Iedereen in Kopenhagen kijkt naar China en India (*)

China heeft vorige maand de rest van Azië het nakijken gegeven door eenzijdig een beperking van de koolstofintensiteit van zijn economie aan te kondigen - een maat voor de hoeveelheid CO2 die nodig is per eenheid van het bruto binnenlands product. China deed dat daags nadat de Amerikaanse president Obama een reductiedoelstelling voor de VS had bekend gemaakt. India moest wel volgen, anders kon het als dwarsligger worden aanzien.
De VS willen hun CO2-uitstoot tegen 2020 met 17 procent verminderen ten opzichte van 2005. China en India stellen in diezelfde tijdsspanne een vrijwillige reductie van hun koolstofintensiteit met respectievelijk 40 tot 45 procent en 20 tot 25 percent voor.
Het Kyotoprotocol berekende alle reducties ten opzichte van 1990. Dat plaatst de Amerikaanse, Chinese en Indiase voorstellen in een heel ander perspectief. Aangezien de uitstoot van de drie landen van 1990 tot 2005 nog sterk gestegen is, zijn de voorgestelde reducties niet zo ambitieus.

Coalitie

China heeft ook het voortouw genomen in de vorming van een nieuwe BASIC-coalitie, bestaande uit Brazilië, Zuid-Afrika, India en China. De vier formuleerden een reeks eisen “waarover geen onderhandeling mogelijk is”, onder meer dat er geen wettelijk bindende reducties mogen komen voor ontwikkelingslanden. Als de westerse landen de vier in Kopenhagen te zwaar onder druk zetten, dan dreigen ze op te stappen.
De Chinese premier Wen Jiabao nodigde de Indiase milieuminister Jairam Ramesh eind vorige maand naar Peking uit. Ramesh kreeg letterlijk een nacht om de BASIC-ontwerptekst te lezen en zijn handtekening te zetten.
Dat is een heel andere situatie dan bij de VN-top in Rio de Janeiro in 1992, de voorloper van Kopenhagen, toen India de G77 aanvoerde, een coalitie van intussen 133 ontwikkelingslanden. India’s toenmalige milieuminister Kamal Nath was toen hard voor de Verenigde Staten, dat geleid werd door George H. W. Bush. Het Witte Huis was daarover zo verbolgen dat het de Indiase premier Narasimha Rao aanmaande minder hoog van de toren te blazen.

Moeilijk parket

Vandaag zit India in een moeilijk parket. Premier Manmohan Singh stemde in juli, op de G8-top in Italië, in met een beperking van een wereldwijde temperatuurstijging van 2 graden Celsius.
De Indiase onderhandelaars voor Kopenhagen namen hem dat kwalijk. Hij zou de groeikansen van het land hypothekeren, zeiden ze. Ramesh schreef de eerste minister een brief, die in de pers uitlekte, met de suggestie een vrijwillige reductie voor te stellen en die aan internationale verificatie te onderwerpen. Door de politieke storm die daarop volgde, trok Ramesh zijn brief in. China daarentegen is consistent in zijn beleid.
“India is leider van de ontwikkelingswereld”, zegt Sunita Narain, directeur van het Centrum voor Wetenschap en Milieu in New Delhi. “Het zou de stem moeten zijn van de slachtoffers van de klimaatwijziging. India moet vermijden dat het aan dezelfde tafel zit met de vervuilers (de rijke landen). Daarom moeten we het Noorden onder druk zetten om de uitstoot echt te beperken. Dan pas is echt sprake van leiderschap.”

Enorme verschillen

Toen India op 3 december zijn beleid aankondigde, herhaalde Qin Gang, woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken dat China en India ontwikkelingslanden zijn en slachtoffers van de klimaatverandering.
Toch zijn er enorme verschillen tussen beide landen. Van 1990 tot 2005 steeg het energieverbruik per inwoner met de helft in India, driemaal meer dan in India. Jairam wees ook op het verschil in koolstofintensiteit, uitgedrukt in CO2 per 1000 dollar van het bbp: 2,8 ton in China tegenover 1 ton in India.
“Door drie decennia economische groei zijn de materiële behoeften bij de Chinezen groot”, zegt Huo Weiya van Chinadialogue, een onafhankelijke onlinepublicatie in Peking. “Ze hebben nu een levensstijl die gelijke tred wil houden met die van de rijken, vooral met die van de Amerikanen.”
(*) Dit artikel maakt deel uit van een reeks bijdragen van IPS naar aanleiding van de klimaatconferentie in Kopenhagen. ‘Planeet Kopenhagen’ startte op 23 november en loopt tot het einde van de conferentie op 18 december.