Openbaarheid van bestuur beste remedie tegen tekort aan democratie

Slechts 11 van de 54 Gemenebestlanden hebben wettelijke garanties voor het recht op informatie, zo stelt het CHRI-rapport vast. Gastland Nigeria staat sinds jaren bovenaan de jaarlijkse corruptie-index van de ngo Transparency International. De burgers en de regeringen moeten nauw samenwerken om tot informatievrijheid te komen. Anders komt er nooit een robuuste democratie of snelle ontwikkeling.

De organisatie brengt de ontbrekende transparantie in verband met het Britse koloniale verleden. Koloniale regimes moesten tegenover hun bevolking geen verantwoording afleggen en gebruikten geheimdoenerij als signaal van hun macht. Op die manier raakten systemen ingeburgerd om informatie af te schermen van de bevolking. Ook nu nog beschouwen regeringen geheimhouding als onderdeel van hun suprematie, hoewel het niet langer koloniale regimes zijn.

Het rapport vraagt van de regeringsleiders een expliciet engagement ten voordele van het recht op informatie. Het Gemenebest moet zijn lidstaten helpen om doeltreffende beleidsmaatregelen in die zin op te stellen en in te voeren. Tegen 2005 moeten er in elke lidstaat wettelijke garanties voor het recht op informatie zijn. Overheidsinstellingen moeten de bevolking informeren over hun bevoegdheden, financiering, activiteiten en de manier waarop beslissingen tot stand komen.

Informatie is geen eigendom van de regeringen maar een openbaar goed, net als schone lucht, elektriciteit en drinkwater, zo vindt het CHRI. Op de volgende vergadering van staatshoofden, in 2005, moet elk land verslag uitbrengen, zo luidt het verder. Bovendien kan het Commonwealth zelf de vergaderingen van ministers en staatshoofden heel wat toegankelijker maken voor het publiek.

Het verband tussen toegang tot informatie en democratie en ontwikkeling is bijzonder duidelijk bij de armoedebestrijding, aldus het rapport. Heel wat ontwikkelingsstrategieën falen omdat de mensen niet betrokken worden bij de interactie tussen regeringen en donors. Ook de vrije markt kan geen motor voor ontwikkeling zijn zonder vrije informatie Marktvriendelijk bestuur is gebaseerd op transparantie en verantwoordelijkheid. Een vrije informatiestroom zorgt ervoor dat niet alleen bedrijven maar ook gewone mensen hun graantje kunnen meepikken.

Openbaarheid van bestuur is tenslotte essentieel in de strijd tegen corruptie. Corruptie ondermijnt de democratie. Het zorgt voor een cultuur van straffeloosheid en vernietigt de rechtsstaat. Het resultaat is een clubje van potentaten die bij geheimhouding gebaat zijn om hun duistere zaakjes af te handelen.

Sanjay Suri

xml=7

Ref: af eu hd dv