‘Relatie is dringend aan herziening toe’ - rapport

Er is dringend een nieuwe basis nodig het bondgenootschap tussen de VS en Europa te redden van de ondergang. Dat stelt de Council on Foreign Relations, de meest invloedrijke onderzoeksgroep in diplomatieke kringen in Washington. In een rapport dat vandaag wordt vrijgegeven, sommen twee dozijn experts vijf nieuwe richtlijnen op voor “een vernieuwd Atlantisch partnerschap.”


“We kunnen deze relatie niet laten vallen,” zo vat Charles Kupchan het uitgangspunt van het rapport samen. De bekende professor leidde een onderzoeksproject waaraan 26 experts meewerkten, onder wie een derde Europeanen. De taakgroep omvat het hele ideologische spectrum in de VS, maar werd voorgezeten ex-ministers Henry Kissinger en Lawrence Summers – tenoren die het traditionele internationalistische establishment vertegenwoordigen.

De groeiende kloof tussen de bondgenoten dateert al van het einde van de Koude Oorlog, en meer bepaald van “11/9”: 9 november 1989, de val van de Berlijnse muur. Het wegvallen van de Sovjetdreiging “verminderde de noodzaak voor een gemeenschappelijk front”. “9/11 (de aanslagen op New York en Washington van 9 november 2001) heeft de basis gecreëerd voor bedreigingen die echt gevaarlijk zijn voor de transatlantische relatie” vooral omdat die gebeurtenissen “de belangrijkste wijziging in het Amerikaanse buitenlandbeleid in een halve eeuw veroorzaakten.”

Intussen is er nog een datum bijgekomen: 11 M. Het rapport werd opgesteld voor de aanslagen van vorige week in Madrid. De pro-Europese koers die de nieuwe Spaanse regering deze week aankondigde – mogelijk terugtrekken uit Irak en meer aansluiting zoeken bij Frankrijk en Duitsland - scherpt de conclusies van het rapport nog aan. De meningsverschillen hebben zich opgestapeld tot een “actieve confrontatie.”

Het rapport somt drie fundamentele gemeenschappelijke belangen op, die nog overeind staan ondanks 11/9, 9/11 (en 11 M): het verdedigen van westerse waarden, het uitschakelen van bedreigingen voor de welvaart en de veiligheid en “het helpen van anderen” om de vruchten van de democratie en de vrije markt te plukken. Het rapport ‘Renewing the Atlantic Relationship’ stelt voor dat Europa en de VS opnieuw vijf richtlijnen onderschrijven.

Te beginnen met een gemeenschappelijke visie op het gebruik van militaire macht, waaronder ook preventieve actie: “De Europeanen zouden kunnen overeenkomen om preventieve actie niet principieel te verwerpen, terwijl de Amerikanen zouden kunnen overeenkomen dat preventieve actie wordt voorbehouden voor speciale gevallen in plaats van het te zien als de kern van de Amerikaanse strategie.” Of nog: Europa moet erkennen dat er “geloofwaardige dreigingen” bestaan, terwijl Amerikaanse leiders moeten erkennen dat “niet alle bedreigingen op laksheid stoten.” Dat gemeenschappelijk engagement moet zich uiten in een nieuw elan voor de NAVO, aldus het rapport.

De twee partners moeten ook één visie hebben op de rol van multilaterale instellingen. Europa moet aanvaarden dat instellingen als de VN, de Wereldbank en het IMF niet werken zonder de steun van Amerika en Washington moet aanvaarden dat unilaterale actie een zware tol eist.

De Council on Foreign Relations vat het allemaal samen in vijf richtlijnen. Ten eerste moet de dubbelzinnigheid rond Europese integratie verdwijnen, stelt het rapport. Wordt de identiteit van Europa gezien als complementair met die van de VS of eerder als tegengesteld? “Elke poging van de Europeanen om de VS als ‘de ander’ te beschouwen waartegen een Europese identiteit wordt gevormd, zal onvermijdelijk tot een uiteenlopende, zoniet botsende, koers leiden,” vreest Kupchan.

Ten tweede moeten de twee kampen lessen trekken uit Irak – met name dat het moeilijk is om succes te boeken zonder een gezamenlijke strategie. Ten derde moeten de EU en de VS niet dezelfde capaciteiten hebben. “Als de VS onmisbaar zijn voor militaire macht, dan zijn de Europeanen onmisbare bondgenoten voor de meeste andere kwaliteiten van staatsmansschap.” Ten vierde: een herwaardering van de NAVO. En tenslotte moeten de VS en de EU aan hetzelfde zeel trekken op het vlak van de handel en de investeringen. Want economische samenwerking is de belangrijkste voorwaarde voor sterke politieke banden.

Tot de taakgroep behoren zowel Clinton-adepten als voormalig minister van Financiën Lawrence Summers als neoconservatieve iconen zoals Robert Kagan. De tenoren in de groep zijn de Republikeinse voormalige Buitenlandminister Henry Kissinger, voormalig Veiligheidsadviseur Brent Scowcroft en de Democraat Harold Brown, Defensieminister onder president Jimmy Carter (1977-81). Europa werd vertegenwoordigd door Guiliano Amato (ex-premier van Italië), de historicus Timothy Garten Ash en Josef Joffe, de uitgever van het Duitse weekblad ‘Die Zeit’.


Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.