Bloedbanken prijzen blauw bloed aan

Zoals iedereen weet, zo leest een advertentie van de Rotary Bloedbank, worden veel donoren betaald voor een bloedtransfusie. Wij willen een einde stellen aan de clandestiene verkoop van bloed. Het is maar al te bekend dat ondervoede mensen, riksjatrekkers, drugverslaafden en andere mensen die verlegen zitten om geld voor smack, hun bloed afstaan.

De bloedbank in kwestie is niet de eerste de beste: ze is eigendom van Rotary International en werd in maart geïnaugureerd door de federale minister van Binnenlandse Zaken. De Rotary Bloedbank geniet de status van regionaal transfusiecentrum (RTC), een kwaliteitslabel waaraan een overheidssubsidie verbonden is van meer dan een miljoen euro.

De reclame van Rotary mag dan verwerpelijk zijn, ze slaat wel aan bij gegoede Indiërs. Volgens het Internationale Rode Kruis heeft India jaarlijks acht miljoen bloedzakjes nodig en slechts de helft daarvan is beschikbaar. Het principe in India is nog steeds dat bloed geen handelswaar is maar de praktijk is anders. India importeerde in 2000 voor 560 miljoen euro bloed, vooral uit Frankrijk en de Verenigde Staten.

Patiënten moeten vaak weken wachten op een operatie omdat er geen bloed beschikbaar is. Omdat daarbij soms sprake is van levensgevaar, kijken sommige dokters de andere kant op als patiënten deals afsluiten met zogenaamde vampiers. Zo worden de tussenpersonen genoemd die werken voor een netwerk van professionele donoren. Het betaalde (vaak professionele) donorenchap opereert in de grijze zone van de wetgeving, die voorlopig nog toelaat dat familieleden in noodgevallen bloed geven. De professionele donoren in India bestaan overigens al sinds de koloniale periode. Tijdens de Tweede Wereldoorlog betaalde de Britse kolonisator klinkende munt voor bloedtransfusies. Onder meer om religieuze redenen was er in India toen al een schrijnend gebrek aan vrijwillige donoren.

Het Hooggerechtshof sprak vijf jaar geleden een arrest uit waarin de praktijk verboden werd. Sindsdien is er weinig tot niets veranderd. Verschillende vrijwilligersorganisaties als het Rode Kruis brachten de afgelopen jaren gedetailleerde rapporten uit waaruit blijkt het gros van transfusiebloed afkomstig is van professionele donoren. Het fenomeen kwam drie jaar geleden onder de aandacht toen de ngo Vatavaran er een documentaire over maakte. Iqbal Malik, de directeur van Vatavaran, schat dat de helft van de bloedzakjes die jaarlijks gebruikt worden afkomstig zijn van professionele donoren.

Het echte probleem is dat de Indiase overheid nooit een campagne heeft gevoerd om de vooroordelen tegen bloed geven te overwinnen, meent Ramesh Sharma van de invloedrijke Gandi Vredesstichting. Het hooggerechtshof lanceerde na het verbod op professionele donoren nochtans een oproep tot een bewustmakingscampagne, maar de overheid heeft daar nooit werk van gemaakt. Er werd wel een Nationale Raad voor Bloedtransfusie opgericht, maar die heeft het laatste twee jaar niet meer vergaderd. De weinige beslissingen die daarvoor werden genomen, werden nooit uitgevoerd.



Ref: ip hd he