Europese suikersubsidies kosten Zuid-Afrika '153 miljoen euro' perjaar

Suiker is een landbouwproduct dat een belangrijke rol zou kunnen spelen in
de verlichting van de armoede van zuidelijk Afrika, zegt het rapport, maar
de subsidies die de Europese Unie uitdeelt aan haar boeren belet dat.
Ondanks de droogteproblemen is de suiker die zuidelijk Afrika produceert
competitief genoeg om iets te betekenen op wereldvlak. Zuid-Afrika, Malawi,
Swaziland en Zambia kunnen tegen lage lonen produceren. In Zuid-Afrika wordt
de suiker vooral verbouwd door 55.000 kleine boeren - vooral vrouwen die één
of twee hectare bezitten. De EU ondermijnt hun kansen om aan de armoede te
ontsnappen, zegt Zuid-Afrikaanse Suikerassociatie.

Europa houdt de prijs van suiker op de wereldmarkt artificieel laag omdat de
EU het verschil bijpast tussen de prijs van Europese suiker en die uit
ontwikkelingslanden.De Europese suikerproducenten kunnen daardoor hun waar
aan de man brengen tegen prijzen die nog lager liggen dan die in de lage
loonlanden.

Oxfam en de Zuid-Afrikaanse Suikerassociatie schatten dat de potentiële
exportopbrengst 153 miljoen euro per jaar bedraagt voor Zuid-Afrika alleen.
Het land heeft 1,4 miljoen ton per jaar veil voor de export maar kan die nu
niet verkopen door dumpingpraktijken in de exportlanden.

En dan zijn de miljoenen nog niet in rekening gebracht die de export van
Afrikaanse afgewerkte suikerproducten zou kunnen opbrengen. De EU geeft ook
subsidies voor suiker in afgewerkte goederen als frisdranken, snoepgoed en
chocolade. Dat zorgt ervoor dat de ontwikkelingslanden niet investeren in
diversificatie naar afgewerkte goederen. Het bekendste slachtoffer is het
Zuid-Afrikaanse snoepgoedproducent Beacon, waar tussen 1997 en 1999 een
duizendtal werknemers moesten afvloeien. Een hele reeks kleine
chocoladefabrieken in Zuid-Afrika ging failliet omdat de Zuid-Afrikaanse
consumenten kiezen voor goedkope importchocolade.

Volgens Kate Raworth van Oxfam zorgen de Europese subsidies en de
prijszettingen ervoor dat de suikerprijzen ook in Afrika kunstmatig hoog
gehouden worden.
In principe kunnen de suikerexporteurs voet aan de grond krijgen in
Noord-Afrika en het Midden-Oosten maar die markten worden veroverd door
Europese bedrijven.

Ook de Europese consument is de dupe van de Europese subsidiepolitiek,
benadrukt Oxfam. Europeanen betalen twee tot drie keer teveel voor suiker,
benadrukt Raworth. In Zuid-Afrika kost een pond 12 dollarcent, tegenover 30
cent in de EU en 26 cents in de VS.

Als de principes van eerlijke handel universeel zouden worden toegepast in
de suikerindustrie, concludeert Oxfam, zou er een enorm potentieel
gerealiseerd worden: een verhoogde productie en export en - niet in het
minst - een verlichting van de armoede.

De Europese Unie sloot vorig jaar in februari een akkoord af om vanaf 2002
de Europese markt open te gooien voor producten vanuit 48 Minst Ontwikkelde
Landen (MOL). Malawi en Zambia behoren tot de lijst van MOL-landen,
Zuid-Afrika en Swaziland niet. Voor suiker is echter een overgangsperiode
voorzien van 2006 tot 2009. Onder druk van de Belgische suikerindustrie,
dwong de Belgische minister van Buitenlandse Zaken Louis Michel ook een
vrijwaringsclausule af. Die bepaalt dat bij een ernstige verstoring van de
EU-markt de voordelen opgeschort kunnen worden.