder meer verantwoordelijk voor de herstelling van waterzuiveringsstations en rioleringssystemen en voor de heropbouw van elektriciteitscentrales. Bechtel gaf de meeste opdrachten door aan onderaannemers die zelf weer onderaannemers inschakelden. Het eigenlijke werk werd uiteindelijk meestal uitgevoerd door onervaren Iraakse bedrijven die veel te weinig geld kregen om de opdrachten behoorlijk uit te voeren.

Beheerders van watermaatschappijen in verschillende delen van Irak zeggen dat de enige echte herstelwerkzaamheden die werden uitgevoerd tijdens de Amerikaanse bezetting, het werk waren van VN-organisaties en andere hulpverleners. De “nieuwe projecten” die werden aangekondigd door de Amerikanen of de nieuwe Iraakse leiders, bleken meestal eenvoudig oplapwerk dat de verdere aftakeling van de infrastructuur niet kon tegenhouden.

Onveilig drinkwater

Voorlopig zijn de resultaten dan ook totaal ontoereikend. Volgens een rapport van de VN van maart vorig jaar heeft bijna één op zes gezinnen dagelijks problemen om aan genoeg zuiver water te komen. Eén gezin op vijf maakt gebruik van onveilig drinkwater. Op het platteland heeft zelfs maar 43 procent van de Irakezen toegang tot veilig drinkwater. Ook de landbouw kampt met waterschaarste en irrigatiewater van heel slechte kwaliteit. Daardoor trekken steeds meer plattelandsbewoners naar de steden.

Maar zelfs in Bagdad is een kraan opendraaien nog altijd een klein avontuur. “Soms komt er niets”, zegt Ali Abdullah, een inwoner van de hoofdstad. “Andere keren is het water geel of bruin, of ruikt het naar benzeen.”

Private stroomverkopers

Ook de elektriciteitsvoorziening is nog lang niet op peil in de Iraakse hoofdstad. In de meeste huizen is er vier tot acht uur stroom per dag. Wijken als Sadr City moeten het stellen met gemiddeld minder dan vijf uur per dag. Op sommige plaatsen werken elektrische toestellen maar een of twee uur per dag, en op sommige dagen helemaal niet.

Veel mensen kiezen voor private aanbieders die een generator hebben en leidingen leggen naar huizen in de buurt. Nabil Toufiq, een van die ondernemers, zegt dat hij 220 klanten 12 uur per dag stroom levert. “We kopen onze diesel op de zwarte markt, niet van de overheid,” legt hij uit. “We gaan ervan uit dat we voor altijd zaken zullen kunnen blijven doen, want door de corruptie krijgt de regering het probleem nooit opgelost.”

Ook de overige infrastructuur en nutsvoorzieningen in Bagdad laten zwaar te wensen over. In pas heraangelegde wegen verschijnen snel weer talrijke kuilen, op veel plaatsen slingert afval rond, veel kleinere straten in de armenwijken zijn nog altijd onverhard. Afvalwater stroomt er gewoon door de goten. Diarree en andere ziekten die worden overgebracht via vervuild water zijn in heel Bagdad geen zeldzaamheid, maar in Sadr City nemen ze de vorm aan van echte epidemieën.

Ironisch genoeg doen nogal wat Irakezen net voordeel bij de aftakeling van de openbare infrastructuur. “Veel mensen verdienen er de kost door”, zegt Toufiq, de stroomverkoper. “Dat geldt voor mij, voor gas- en waterverkopers en ook voor de regering.”

Geen geld voor armoedebestrijding

Irak voert steeds meer olie uit, maar volgens het VN-ontwikkelingsprogramma UNDP leeft nog altijd 23 procent van de bevolking onder de armoedegrens. De Centrale Bank schat dat bijna de helft van de actieve bevolking werkloos is of te weinig werk heeft. Volgens het Iraakse ministerie van Planning is er 5,4 miljard dollar nodig om de armoede in het land tot een aanvaardbare proportie terug te dringen.

Donorlanden staan niet meteen aan te schuiven om dat geld op tafel te leggen. De internationale corruptiewaakhond Transparency International beschouwt Irak als het achtste meest corrupte land ter wereld. Voor de besteding van de eigen middelen van het land gelden er ook andere prioriteiten. Vorige maand ondertekende Irak een contract ter waarde van 2,4 miljard euro met de VS voor de levering van 18 F-16-gevechtsvliegtuigen.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.