Latijns-Amerika klimt uit economisch dal

Een van de oorzaken van de achterblijvende economische groei in de regio is de inadequate exportstructuur in de Latijns-Amerikaanse landen, zegt Enrique García, voorzitter van de CAF. Met uitzondering van Mexico en Brazilië, bestaat een groot deel van de export uit grondstoffen (46 procent in 1987, 44 procent in 2002). Het percentage fabrieksproducten met een hoge toegevoegde waarde is naar verhouding laag.

Voor structurele groei in de regio is volgens García in de eerste plaats een nieuwe agenda nodig. De economieën in Latijns-Amerika kunnen niet afhankelijk blijven van de export van grondstoffen. Maar het zal jaren kosten om het huidige beleid om te buigen. Een van de grootste problemen in de regio is dat nieuwe regeringen de neiging hebben bepaalde programma’s weer van voor af aan op te starten. Terwijl succesvolle bedrijven en landen voortbouwen op hun successen en leren van de fouten uit het verleden, aldus García.

De internationale concurrentiepositie van de regio is ook slecht, met uitzondering van die van Chili. Dat land behoort tot de dertig meest concurrerende landen ter wereld. Mexico kan zich nog tot de top-50 rekenen. Over het geheel genomen loopt de regio echter achter vergeleken bij Noord-Amerika, West-Europa, Oost-Azië en de Pacific, het Midden-Oosten, Noord-Afrika en Oost-Europa.

De ontwikkeling van staatsgeleide economieën naar vrijemarkteconomieën in de regio heeft democratische instituten versterkt en op macro-economisch niveau de stabiliteit bevorderd, maar tegelijkertijd grotere armoede, ongelijkheid en aantasting van de natuurlijke hulpbronnen veroorzaakt, zegt Claudia Martínez, vice-voorzitter van de afdeling sociale en milieuontwikkeling van de CAF.

De statistieken over economische groei vertoonden de afgelopen twaalf jaar grote pieken en dalen, terwijl de sociale ongelijkheid consequent hoog bleef. Daarmee is Latijns-Amerika de regio met de slechtste welvaartsverdeling ter wereld. In Bolivia leeft 62 procent van de bevolking onder de armoedegrens van twee dollar per dag. In Peru is dat 54 procent, in Colombia 50 procent, in Ecuador 49 procent, in Venezuela 48 procent, in Argentinië 45 procent en in Mexico en Brazilië respectievelijk 39 en 37 procent.


Dergelijke cijfers verklaren de onvrede die bij grote delen van de bevolking heerst over het functioneren van staatsinstituten en de markteconomie, zegt García. Uit een opiniepeiling die dit jaar werd gehouden door het Chileense onderzoeksbureau Latinobarómetro, blijkt dat 71 procent van de 550 miljoen inwoners van Latijns-Amerika en het Caribische gebied niet tevreden is over het functioneren van de markteconomie.

Uit dezelfde studie bleek dat slechts 28 procent van alle geïnterviewden tevreden is over het functioneren van de democratie in zijn land. Het slechtst scoorden Peru (7 procent), Paraguay (13 procent), Ecuador (14 procent) en Bolivia (16 procent). In Costa Rica (48 procent), Uruguay (45 procent), Venezuela (42 procent) en Chili (40 procent), waren de inwoners het meest tevreden.

Hoewel de Latijns-Amerikanen weinig vertrouwen hebben in de overheid (minder dan 30 procent heeft vertrouwen in de politiek), steunen ze meestal wel hun president. Uit opiniepeilingen die in augustus werden gehouden, blijkt dat president Alvaro Uribe van Colombia de populairste president in de regio is. Hij kreeg steun van 75 procent van de ondervraagden. Hij werd gevolgd door de Argentijnse president Néstor Kirchner (73 procent) en de Chileense en Braziliaanse presidenten Ricardo Lagos (64 procent) en Luiz Inácio da Silva (53 procent). De Venezolaanse president Hugo Chávez wordt volgens de peiling gesteund door 43 procent van de bevolking, de Mexicaanse president Vicente Fox door 39 procent van de bevolking. (JS)